brieven aan mijn zusje(s): zomer 2021: oranje, geel en groen

Vanaf nu gaan we (delen van) de bijbel volgen. De bijbel is de naam die W gegeven heeft aan het routeboek van een reis van de NKC, namelijk “Estland, Letland en Litouwen: juweeltjes van de Balkan”. Het routeboek beschrijft een reis van 34 dagen vanaf camping Seeblick (de startcamping) waar we een heerlijke rustige nacht hebben doorgebracht. Ontbijten kon in de zon, daarna snel vertrokken omdat we een beetje vroeg op onze tussenstop Wolfsschanze wilden zijn, om het grote toeristische geweld wat voor te zijn.

dinsdag 6 juli: @ suwałki

Ruim achthonderd dagen heeft Adolf Hitler in de Tweede Wereldoorlog doorgebracht in Wilczy Scaniec in het Poolse dorp Gierłoż. Tot aan het eind van de Tweede Wereldoorlog had het de Duitse naam Forst Görliz, het lag in toenmalig Duitse Oost-Pruissen. In Nederland kennen we het complex onder de naam Wolfsschanze. Het betreft een groep bunkers en versterkte gebouwen in een dicht bebost gebied. Naast de bunker van de Führer bevonden zich hier ook gebouwen voor andere nazikopstukken, de lijfwachten van Hitler en eventuele gasten. Het geheel was omringd door prikkeldraad en mijnenvelden. Op een aftakking van de spoorlijn bij Rastenburg (Poolse naam Kętrzyn) stond de zwaar bepantserde trein van Hilter (de Führersonderzug) en in de directe omgeving lag een vliegveld. Het geheel werd gebouwd om van daaruit de aanval van het Duitse leger tegen de Sovjet-Unie te coördineren (1941). Toen de Sovjetroepen in januari 1945 voor de deur stonden is het geheel op bevel van Hitler opgeblazen. Hij vond het te waardevol om door de Sovjets te laten gebruiken. Het gewapende beton van de meeste bunkers was zo sterk en de muren zo dik dat de explosieven geen tot nauwelijks effect bleken te hebben. Het Rode Leger trok wat later zonder slag of stoot de Wolfsschanze binnen.

Hoewel het een zwaar beveiligd complex was lukte het een groep officieren onder leiding van kolonel Claus von Stauffenberg op 20 juli 1944 een bomaanslag op Hitler te plegen. De aanslag mislukte, doordat de bom onder een zware tafel stond. Er vielen enkele doden maar Hitler werd slechts lichtgewond. Onze Claus heeft zijn aanslag met de dood moeten bekopen.

De Wolfsschanze werd gekenmerkt door een buitengewoon gecompliceerd veiligheidssysteem. De versperringen heb ik al genoemd. De camouflage zorgde ervoor dat de inlichtingendiensten van de Sovjets en de Geallieerden er nooit in gelaagd zijn om het hoofdkwartier te vinden en ook de plaatselijke bevolking kon niet vermoeden wat verscholen was in de uitgestrekte bossen. De zwaar beschadigde restanten worden tegenwoordig bezocht door vele toeristen. Wij waren aan de vroege kant, zodat we volop de ruimte hadden op onze gemarkeerde wandeling van ruim 2 kilometer. Toen we na anderhalf uur vertrokken stond er een file voor de toegangspoort. Kosten: PLN 20 per persoon en 15 voor het parkeren. Je kunt er eventueel ook overnachten met de camper (code campercontact 18.737). En dan denk je Puzzel goed te parkeren onder de bomen, uit de zon en wat blijkt als je terugkomt: overal schaduw en het busje staat te pronken in de hitte!.

Na het bezoek aan de Wolfsschanze hadden we nog een paar kilometers voor de boeg. Geen straf onze tocht door het Mazurengebied, al dacht de inhoud van de kastjes in de camper er waarschijnlijk wat anders over. Misschien toch binnenkort alle bouten eens langslopen. Onze bijbel vertelt: “een golvend gebied met mooie vergezichten waar landbouwgronden, natuur, meren en dorpjes elkaar afwisselen”.

Beetje boodschappen doen bij het lieveheersbeestje (Google leidde ons wel naar de Lidl, maar die winkel was pas half klaar) en Puzzel parkeren op een heel mooie camping op een sportcomplex: Eurocamping Osir (ook bekend als camping 133) in Suwałki. Goed aangelegd, mooi sanitair en vlak bij de stad en een meertje met de naam Arkadia; code campercontact 22.409.

En toen gingen we een paar kilometer “Pools fietsen”. Een heel avontuur, want de enige manier om in Polen te overleven is anarchistisch fietsen. Wanneer fietspaden ophouden ga je over de stoep en als die ook niet meer zichtbaar is fiets je over de weg, ook al is het een snelweg. Soms moet je over een afstand van één kilometer vijf keer de weg oversteken omdat het fiets- of voetpad aan de andere kant van de straat verder gaat. Gelukkig zijn de meeste Poolse chauffeurs erg hoffelijk ten opzichte van fietsers en voetgangers. Beetje buitenaf gefietst tot het echt te gevaarlijk werd en vervolgens de binnenstad verkend. Het duurde even voor we het echte centrum van Suwałki hadden gevonden, verrassend maar niet echt oud. En kerken dus! Weer een mooie dag om bij te schrijven in ons balboekje.