brieven aan mijn zusje(s): zomer 2021: oranje, geel en groen

Even een tussendoortje: iets over treinen. In Litouwen maakten we al kennis met deze vorm van vervoer in de Baltische staten toen we een dagje naar Vilnius gingen. W vond toen de treinen zo ruim, dus ik maar een heel verhaal ophangen over breed-, smal- en normaalspoor, maar dat was gewoon een slag in de lucht. Wel is het zo dat de spoorlijnen in de Baltische staten zijn aangelegd met Russisch breedspoor. Het begin werd gelegd in de tijd van het Russisch tsarenrijk, toen de drie Baltische staten Sovjetrepublieken werden bleef er geknutseld worden met 1524, later 1520 millimeter. Vanwege de “blik op Rusland”, zijn de meeste spoorverbindingen oost-westgeoriënteerd. Spoorverbindingen tussen de Baltische staten onderling zijn er amper. Interrail toont op haar website een route die je zou kunnen volgen, maar schrijft er meteen bij: “Houd er rekening mee dat reizen in de Baltische staten net iets anders is dan in andere Europese landen. Sommige treinen rijden maar beperkt of alleen op sommige dagen, dus zorg ervoor dat je goed naar de dienstregeling kijkt zodat je precies weet welke trein wanneer rijdt.” Het is een beetje een zigzagroute geworden die Interrailreis.

Hier komt dus verandering in. Europa trekt weer een subsidiepotje open en lanceert “Rail Baltica”, een railinfraproject om Europa via Polen en de Baltische staten met Finland te verbinden en dat met een geheel nieuwe normaalsporige elektrische hogesnelheidslijn. Klaar? Men schat in 2026, maar een Russisch filosoof sprak ooit de gedenkwaardige woorden “daar waar het verstand ophoudt begint de spoorlijn”. Hoe zat het in Nederland ook al weer met de Betuwelijn? De totale lengte van de spoorlijn over Baltische bodem zal 870 kilometer bedragen, waarvan 392 kilometer in Litouwen, 265 kilometer in Letland en 214 kilometer in Estland. Het wordt nog bonter: er zijn plannen voor een aansluitende railtunnel naar Finland onder de Finse golf. Een dergelijke tunnel zou ‘s werelds langste onderzeese spoortunnel zijn (de afstand tussen de twee kusten bedraagt zo’n 50 kilometer). Er zijn echter nog geen concrete plannen voor dit tunnelprojectje dat begroot is op tenminste 9 tot 13 miljard Euro. Als je meer wilt weten over dit project dan kun je een kijkje nemen op https://rbestonia.ee, inderdaad in het Estisch, maar Google Translate is ook hier je vriend. Je kijkt dan wel door een Estlandse bril naar het project.

dinsdag 13 juli; @ tehumardi, saare maakond

Een verfrissend buitje zorgde ervoor dat ik bij het ochtendgloren (da’s hier al heel vroeg want de zon komt tegen half vijf op) wakker werd: kwestie van bovenluik van de bus open. Kan normaal de warme lucht er ‘s nachts door naar buiten (het was gisteravond nog zo’n 27 graden binnen toen we naar bed gingen), nu probeerden dikke regendruppels binnen te dringen (en met succes). Toen ik later opstond bleek er nog een kletsnatte stoel buiten te staan. Wet van Murphy: zet je elke avond keurig de spullen binnen, gebeurt er niets; laat je één keer de stoel buiten staan, gaat het regenen. Wordt vanzelf weer droog: de thermometer stijgt vandaag opnieuw boven de 30 graden. W had voor de situatie een andere benaming, iets met “stommiteit van Berry” of zo, maar nu dwaal ik weer eens ernstig af. Ruik je hier normaal al veel hout (verbrand hout, naaldbossen, gezaagd hout), nu komt er een geurtje bij: nat hout. Dat soort dingen maakt het reizen zo afwisselend.

Het viel ons in Litouwen en Letland ook al op, nu in Estland weer: er gebeuren rare dingen op de vluchtstrook langs de rijksweg die Kaunas (Litouwen), via Riga (Letland) met Tallinn verbindt. Keken we in het begin alleen vreemd op van wielrenners die in hun vaak te strakke outfit probeerden zoveel mogelijk de maximum snelheid van auto's te benaderen (op de meeste stukken is dat 100 km per uur), later zagen we kinderen op driewielertjes, heel veel oma’s met van die boodschappenwagentjes en boeren die aan de kant van de weg met de verkoop van allerlei zaken (bessen, paddenstoelen, aardbeien en frambozen) een paar euro trachten bij te verdienen. Als verkeersdeelnemer op vier of meer wielen wordt er ook nog van je verwacht dat je de vluchtstrook als extra rijbaan gaat gebruiken, zodat er op prettige wijze van een tweebaansweg een soortement snelweg met drie of zelfs vier stroken gecreëerd kan worden. Wel graag op tijd weer naar je normale rijbaan terugkeren wanneer je zo’n obstakel als een sjokkende oma of een spelend kind ziet. Soms een beetje hectisch, maar laten we zeggen: je went eraan. Vandaag, op de wat meer secundaire wegen, hadden we er geen last van, misschien omdat er geen vluchtstroken zijn?

Rustige wegen naar Virtsu, daar waar de boot vanaf het vasteland naar Kuivastu Sadam op het eiland Muhu vertrekt (ons Estisch gaat er met de dag op vooruit: sadam = haven). Niks wachten: kaartje kopen (€ 11,80 enkel), Puzzel als klein broertje tussen de grote jongens (vrachtwagens) opstellen, tien minuten wachten, de boot van 10:50 oprijden en that’s all! Genieten op het bovendek: inmiddels strakblauw en 26 graden geworden. Zo’n gevoel als wanneer je naar Texel gaat, maar dan anders. We mochten als nummer 3 de boot af. Muhu was al snel overgestoken en via een dam kwamen we op ons doeleiland Saaremaa aan. W noemde onze tocht dan wel “we gaan naar Texel”, maar de enige overeenkomst is dat Saarema en Texel beide een eiland zijn. Texel is volgens de geleerden ruim 463 km2 groot terwijl Saaremaa (officieel Saare maakond) maar liefst 2.673 km2 meet, ruwweg 5,5 keer zo groot.

In de hoofdstad van Saaremaa, Kuressaare, was het tijd om de voorraden aan te vullen. Keuze genoeg, alleen geen Lidl (volgens W, onze Lidl-expert, heeft Lidl helemaal geen vestigingen in Esteland en als zij het zegt, moet je haar gewoon geloven – tenminste wat Lidl’s betreft). Ons oog viel op de bijverdienste van onze koningin. Schijnbaar heeft ze niet genoeg aan haar jaarlijkse toelage en heeft ze een nering in levensmiddelen in Estland opgezet. Overigens heeft de Maximagroep ook winkels in Litouwen, Letland, Polen en zelfs een paar in Bulgarije. Alles was aanwezig, alleen de anti-muggenolie konden we niet vinden. Later vertelde onze grote vriend Google Translate dat we naar anti-sääseõli hadden moeten vragen. Ja, ons Estisch wordt met de dag beter. Was ik gisteren nog een beetje benauwd om de prijs van een biertje, vandaag viel het mee: Nederlandse prijzen: ruim een Euro voor een merkbiertje (Saku) en iets meer dan de helft voor de Etse variant van Pittbier. Wel weer een dubbeltje statiegeld op een blikje en alles zoals gewoonlijk in halve liters.

Tegen half twee kwamen we op onze camping Tehumardi Puhkekeskus, code campercontact 9.960. Prijs volgens de website van de camping 22 € all-in, betaling achteraf. Mooie camping met een zwemvijver.

Vroeg genoeg om nog een leuke fietstocht te maken. Het werd weer een heel avontuur met weggetjes die steeds smaller werden en uiteindelijk tussen het riet eindigden, vuurtorens op de meest vreemde plekken, een verkeersbord dat we ooit eerder op IJsland zagen en dat W uiteindelijk vertaalde met: vanaf hier prachtig fietsen maar niet prettig (het asfalt ging over in steenslag). En morgen? Morgen is er weer een dag en maken we hier de buurt op onze fietsen onveilig.