zomer 2021: oranje, geel en groen – 16: hatseflats of haapsalu

De post: jongste zus W te W vond dat mijn stukjes ernstig aan de educatieve kant waren. Komt omdat ik tijdens mijn reizen wat meer wil te weten komen van het land waar ik me bevind, achtergrondinfo zeg maar. Tip voor jongste zus W te W: wil je het “educatieve” niet lezen dan sla je gewoon het eerste deel van elk verslag over. Het feitelijke reisverslag vind je elke keer na de datum en plaatsnaam. Ik ga nu over naar het “educatieve” gedoe.

Kwam op internet een artikel tegen van raamoprusland, gedateerd 28 november 2019 over het grensconflict tussen Rusland en Estland, geschreven door Jeroen Bult. Hieronder een zeer verkorte samenvatting (met af en toe een persoonlijke noot, want dat kan ik niet laten). Voor de liefhebbers is het artikel volledig te lezen op: https://www.raamoprusland.nl/dossiers/geopolitiek/1471-een-slepende-grensvete-laait-weer-op

Estland heeft een belangrijk probleem met Rusland: waar loopt de grens precies? Het probleem is al een paar keer bijna opgelost, maar nog nooit helemaal. Kwestie van hogere politiek op de vierkante centimeter. Rusland vindt dat Estland haar territoriale aanspraken op Russisch grondgebied moet opgeven en Estland zegt geen vierkante meter Russische bodem te willen hebben, alleen lapjes grond die altijd al bij Estland hoorden. De oorsprong van het probleem ligt bij het vredesverdrag van Tartu (februari 1920); dit verdrag betekende niet alleen het einde van de Onafhankelijkheidsoorlog tegen de bolsjewieken (1918 – 1920), maar Sovjet-Rusland deed in artikel 2 tevens “vrijwillig en voor altijd afstand van de soevereiniteit over het Estse volk en het Estse grondgebied”. Voor de duidelijkheid: tsaristisch Rusland speelde al sinds 1721 de baas in Estland. In artikel 3 van het verdrag word de grens – lopend van de stad Narva en de gelijknamige rivier – tot in detail vastgelegd.

In 1939 sluiten Hitler en Stalin het Molotov-Ribbentroppact dat Oost-Europa in invloedssferen verdeelt. De Baltische staten worden aan Stalin “gegeven” en een paar maanden later trekken de eerste Sovjettroepen Estland binnen. Duitsland speelt nog even de baas, maar in de zomer van 1944 verdrijft Stalin de nazi’s uit de Baltische landen en herstelt het Sovjetgezag. Een grote immigratiestroom uit de Sovjet-Unie naar de Baltische republieken komt op gang. De migranten zullen vooral in de industrie aan de slag gaan. In 1944 voert Stalin de omstreden grenscorrecties door (zie bijgaande kaart), waarschijnlijk om strategische redenen. In 1991 wordt Estland weer onafhankelijk. Ze zou zeggen: dan vallen we toch gezellig terug op het verdrag van Tartu, maar daar wilde Moskou niks van weten. Volgens de Russen is Estland vrijwillig toegetreden tot de USSR en vanwege die vrijwilligheid verviel de rechtsgeldigheid van “Tartu” automatisch. Dat die vrijwilligheid bestond uit vervalste verkiezingen die werden “gewonnen” door de communisten, wordt even gemakshalve vergeten. Om een lang verhaal kort te maken: Estland haalde uiteindelijk bakzeil en tekende in 2014 het grensverdrag die de grenzen volgens de Russische versie bekrachtigde. De toenmalige president zei: ‘We moeten begrijpen en accepteren dat het in 1920 tussen Estland en Sovjet-Rusland gesloten vredesverdrag wat betreft de grens niet langer volledig van toepassing is. Of we dat nu leuk vinden of niet, het is zoals het is.’ Maar nu komt het: het Estse parlement heeft het verdrag al lang geratificeerd, alleen de Russische Doema nog steeds niet. Dus is het nog steeds een slepend grensconflict.

donderdag 15 juli; @ haapsalu

Weer een warme nacht, moeten dus elke avond een paar dekbedden verhuizen naar het woongedeelte. Prachtige camping, had ik dat al verteld? Eigenlijk zonde om na twee nachten al weer op te breken, maar er valt nog zoveel te zien in dit land.

Vandaag slaafs de route gevolgd die het routeboek van de NKC aangeeft: allereerst een ererondje Saarema om onder meer de krijtrotsen bij Panga te bewonderen. Krijtrotsen, ik heb ze wel eens mooier gezien, maar misschien komt dat omdat we de wandeling onder langs de rotsen niet gemaakt hebben en we er boven overheen liepen. Gewoon veel te warm: om tien uur al 30 graden in de schaduw. Wel een zeer aparte vuurtoren.

Men was nog wel aan het knutselen op weg 77, nabij de camping: niet lekker rijden en een tijdje wachten.

Een mooie kustroute en via de dam naar Kuivastu op het eiland Muhu, waar we de veerboot naar Virtsu op het vasteland moesten nemen. Ticket plotseling 3€ duurder, nader onderzoek leerde dat de passagiersprijs was verdubbeld ten opzichte van onze heenreis (van 1,50 naar 3,00 €) Niet moeilijk over doen, de boot naar Texel is duurder en je zit minder lang op het water. We konden echter de overtocht alleen volgen op de telefoon, we moesten zo parkeren (met ingeklapte spiegels) dat de deuren niet meer open konden. Ja, de schuifdeur wel, maar wilden we naar het passagiersdek dan moesten we onder een vrachtwagen doorkruipen. Heb W daarvan kunnen weerhouden en die heeft uit chagrijn maar de koelkast schoongemaakt, terwijl drs P zong "heen en weer" en we gingen niet heen, maar terug. Voor de statistieken: maximum snelheid 19 kilometer per uur.

Na de overtocht was het een korte reis naar Haapsalu. Heb veel moeite met die Estse plaatsen, maar als ik tegen W zeg dat we bijna in Hatseflats zijn, weet ze precies wat ik bedoel. Hatseflats lag wel op zijn kop met allemaal Bauarbeiten (maar dan anders geschreven). We hadden Hare Koninklijke Hoogheid ingetypt, je weet wel die supermarktketen van Maxima. Never nooit aankomen! En andere supermarkten hadden gewoon geen parkeerplek. Dus maar door naar de camping Caravan Käamping Pikseke (code campercontact 8.766), waar we een prettig plekje in de schaduw vonden. Leuk: wanneer er een nieuwe nationaliteit aankomt wordt onmiddellijk de landvlag gehesen.

W meteen de wasmachine geconfisceerd, want de voorraad onderbroeken en t-shirts begon bedenkelijke vormen aan te nemen en handdoeken en theedoeken af en toe door een sopje slaan is ook niet verkeerd. Terwijl de Indisit zijn toeren draaide, draaiden wij een paar kilometers op de fiets. Een paar maar, want het noodlot heeft weer eens toegeslagen: één accu wil zich niet meer laten opladen, waardoor onze actieradius per tweewieler door die fiets beperkt is tot een kleine dertig kilometer. Er zijn nog meer uitvalverschijnselen aan het reisgezelschap (bus, man, vrouw en twee fietsen) te melden: de omvormer heeft het begeven (geen probleem zolang we op campings staan), een geleider van een verduisteringsgordijn heeft een bijzondere vorm aangenomen (geen probleem: met wat wrikken werkt het) en de gaspitjes hebben incidenteel kuren (het is elke keer weer een verrassing of ze werken of niet; ook geen probleem we hebben nog een campinggazstelletje). Gelukkig is vandaag de koopakte van het huis van wijlen W’s moeder getekend, over de onkosten aan fietsen en busjes maken we ons dus niet echt zorgen. We hebben er eentje op gedronken in Hatseflats.

Leuk stadje, voelt rijk aan. Ik citeer het routeboek van de NKC: "Warm zeewater, geneeskrachtige modder en frisse lucht hebben Haapsula door de eeuwen heen bekend gemaakt. Omdat Haapsula slechts een honderdtal kilometers van de hoofdstad ligt, is het een geliefd land in de zomer. Het oudste deel van Haapsula is gebouwd op een strook land dat slechts een paar honderd jaar terug is gevormd door de vele eilandjes. De smalle straten met houten huizen zijn niet veel veranderd sinds het begin van de twintigste eeuw. Door de overvloed van water wordt Haapsula ook wel het Scandinavisch Venetië genoemd."

Veel tsaren brachten in Hatseflats hun kuurvakantie door. Peter de Eerste was hier al in 1715 en velen volgden zijn voorbeeld. Of de laatste tsaar, Nicolaas de Tweede hier geweest is is de vraag. De ene bron vermeldt dat de Russische tsaar graag ging kuren in Hatseflats, een andere zegt dat het station speciaal voor de tsarentrein is aangelegd (het perron is 216 meter lang, net zo lang als de trein van de tsaar), maar dat de goede man nooit één pas gelopen heeft onder de roodgeverfde overkapping. Is ook eigenlijk helemaal niet belangrijk of hij op het station geweest is of niet. Feit is dat het gebouw er is neergezet in 1907 en dat de spoorverbindingen naar Haapsalu in 1995 werden stilgelegd. In het station huist nu een spoorwegmuseum en op de rails die overgebleven zijn staat oud ijzer. We hebben een en ander alleen aan de buitenkant bewonderd. De spoorweggeschiedenis die binnen wordt tentoongesteld geloven we wel. En je weet nog: daar waar het verstand ophoudt beginnen de spoorlijnen.

Nog even een blik geworpen op Kasteel Haapsalu (ook bekend onder de naam Kasteel Hapsal). Het is een voormalige bisschoppelijke burcht met een kathedraal. Bouwtijd: midden dertiende eeuw. Tenslotte nog even naar de Maxima, was inderdaad niet met de auto bereikbaar en indien wel: geen parkeergelegenheid. We konden de fiets nog wel kwijt. Nederlandse prijzen, op één product na: gegrilde kip voor € 2,65 per kilo. Je snapt al wat er vanavond op het menu heeft gestaan. En morgen? Morgen is er weer een dag en vertrekken we naar Tallinn, de hoofdstad van Estland.

V: 161.000 A: 161.218 rijtemperatuur: 26 – 31 gr fietsen: 16 km

warm

Wifi-snelheid: via de telefoon 3G, dus niet te doen; campingwifi 55 %, maar valt soms weg. camping Caravan Käamping Pikseke; 20 € all-in