zomerreis 2022 – 14: aan het vänermeer

De Nederlanders hebben het over het Vänermeer, de Zweden  over de Vänern. De Vänern is met 5.655 km2 het grootste meer van Zweden. Waarom zitten we hier? Ik wilde dolgraag een stuk langs het Götakanaal fietsen. Niet de 190 kilometer die het kanaal lang is, een stukje voldoet. Het Götakanaal loopt van Sjötorp (waar we nu zitten, dus aan de oostelijke oever van het Vänermeer) via het Vättermeer tot aan Mem aan de Oostzee. Samen met het Trollhättekanaal (en de rivier Göta älv) vormt het een bevaarbare verbinding tussen het Kattegat en de Oostzee.

Het Götakanaal is een van de grootste bouwprojecten die ooit in Zweden zijn uitgevoerd. Van de 190 kilometer tussen Mem en Sjötorp zijn er 87 met hand gegraven. De aanleg begon in 1810 en werd uitgevoerd door 58.000 mannen: Zweedse soldaten, Russische deserteurs en een aantal burgerarbeiders. Het kanaal werd in fasen opgeleverd en uiteindelijk was in 1832 de hele klus klaar. Architect van dit grote project was vice-admiraal Baltzar von Platen, die overigens de eindoplevering niet meer heeft meegemaakt. Bijgaande afbeelding laat alleen het westelijk deel van het Götakanaal zien. 

Vraag van lezeres F te P: “Zijn al die fietskilometers goed voor je gewicht?”. Het antwoord is simpel: niet echt. Komt natuurlijk ook door de ondersteuning die vaak op standje onbenullig staat. De weinige kilo’s die er dan afgaan komen er ’s avonds bij als het bekende toastje-met-kaas op tafel komt. Denk ook dat je niet op je gewicht moet letten maar naar je gemoedstoestand moet kijken. De vraag is alleen: hoe meet je tevredenheid of geluk? Volgens mij zijn daar nog geen weegschalen voor uitgevonden. Daarbij komt dat we ook niet leven op een topsportersdieet, al begint het wel de goede kant op te gaan. Neem het menu van gisteren: een kipfiletje, rode bietensalade (heb niet de hoeveelheid mayonaise gecontroleerd), gebakken aubergine met tomaat en komkommer. Zie de kleurrijke foto.

maandag 11 juli: @ sjötorp

Om half acht bereikten de zonnestralen onze bus en krikten in no time de temperatuur op van een kille 14 graden naar een behaaglijke leefomgeving. Ideale temperatuur om te slapen en dat hebben we dan ook goed gedaan. Rust, het enige kabaal kwam van de golfslag van het meer. Golfslag? Restanten van boeggolven van het verkeer op het water? Geen boot gezien, behalve een eenzame zeiler een paar kilometer verder. Golven veroorzaakt door de wind? Vrijwel windstil: noord 2 volgens Buienradar. Zal in de loop van de middag draaien en wat toenemen en uit een zuidwestelijke hoek komen, hoe meer zuid er in de windrichting zit, hoe meer je het kwik ziet stijgen. Mooie plek voor ons Puzzeltje met een fantastisch uitzicht vooral wanneer het leven er zonnig uitziet. Vergroot onderstaande plattegrond, zoek plaats 111 en je kunt je voorstellen dat we tevreden zijn.

Vandaag een rondje fietsen, dat doe je als je op fietsvakantie bent. M&E hebben de route voorbereid, maar Komoot zorgt ervoor dat we niet een zuiver heen-en-weertje krijgen langs het Götakanaal maar dat de terugweg over wat rurale weggetjes gaat, een eindje van het kanaal verwijderd, soms het kanaal kruisend. Keerpunt is Hajstorps slusscafé & vandrarhem, als alles meezit staat daar morgen onze camper. Bij Sjötorp begint het Götakanaal met een sluis van twee verdiepingen. Op onze tocht naar Hajstorp was er elke paar kilometer wel wat te zien en te beleven: sluizen, dubbele sluizen, bruggen en een spoorbrug. Bij ieder kunstwerk stonden er veel “beste stuurlui” aan wal, maar niemand deed zijn mond open. Het ging allemaal heel gemoedelijk en ieder wachtte keurig op zijn beurt. Ik denk dat je geen haast moet hebben als je het Götakanaal wilt afvaren, 80 procent van je tijd ben je niet aan het varen, wacht je op een sluis, lig je voor een brug of ben je toch eindelijk aan de beurt om geschut te worden. Er wordt aangeraden om twee weken voor het kanaal uit te trekken. 

Langs het kanaal staan op gezette tijden (om precies te zijn om de 1.000 el – da’s 594 meter) een steen. Deze was bedoeld ten behoeve van de ossendrijvers en eigenaren van jaagpaarden. De zeilboten werden vroeger door deze dieren door het kanaal getrokken. Per afgelegde eenheid (dus de afstand tussen twee van deze “alnstenar”) moest aan het einde van de negentiende eeuw ongeveer 8 öre betaald worden.

Keerpunt vormde dus Hasjtorp. De vraag is of we daar morgen met ons puzzeltje wel terecht kunnen, alle camperplaatsen aan het Götakanaal zijn vol, in goed Zweeds “alla plaser är upptagna”, maar ik meen dat er wat anders op de borden stond. Terug via een andere weg, misschien niet zo mooi maar wel “anders”, afwisseling van akkers en bossen en natuurlijk Daisy’s Café waar de koffie voor W (met een taartpunt) en een watertje voor mij stond te wachten. Ik blief die Zweedse koffie niet, meer van het type “lekker vers, gisteren pas gezet”, zo’n kan die de hele dag staat te pruttelen en te wachten op liefhebbers. Neem van mij aan: ik ben geen liefhebber. Er zijn maar twee mensen op deze wereld die echt goed koffie kunnen/konden zetten: dat was mijn moeder (die is niet meer) en ikzelf dus.

Tegen drieën, na 42,8 kilometer terug op ’t nös en vanaf die tijd gewoon niksen (W heeft nog wel een paar takken lupinenzaad gescoord). Een hele mooie dag. Halfbewolkt, temperatuur oplopend naar 22 graden. En voor het eerst sinds een halve week de hele dag droog. Hele fijne fietstocht. En morgen? Morgen is er weer een dag, dan gaan we een ander plekje aan het Götakanaal zoeken en het stuk naar Tätorp fietsen. Sluiten we af met het woord van de dag: “lekplats”, speeltuin dus.