najaarstocht 2025 - 21: een oude vesting op een bult

Werden we in Villeneuve-lès-Béziers af en toe verrast door een overvliegende bus van Ryanair, ook hier in Carcassonne heeft men een vliegveld ook min of meer alleen voor Ryanair bestemd. Voor beide airports geldt dat de meeste vluchten ook nog seizoensgebonden zijn: is het in de zomer al rustig (zo’n vijf binnenkomende en vijf vertrekkende vluchten per dag per vliegveld), in de winter is het helemaal kale boel. Voor Carcassonne kon ik achterhalen dat na oktober alleen vluchten naar London Stansted en Manchester worden uitgevoerd. Vraag me af of zo’n vliegveld wel kostendekkend is.

zaterdag 13 september: @ carcassonne

Het kan verkeren als je, zoals wij deze keer, geen echte route hebt en op de bonnefooi reist. Komt er toch zomaar een dagje Carcassonne tussendoor. W wilde het nog een keertje heel graag bezoeken en weertechnisch gezien zou dat vandaag heel goed kunnen. Nee, ga het niet weer over het weer in het algemeen en weersites in het bijzonder hebben. Dat W  het klauterwerk in de vestingstad alleen moest doen hebben we beiden geaccepteerd. Via onze huissuper in Béziers (fijne parkeerplaats en grote winkel) tolwegvrij naar het westen. Niet ver, het totaal bleef ruim onder de 100 kilometer. Was nog even de vraag waar we zouden gaan staan: de camping of de camperplaats. In oktober 2015 stonden we op het parkeerterrein, (her)lees eventueel mijn verslag.

Het maakt nog steeds een verpletterende eerste indruk: de Cité de Carcassonne, een middeleeuwse vestingstad, met een dubbele ring van muren, 52 torens en een gotische kathedraal behoort het tot de best bewaarde voorbeelden van middeleeuwse militaire architectuur in Europa. Nou ja: “best bewaard“? In de tweede helft van de negentiende eeuw was de oude stad rijjp voor de sloop. Er werd besloten om het hele zootje te restaureren. En als je dan een architect met een heel creatieve geest de leiding geeft (in dit geval ene Eugène Viollet-le-Duc) dan vraag je om discussie. Grootste punt van kritiek is de historische onnauwkeurigheid zoals verkeerde dakpannen gebruiken en torens spitsen geven die absoluut niet voorkwamen in de Languedoc maar wel gebruikt werden in Noord-Frankrijk. Daarnaast is er sprake van “selectieve restauratie“: sommige delen van de stadsmuur en de torens waren niet meer volledig bewaard. In plaats van die delen te consolideren, liet de architect ze volledig opnieuw opbouwen. Critici noemen dat eerder een reconstructie dan een restauratie. Het maakt het moeilijker om te onderscheiden wat authentiek middeleeuws is en wat 19e-eeuws. Wat je wel vaker in de geschiedenis ziet is dat op deze wijze een soort "middeleeuws sprookjeskasteel" wordt gecreëerd, meer gebaseerd op iemands visie van hoe een vesting eruit zou moeten zien, dan op hoe het historisch werkelijk was. In Nederland hebben we ook zo’n sprookjeskasteel, kasteel De Haar in Haarzuilen, waar Pierre Cuypers ooit zijn fantasieën heeft mogen uitleven.

“Je weet altijd elk mooi ding weer tot de bodem af te breken“, waren de woorden van W toen ik haar dit verhaal tijdens het rijden vertelde. Zij vindt dat door de reconstructie een erfgoed is gered van de ondergang en dat Carcassonne zonder onze Eugène waarschijnlijk was afgebroken. W staat niet alleen in haar mening. Zelfs de Unesco is het met haar eens: Carcassonne werd in 1997 op de Werelderfgoedlijst geplaatst, waabij “zowel de historische waarde van de middeleeuwse stad als de betekenis van Viollet-le-Ducs restauratie“ erkend werden. Men beschouwt zijn werk nu zelf als een belangrijk voorbeeld van 19e-eeuwse erfgoedopvattingen.

Lange geschiedenis, dat oude Carcassonne (of gewoon La Cité zoals het op de routeborden staat). De heuvel waarop Carcassonne ligt, werd al in de 6e eeuw voor onze jaartelling bewoond door een Keltische stam. Zij kozen deze plek vanwege de strategische ligging: een heuvel die uitkijkt over de Aude-vallei, met gemakkelijke toegang tot handelsroutes tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. En dan komt het bekende verhaal: Romeinen, Visigoten, Saracenen (die werden verdreven door de vader van Karel de Grote (Pippijn de Korte). Hiermee kwam Carcassonne in Frankische handen en werd het onderdeel van het Karolingische rijk. De kalender is dan van het jaar 759. Een grote dip kreeg Carcassonne rond 1200, een tijd vol religieuze onrust. In de Languedoc verspreidde zich het katharisme, een christelijke beweging die door de katholieke kerk als ketters werd beschouwd. In 1209 begon de kruistocht tegen de Albigenzen (je mag ook katharen zeggen), waarbij Carcassonne al na twee weken de handdoek in de ring gooide. Vanaf dat moment werd Carcassonne een bolwerk van de Franse kroon, die haar macht in het zuiden wilde versterken. La Cité werd een (voor die tijd) onneembare vesting. In de 16e en 17e eeuw verloor de stad aan betekenis en begon in verval te raken. En toen kwam halverwege de negentiendie eeuw die architect (Eugène Viollet-le-Duc) om de hoek kijken die aan een grootschalige restauratie van de Cité de Carcassonne begon. Maar dat liedje heb ik al eerder in dit blog gezongen.

Stonden we tien jaar geleden op de busparkeerplaats bij La Cité, deze keer kozen we voor Aire de Camping-Car Parc Carcassonne (naast de stadscamping); code CamperContact: 50225. Kosten € 16,00 per 24 uur en 2 keer € 0,85 toeristenbelasting. Een rustige camperplaats voor maximaal 38 units. Toen wij aankwamen (iets over twaalf volgens ons ticket) waren er nog tien plaatsen beschikbaar, een uurtje later complet. W liep in een kwartiertje naar de oude stad, ik bewaakte het fort op vier wilen. Wel weer even wennen dat volkomen selfsupporting zijn, dus aangekomen met voldoende gas (voor de koelkast) en een volle accu en flink wat powerbanks. W was blij het oude Carcassonne nogmaals gezien te hebben, maar vond het wel heel erg toeristisch. Been there, done that!

Rustige (vooral voor mij) mooie dag. Rijtemperatuur 20-21 graden. Zwaar bewolkt en toen we op de cp aan waren gekomen even een korte bui. En morgen? Morgen is er weer een dag. De zon gaat weer schijnen aan de Middellandse Zee.