nazomertocht 2024 – 15: in brabant brandt nog licht

Eigenlijk best een aparte streek waar we de laatste dagen gezeten hebben: aan de rand van Frans-Vlaanderen, een deel van Frankrijk dat ooit in het Nederlandse taalgebied lag. Om precies te zijn in de graafschap Vlaanderen dat bestond van 862 tot 1795 en in de loop der tijden verschillende overheersers had. Het was Vlaams tot pak 'm beet de tweede helft van de zeventiende eeuw. Toen hadden we te maken met Lodewijk XIV die met alle mogelijke middelen de invloed van zijn vijanden in Europa trachtte in te dammen door de Franse grenzen te verleggen naar gemakkelijk te verdedigen posities. Deze konden dan gelijk als een soort bufferzone fungeren. Ten noorden van Frankrijk vormde Vlaanderen met zijn gebrek aan natuurlijke hindernissen en duidelijke grenzen het ideale gebied om terreinwinst te boeken. De Fransen veroverden dit grensgebied heel snel en versterkten het met fortificaties (eerste rustpunt de Vrede van Aken 1668), maar Lodewijk had nog niet genoeg en veroverde verder. Spanje boos (de Zuidelijke Nederlanden behoorden bij Spanje), De Verenigde Provincies boos. Het werd nog veel erger. In 1672 (het Rampjaar) had zo'n beetje heel Europa oorlog met elkaar, verdeeld in een aantal kampen. De Republiek der Verenigde Nederlanden had het in dat jaar zwaar: ze werd aangevallen door Engeland, Zweden, Frankrijk en de bisdommen Münster en Keulen. Er breekt paniek uit wanneer de Fransen de Rijn oversteken en Twente en Zutphen bezetten. De Hollandse Oorlog was begonnen. Nederland werd gered door het water (de Hollandse Waterlinie deed wat het moest doen), maar werd ook bijgestaan door de keizer van het Heilige Romeinse Rijk en koning Karel II van Spanje. Wat misschien nog belangrijker was: we hadden een sterke vloot (de tijd van Michiel de Ruyter) en we behaalde ook overwinningen aan de andere kant van de oceaan. Lodewijk XIV zag in dat het niet gemakkelijk zou gaan en besloot te onderhandelen. De oorlog eindigde uiteindelijk met het Verdrag van Nijmegen (1679). Omdat Lodewijk in de slotfase aan de winnende hand was kon hij de oorlog afsluiten met gebiedswinst onder andere in de Zuidelijke Nederlanden, een deel van Vlaanderen had hij al “gekregen” bij de vrede van Aken (1668).

Ter vergelijking de topografische kaart van het graafschap Vlaanderen aan het einde van de 14e eeuw met de grens van het Heilige Roomse Rijk in het rood. Voor dit verhaal van geen belang.

donderdag 5 september: @ ossendrecht

Gisteren ons korte Franse avontuur (drie overnachtingen) afgesloten met een etentje. Kon niet Franser dan bij een pizzeria. W bestelde er eentje “van de chef”, gebaseerd op crème fraîche. De chef kan op zo'n pizza alle dingen kwijt die nodig op moeten, deze keer was dat de prei. Ik had er eentje met six fromages en als ondergrond tomatensaus. We hebben beide pizza's gedeeld en ze waren goed te pruimen. Wijntje en biertje erbij, toetje toe en het is allemaal goed betaalbaar in Frankrijk, behalve dan een halve liter Affligem Blonde van de tap: mochten we € 7,50 per stuk voor betalen. Voor je gaat appen: in de beugelfles zit de rode wijn voor W.

Op tijd verkast. Afgelopen nacht flink geregend en ook onderweg hielden we het niet droog. We hadden behoorlijk wat opties om van Rue in Ossendrecht te komen. Het werd de snelle tot Antwerpen (eerste stuk van de A16 in Frankrijk een tientje tol) en de goedkope ring van Antwerpen (zonder toltunnel).

Kon natuurlijk niet missen dat Guus Meeuwis door de bus schalde toen we richting Brabantse Land tuften:

en ik loop hier alleen in een te stille stad
ik heb eigenlijk nooit last van heimwee gehad
maar de mensen ze slapen, de wereld gaat dicht
en dan denk ik aan Brabant, want daar brandt nog licht.

Ossendrecht, weet niet of we er wel eens doorheen gefietst zijn. Ligt in de gemeente Woensdrecht en dat komt dan weer bekend voor. Dichtstbijzijnde grote steden zijn Bergen op Zoom en Antwerpen. We hebben het over randje Noord-Brabant. Het is al een heel oud dorp, de eerste vermelding dateert van 1187. Volgens W kwamen er vroeger de Prince Fourrékoekjes vandaan, zou best kunnen; weet alleen dat er een koekjesfabriek heeft gestaan die begin jaren tachtig van de vorige eeuw gesloten is. Moet ook denken aan Dennenheuvel, een voormalig herstellingsoord voor turberculosepatiënten, dat na de sluiting werd gekraakt en gebruikt voor illegale feesten. We gaan naar Athena, waar we voor drie tientjes per nacht mogen staan en waar het weer dusdanig is dat je weinig tot geen kledingstukken nodig hebt.

Natuurlijk na installatie en een soepje een verkennend rondje, W eerst lopend over de camping en later samen fietsend door de omgeving. Route gemaakt door een andere Komootgebruiker, is ongetwijfeld een mountainbiker van het ergste soort geweest. Tijdens het fietsen de scherpe kantjes er maar afgehaald en toen we midden in de Ossendrechtse Duinen konden kiezen uit fietsen op de nek en de duinen over of een stuk dezelfde weg terug, hebben we maar gekozen voor het laatste. Een niet te openen hek blokkeerde onze route (bleek de toegang tot een militair oefengebied te zijn) en toen maar Google Maps geprogrammeerd op “camping Althea”. Miep van Google was geen haartje beter en vond nog meer prettige bospaadjes. Alles met elkaar 22,6 kilometer. Neem van mij aan dat ze dubbel telden. De Ossendrechtse Duinen is een erkend stiltegebied en is onderdeel van Nationaal Grenspark Kalmthoutse Heide. We waren er al een paar keer eerder. Dit natuurgebied ligt aan weerszijden van de Belgisch-Nederlandse grens en kent een heel divers landschap: heide, vennen, duinen, bossen, weilanden en polder wisselen elkaar af.

Kwamen net over de grens in het Nederlandse deel van Putte (gemeente Woensdrecht) een drietal begraafplaatsen tegen. Hier liggen vooral veel Joden uit België begraven. Reden: de joodse godsdienst hecht grote waarde aan een ongestoorde rust voor de overledenen. Omdat de Belgische wetgeving hiervoor geen garanties bood, hebben zich sinds het begin van de 20e eeuw drie Belgische begrafenisverenigingen in Putte gevestigd. Op een joodse begraafplaats in Nederland geldt “eeuwige grafrust”. Dit betekent dat de graven ongemoeid gelaten moeten worden en slechts bij uitzondering, als de overheid dit eist, verplaatst mogen worden. Een uitzondering geldt voor herbegraven in Israël. Één van die begraafplaatsen konden we bezoeken: heel apart sfeertje door de bijzondere grafmonumenten en gebouwen. We hebben beiden een klein steentje achtergelaten, heb ooit gelezen dat dit een teken is dat je op bezoek bent geweest.

Een mooie dag. Wel gek dat je 's morgens in de regen vertrekt met 16 graden en 's middags met 24 graden van een bleek zonnetje kunt genieten. En morgen? Morgen is er weer een dag. Als we gaan fietsen doen we dat wel via een knooppuntenroute, ik vertrouw de combinatie Komoot en Kalmthoutse Heide niet meer.