nazomeren 2023 – 4: tussen de rhône en de via rhône (2)

De reden dat we in Tournon-sur-Rhône zitten is de nabijheid van de ViaRhôna, een 700 kilometer lange fietsroute die de Rhône volgt van Genève tot de monding in de Middellandse Zee. Op dit ogenblik is ruim 450 kilometer van de totale route aangelegd en bewegwijzerd en loopt over voies vertes en kleine wegen. De rest is wel voorzien van pijltjes maar gaat over een provisorisch tracé. We hebben al een paar keer een stuk van deze fietsroute getackeld (mag van mijn zus geen verwijzingen meer doen, dus je zult zelf even moeten zoeken, bijvoorbeeld naar mijn blog van september 2021). De komende dagen zijn we op deze camping (“le Rhône”) en maken daarna een kleine verplaatsing om ook “la Dolce Via” mee te nemen, ook zo'n leuke fietstocht. We houden je op de hoogte.

maandag 2 oktober: @ tournon sur rhône

Als je het over Tournon-sur-Rhône hebt zit je in het departement Ardèche. Een oud gat, de oudste melding van Tournon dateert van 817 toen de heren van Tournon een leuk stulpje bouwden op een granieten rots die uitkeek over het water van de Rhône. Een latere versie van het kasteel bestaat nog steeds en is tegenwoordig een museum. Aan de voet van het kasteel vestigden zich mensen en zo werd de stad gevormd. Het kan ook heel poëtisch; kijk maar eens hoe een plaatselijke toeristensite de stad omschrijft: “Trotse schildwacht van de Rhône, het middeleeuwse stadje Tournon sur Rhône aan de voet van zijn majestueuze kasteel, lijkt loom langs zijn kades met pastelkleurige gevels en vrolijke palaverterrassen waar het goed is om een ​​rauwe Sint-Jozef te ontkurken, waarvan het de bakermat is. Achter deze kolos op zijn granieten rots, het statige huis van de graven van Tournon, dwaalt een doolhof van charmante straatjes naar het historische hart van een stad die zijn ouderwetse charme heeft behouden en waar bij elke stap het zuiden wordt doorademd”.

Een foto van de Passerelle Marc-Seguin heb ik gisteren al geplaatst, maar dan zonder toelichting en eigenlijk is dat een grote schande, want er zit een leuk stukje geschiedenis aan vast. De Rhône was lange tijd een onoverbrugbare rivier vanwege de breedte, beperkte technieken en frequente overstromingen. Vaste bruggen die over de rivier werden gebouwd werden beschadigd door de overstromingen en uiteindelijk niet meer hersteld, zoals die bij Avignon. Begin 19e eeuw was er geen enkele brug over de Rhône ten zuiden van Lyon, veerdiensten verzorgden de overtocht. Toen kwam Marc Seguin. Op de kalender staat dan het jaartal 1821. Hij ontwikkelde een hangbrug voor algemeen verkeer. De hangbruggen die tot dan toe gebouwd werden waren klein en alleen geschikt voor voetgangers. Om een lang verhaal kort te maken: er kwam nog een hangbrug en uiteindelijk (na de Tweede Wereldoorlog) bleef er maar eentje over tussen Tournon-sur-Rhône en Tain-l'Hermitage. De brug is uitsluitend in gebruik voor voetgangers en fietsers. De foto in deze alinea stelt die bruggenbouwer voor en ja: zelf gemaakt en het was inderdaad zo blauw tegen half elf.

De ViaRhôna dus, maar dat had ik je al een paar keer in de oren gefluisterd. Dus gewoon fietsen langs de Rhône. Onze etappe van vandaag ging van Tournon-sur-Rhône naar Valence, een stad waar we normaal met meer dan 100 kilometer per uur langsrijden. Gemakkelijk te fietsen, vrijwel vlak volgens haar van Komoot. Zelfs bij La Roche-de-Glun (zo'n tien kilometer voor Valence) hoefden we niet strak op de pedalen. Glun was in de dertiende eeuw een riddermannetje met een kasteel dat belegerd werd. Onder meer door ene Saint Louis die op weg naar het Beloofde Land (kruistochtentijd dus) wel een extra hapje eten kon gebruiken. De plaats kreeg later bekendheid door haar uitstekende kleding- en zeilmakers. In de vorige eeuw gebruikte men (de Compagnie Nationale du Rhône) de schop, groef een kanaal, bouwde een dammetje en voilá: het vissersdorpje (met de rots) werd een toeristeneiland.

Die CNR heeft aardig wat geknutseld in de Rhône. Iets voor Valence staat een grote waterkrachtcentrale in Bourg-lès-Valence, ingebruikname: 1968. De technische details (6 turbines elk met een vermogen van 30 MW en meer van dat soort leuks) laat ik achterwege. Neem maar van mij aan dat het een leuk dingetje is. Scheepvaartverkeer mag door de ecluse (zeg maar sluis) met een verval van 13 meter.

En toen kwamen we in Valence aan. Eigenlijk moet je zeggen in Valence-sur-Rhône, om duidelijk te maken dat je niet Valence-en-Charente of die andere Valence in Tarn-et-Garonne bedoelt. Gesticht door de Romeinen, die het de naam Valentia gaven. Een kerkje, een beetje (veel) stadswallen en een citadel maakten de stad compleet. En toen werd het stil in Valence: de stad verloor haar handelsfunctie en dat was meteen haar grote geluk, want er was geen geld om veranderingen aan te brengen en bleef een groot deel van het middeleeuwse karakter bewaard. Een groot deel, want toen later de stad buiten haar omwallingen groeide, werden die afgebroken en vervangen door boulevards (tweede helft negentiende eeuw). Compacte binnenstad, alles op de fiets goed te doen want Valence is een fietsstad. Fietsers kunnen gebruik maken van de rijstroken die ook voor stadsbussen zijn voorbehouden. Bekende verhaal: fonteintje, kathedraaltje, stationnetje, gemeentehuis en nog wat oude stenen.

Op de terugweg kwamen we opnieuw de Isère tegen. Halverwege Tournon-sur-Rhône en Valence komt deze in de Rhône uit. Vanaf de brug van La Roche de Glune hebben we een andere weg gefietst. Niet spectaculair, gewoon aan de andere kant van de Rhône: geen asfalt maar (zoals ze dat hier noemen) gestabiliseerd, een soort gravel tot aan de toegangsweg naar Tain-l'Hermitage, zodat we via de brug van ingenieur Marc Seguin de Rhône konden oversteken. Leuk ding, niet voor niets geclassificeerd als historisch monument.

Even uitpuffen op de camping (die op de plek ligt waar de Doux in de Rhône komt) en daarna een paar kilometer naar de Aldi (“erheen en weer terug”, moet je inmiddels bekend voorkomen). Aan het eind van de dag 61 kilometer op de teller. Geluk gehad: op de terugweg wind Zuid 4, laten we nu voornamelijk naar het noorden moeten fietsen. En voor de geïnteresseerden: op de heenweg was de wind niet zo stevig. Graad of 27, aangenaam. Een mooie dag! En morgen? Morgen is er weer een dag, we hebben de route naar het noorden nog niet verkend.