najaarstocht 2025 - 3: de kogel is halverwege de kerk

Waarom we dit jaar zo moeilijk doen over ons reisdoel, willen een aantal lezers weten. Tja, goede vraag. Denk eigenlijk dat het een combinatie van factoren is met als belangrijkste uitkomst: het is een luxeprobleem. W wil eigenlijk best naar Portugal, maar wil er zijn en er niet naar toe reizen. Mijn grootste probleem is dat het me allemaal geen biet uitmaakt: Paradela (zijn er een paar van in Portugal), Papenburg, Paderborn of Paterswolde, al die steden of plaatsen hebben iets unieks. Desnoods gaan we naar Pajuko, maar dat schijnt niet te bestaan. Pajeko wel, alleen moeilijk te bereiken met de camper: Centraal-Sulawesi, Indonesië dus. Overigens: wil best naar een plaats die niet met PA begint! Naar Sluis bijvoorbeeld. Je moet alleen niet op zoek gaan naar het kasteel van Sluys op het plaatje in deze alinea. Het stulpje werd ooit gebouwd in opdacht van Filips van Bourgondië maar werd eind achttiende eeuw volledig verwoest en gesloopt. De stenen werden gebruikt voor de versterking van de oevers van de Westerschelde. 

maandag 25 augustus: @ sluis

“Wat heb je eigenlijk met Zeeuws-Vlaanderen?“ vroeg W me toen we tegen elf uur alles gedaan hadden wat we moesten doen en het eens waren dat we naar het zuiden zouden gaan en niet naar het westen, noorden of oosten. Beetje moeilijk te zeggen, maar denk dat het komt omdat ik vind dat het eigenlijk een mislukt stukje Nederland is. Zou het niet beter bij België passen? En dat is nu, naast de strijd tegen het water, een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van Zeeuws-Vlaanderen, het zuidelijkste deel van de provincie Zeeland en ik ben dol op geschiedenis. De strategische ligging tussen Vlaanderen en de rest van de Nederlanden bepaalde het lot van dit stukje land. In de vroege middeleeuwen maakte het gebied deel uit van het graafschap Vlaanderen. Het bestond toen uit eilanden en schorren, doorkruist door talloze kreken en geulen. De bevolking leefde van landbouw, visserij en zoutwinning. Stormvloeden en overstromingen hadden grote invloed: dorpen verdwenen regelmatig onder water en nieuwe polders werden weer ingedijkt. ChatGPT heeft bijgaande kaart gegenereerd als antwoord op de vraag “Kun je een kaart maken van Zeeuws-Vlaanderen in de vroege middeleeuwen“. Ik vind dat Zeeuws-Vlaanderen tot onze overzeese gebiedsdelen moet worden gerekend. 

Vanaf de 12e en 13e eeuw groeide de betekenis van Zeeuws-Vlaanderen. Steden als Sluis en Aardenburg ontwikkelden zich tot handelsplaatsen. Sluis werd zelfs een belangrijke haven van Brugge. Dat ging niet zonder slag of stoot: ook in die tijd werd er al een behoorlijk robbertje gevochten. Plaatje in deze alinea laat de Slag bij Sluys zien (1340). In de 16e eeuw, tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568–1648) werd het een rampgebied: de Westerschelde vormde de toegang tot de stad Antwerpen, destijds een van de grootste handelscentra van Europa. De noordelijke opstandelingen, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, probeerden de Schelde te beheersen om Antwerpen economisch af te sluiten. Dit lukte: na de val van Antwerpen in 1585 bleef de Schelde voor zeehandel afgesloten, wat een zware slag was voor Vlaanderen, maar een impuls voor steden in Holland en Zeeland. Tijdens de oorlog werden veel gebieden in Zeeuws-Vlaanderen veroverd door de Republiek, waardoor het gebied losraakte van Vlaanderen. Het kreeg de bijnaam Staats-Vlaanderen. Vanaf dat moment (de Vrede van Münster in 1648) bleef het gebied bij Nederland (oké: met uitzondering van de twintig jaar tijdens de Franse overheersing). Ook toen België zich afsplitste van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden bleef Zeeuws-Vlaanderen bij het noordelijk deel.

Tussen de Driemanspolder en landcamping Polderzicht bij Sluis lag ruim drie uur, 182 kilometer, € 1,51 tolgeld en een paar schitterende Deltawerken naast en onder de N57, waarvan de Zeelandbrug eigenlijk wel de mooiste was. Bijgaande foto is niet van mezelf maar van “Wilco Jacobusse op Wikimedia“. De Zeelandbrug is al sinds 1993 tolvrij en ook de Westerscheldetunnel mag je tegenwoordig met je camper gratis “nemen“. De tol die betaald moest worden was voor de A24, de Blankenborgverbinding tussen de A15 bij Rozenburg en de A20 bij Vlaardingen. Kwam er op het laatste moment achter dat je moest betalen voor de weg en wel via e-Tol. Nou, leg dat maar eens aan een Servo-Kroaat uit. Je mag on-line betalen: vooraf, achteraf, wat je maar wilt. De eerlijkheid gebied te zeggen dat in die genoemde drie uur ook een bezoekje aan de Lidl in Oostburg verstopt zat.

Tegen drieën een verkennend rondje polder. W vond de route erg afwisselend: soms de aardappelen links en de uien rechts en dan drie kilometer lang omgekeerd. Simpele ziel: ze vergeet het olifantengras, de wallen van Sluis en de kerk van Aardenburg. Ook was ze even kwijt dat ik een hele mooie foto van haar gemaakt heb bij de VR-kijker waarmee ze over de vroegere havens van Sluis (nu weilanden) kon kijken.

Sluis komt morgen uitgebreid aan de beurt: we moeten weer eens naar een fietsenmaker. Vandaag was Aardenburg een highlight op onze fietstocht. W had zich verheugd op een La Venezia (of iets gelijkwaardigs) maar kon dit in het oude stadje dat in de middeleeuwen Rodenburg heette niet ontdekken. Wel kwamen er twee kerken en een oude poort tevoorschijn, maar ja: die zijn niet likbaar. Wil je meer weten over bijvoorbeeld Aardenburg in de Romeinse tijd (in 174 werd castellum Aardenburg gebouwd voor de kustbewaking van de grenzen van het Romeinse Rijk. Aardenburg lag toen nog aan een riviertje, dat een verbinding met de zee gaf) dan zoek je het stadje maar op Google op. Pas op: je komt vanzelf terecht in de Tachtigjarige Oorlog die maar 68 jaar geduurd heeft.

Om vijf uur kon W languit en ik rechtop, ieder zo zijn eigen standje. De fietstocht was iets langer dan 25 kilometer, genoeg om de polder te verkennen.
V: 217.831; A: 218.013. Rijtemperatuur: 21 oplopend naar 24 graden, tijdens de fietstocht nog een graad warmer, maar met een zuidooster van kracht 2 viel dat best mee. Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. We gaan eerst in Sluis proberen een fietsprobleem (twee gebroken spaken) op te lossen en daarna moeten we - gezien het weer - wel naar het strand.