terschelling - 7: oerol en politiek?

Op Terschelling wordt een aantal oude tradities in stand gehouden. Bekend is het Sunderum, een feest dat op 6 december in een aantal dorpen wordt gevierd. Sunderum was vroeger een feest dat bedoeld was om boze geesten en demonen te verdrijven. Aangenomen wordt dat de oorsprong in de voor-christelijke periode van Terschelling ligt. Mannen en jongens gingen en gaan verkleed in zelf gemaakte pakken, veelal worden er materialen uit de natuur gebruikt. Op 6 december mogen vrouwen en kinderen vanaf het moment dat het donker wordt niet meer buiten komen. Doen ze dit wel dan worden ze vastgebonden aan lantaarnpalen of achterna gezeten. De sunderums trekken door de straten en dringen huizen binnen, daar waar de deur open staat. Je lamp laten branden is een teken voor sunderums dat ze welkom zijn. Sunderums proberen onherkenbaar te blijven en dragen daarbij maskers (grinzen). Ze spreken weinig of met verdraaide stemmen over gebeurtenissen uit het afgelopen jaar. Vrouwen moeten dan raden wie ze zijn en wat ze uitbeelden. Met dank aan fotograaf Jacoba Meuldijk-Terschelling voor de verhelderende foto in deze alinea (ook weer aan verplichte naamsvermelding gedaan).

zondag 15 juni: @ hee bij midsland

Het waait weer, voelt meteen een stuk frisser aan. (Klein)kinderen gisteren te laat naar bed gegaan, allemaal wat katterig. Opa en oma daarentegen zo fris als een hoentje. De ochtend stond in het teken van een dubbele vaderdag: kleinkinderen hadden hun vader en hun vader had weer zijn vader en die kreeg het standaard vaderdagcadeau: sokken, maar dan wel blauwe met de opdruk Terschelling. Kun je het nog volgen? Na het ontbijt boodschappen gedaan met zoonlief in Formerum. Wind pal achter op de heenweg, dus dat schoot op. Stelde nog even voor om mijn specialiteit te koken vanavond, ayam paniki (letterlijk vertaald: kip vleermuis), maar niet iedereen was gecharmeerd van dit pareltje uit de Indonesische keuken. Macaroni in twee smaken is het geworden: pannetje vega en pannetje met dood beest. Terugweg maar wijselijk door het binnenland terug, heb je af en toe nog een beetje bescherming. Ook mijn voorstel om een leuke fietstocht (45 kilometer) te maken werd door de pubers en de prépuber lachend afgewezen.

En yep: we doen ook aan politiek tijdens Oerol. Drie tot vierduizend festivalgangers waren op het strand van West aan Zee van de partij. Ook Omroep Friesland was er bij: klikkerdeklik.  Zij vormden (net als miljoenen mensen wereldwijd) een rode lijn als oproep aan overheden om  mensenrechtenschendingen in Gaza te stoppen. Achterliggende gedachte (Universele Verklaring van de Rechten van de Mens): 'Mensenrechten zijn de basis van vrijheid, gerechtigheid en vrede. Mensenrechten zijn een plicht van iedereen: regering, individu of maatschappelijk orgaan. Sinds 1948 zijn alle landen volgens internationaal recht verplicht om een vermeende genocide te helpen voorkomen dan wel te stoppen.' We hebben het geweten: het was filefietsen naar West aan Zee, de vreedzame demonstratie werd bijna verstoord door bloedvergieten op het fietspad. Mensen weigerden om achter elkaar te fietsen en blokkeerden zo tegenliggers, anderen probeerden in te halen terwijl er verkeer van de andere kant kwam, irritaties alom. Vooral zij die fietsten met ondersteuning vonden dat ze meer rechten hadden dan het plebs. Kortom: de Terschellingse meute kon wel een bommetje gebruiken. Ik had het gehad en liet alle vrouwen van de club onbeschermd achter. De twee andere mannen waren wijselijk op de camping gebleven en toen ik na een omtrekkende fietsbeweging terugkwam lagen ze beiden te pitten. Midden op de middag: de jeugd heeft de toekomst.

Na de late lunch ging een deel van het septet aan de Oerol en vielen mijn ogen in een onbewaakt moment dicht om twee uur later tot de ontdekking te komen dat de wereld in die tijd eigenlijk niet gek veel veranderd was: alleen de zon kwam uit een andere hoek. Op de fiets om nog even de Brandaris te zien en kibbeling te proeven. Vervolgens mochten de oudste twee mannen onder het genot van een biertje een macaronischotel in elkaar prutsen. Resultaat: zag er aardig uit, maar de smaak mwa.

Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag: het is gebeurd met de pret en richting Achterhoek. W en ik met de boot van half elf. De andere vijf twee uur later. Wordt nog een beetje aanpoten morgenvroeg om alle bagage van de (klein)kinderen op tijd in onze bus te krijgen. Het was een mooie week met nog een mooier weekend, maar wat een drukte op het eiland. En wat hebben we geluk gehad met het weer. De komende week de Avondvierdaagse en als klapper de wandelmarathon in Lichtenvoorde. Ook dan belooft het mooi weer te worden. Kijk maar naar nevenstaande verwachting. Denk dat we woensdag gaan verkassen van ons stenen huis naar “het Zotte Schaap“, voor de niet-ingewijden: een camping. Maar nu eerst: de schaar in het festivalbandje; niet meer nodig.