nazomerreis 2021 – 2: de familie herenigd

“Niet te laat op,” waren de woorden waarmee W gisteren haar dag afsloot, “de camping waar we naar toe gaan zit dicht tussen 12:00 en 15:00 uur en paar uur voor een dichte poort staan wachten vind ik ook niet alles!” Deed me denken aan het verhaal over “de tijd”, waaraan Gert Mak een deel van zijn uitzendingen “de zomer van 1823” besteedde. Tot 1 mei 1909 bepaalde elke stad zelf hoe de klok liep. Als middaguur gold het moment waarop de zon aan de hemel zijn hoogste punt bereikte. Als de schaduw van de zonnewijzer het kortst was, werd de torenklok op twaalf uur gezet; theoretisch dan want men nam het allemaal niet zo nauw met de tijd. Toen iedereen in zijn eigen bubbel leefde en de stad of het dorp niet uitkwam was dat geen probleem. Anders wordt het wanneer er op regelmatige tijden postkoetsen beginnen te rijden en trekschuiten hun intrede doen. Tussen naburige plaatsen kon het tijdsverschil wel oplopen tot twintig minuten en op die manier konden de koetsier en de schipper hun dienstregeling niet waarmaken. Het probleem werd pas echt goed gevoeld toen er treinen gingen rijden. De spoorwegen hanteerden daarom hun eigen tijdrekening: de stationsklokken gaven overal dezelfde tijd aan, de spoortijd. Maar de klokken in de stad zelf gaven vaak nog wel de afwijkende, lokale tijd aan. De Van Dale uit 1898 vertelt het volgende: “SPOORTIJD – m. Tijd door de spoorklokken hier te lande aangewezen, gedurende eenige jaren tot 1 Mei 1909 gelijk met den Greenwich-tijd; de spoortijd verschilde met den plaatselijken tijd te ’s-Gravenhage 18 minuten.“ 

Toen ik in 2000 de Transsib deed en een dag of zeven in de trein boemelde was het gevoel voor tijd helemaal weg: de Russische spoorwegen hanteerden de Moskoutijd, mijn horloge gaf de Nederlandse tijd aan, op de stations werd gewerkt met de plaatselijke tijd en mijn lichaam had te maken met de biologische klok. Op het eind zat er uren verschil tussen die “klokken”. Het werd pas rechtgetrokken in Bejing. Ook weer een verhaal apart: China ligt in meerdere tijdzones, toch hanteren ze er maar één. Het ergste was dat de restauratiewagen de Moskoutijd bleef hanteren, zodat je ‘s nachts om een uur of vier (gevoelsmatig dan) je vette kip met slappe frieten kon verorberen of nog erger met je bietensoep kon knoeien. Je ziet maar weer: reizen is afzien.

dinsdag 31 augustus: @ saverne

Gelukkig: het gas doet het, de omvormer niet. Maar die laatste hebben we niet nodig om koffie te zetten. Een stevige bak om niet al te slap op de pootjes te staan zo vroeg in de morgen. Vandaag is het bingo: twee heiligen hebben hun naamdag, maar ken ze beiden niet. Wel eens gehoord van Reimond Nonnat Aristide of die andere: Paulinus van Trier (zie afbeelding)? Ik ook niet. De wat “rijperen” onder ons zullen zich wel herinneren dat het vandaag op de kop af 47 jaar geleden is dat de zeezenders Radio Veronica, Radio Noordzee Internationaal en Radio Atlantis stopten met uitzenden. Kijk dat soort gebeurtenissen schieten me dan te binnen wanneer de koffie zijn heilzame werk doet.

Inderdaad niet te laat weg en een route zonder tolwegen. Het stuk tussen Metz en Saverne (voornamelijk de D955 en de N4) hebben we nog nooit gereden. Mooie vergezichten, grote stukken 2 x 2 die goed opschieten. Uiteraard wordt dat gecompenseerd door rotondes en “travaux”, de 2:06 geschatte reistijd werd uiteindelijk 2:29, dus net voor twaalven kon W haar broer in de armen sluiten en was dat wat overgebleven is van de familie compleet.

Na de koffie en de lunch splitsten zich onze wegen. W ging voor berggeit spelen en de ruïnes van een kasteel bekijken. Nu hebben ruïnes van kastelen vaak de nare gewoonte om zich boven op een bult te bevinden, zo ook deze. Ik ben in een vorig leven al gems geweest en laat daarom deze klauterpartijen aan mij voorbij gaan en koos voor een verkenning op de velocypède van het schitterende stadje Saverne. Het gat ligt ten noorden van Straatsburg. Het is een echt Elzasser stadje en de bezienswaardigheden in Saverne zoals het paleis van Rohan (gebouwd door een bisschop van Straatsburg met de naam Rohan) en het in de omgeving gelegen Haut-Barr kasteel (460 meter boven de vallei van het riviertje Zorn en de vlakte van de Elzas; begin bouw rond 1100) maken het een toeristenbestemming. Heb je meteen onze twee doelen: ik naar Rohan en W naar Haut-Barr. Meteen maar een stukje van het Marne-Rijnkanaal meegepikt en mocht uiteindelijk toch nog behoorlijk klimmen: laagste versnelling, hoogste ondersteuning en dan nog met moeite. Dat heb je als een camping boven op een bult ligt.

‘s Avonds een hapje uit eten met zijn zessen (familie van schoonzus was er ook bij) in zo’n Elzasser setting. Op de foto zie je het etablissement. De bediening liep nog net niet in aangepaste kleding. Elzasser keuken met veel zuurkoolschotels dus, wel eens van zuurkool met drie soorten vis gehoord? Natuurlijk wegspoelen met een Elzasser wijntje. Het was heel gezellig en voor je het weet drie uur later.

Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag, dan gaan we fietsen langs het kanaal van de Marne naar de Rijn. Wordt weer zo’n heen-en-weertje want een paar meter van het water gaan de heuvels steil omhoog en daar wil je niet fietsen, zelfs niet met ondersteuning.

V: 165.696 A: 165.855 Rijtemperatuur: 15 – 18

21 graden, wisselend bewolkt

Wifi-index: 24 – 72 %; netwerk OrangeF Camping Les Portes d’Alsace, Saverne. Code Campercontact 2787; 20€ all-in

nazomerreis 2021 – 1: vlak bij het drielandenpunt van f, d en l

Nog even een paar weken naar de zon. Waar die schijnt? Voorschans onbekend. Neus naar het zuiden. Hebben we een plan? Eigenlijk niet, maar W heeft een aantal mogelijkheden in haar balboekje genoteerd en ik heb ook nog ergens een paar verdwaalde notities liggen. Ga er maar van uit dat het uiteindelijk de Provence of zo wordt (moest namelijk de NKC-route van Zuid-Frankrijk bestellen). Twee jaar geleden hebben we aan de Middellandse Zee zo’n fijne “indian summer” meegemaakt, tweede helft september/begin oktober, dit jaar gaan we voor de herhaling. Bijgaande foto is van 2019.

Alle landen kleuren geel op de Nederlandse coronakaart. Heb me wel moeten verdiepen in de extra’s die je per land nodig hebt, maar de diverse sites spreken elkaar tegen en dat wat vandaag geldt hoeft morgen niet meer, dus we houden het op de QR-code op onze telefoons. Dan is er natuurlijk nog de vraag “hoelang duurt de reis?”. W houdt het op drie weken, ik neig naar de drie maanden. De werkelijkheid zal wel een eindje links van het midden liggen, moet toch een beetje inschikkelijk zijn, want W heeft een deegroller voor haar verjaardag gekregen. Hopelijk krijgen we na afloop van onze reis niet veel “vakantiepost”. De laatste keer twee brieven uit Letland: klein beetje te hard, twee keer € 40,00. Nu hoeven we niet op een dubbeltje te kijken, maar de staatskas van Letland spontaan gaan spekken is ook overdreven. Vraagt kleindochter L, aandachtig meeluisterend terwijl ik mijn Letse beklag doe tegen haar vader (mijn zoon): “Opa wat is een dubbeltje?” Noemen we tien eurocent geen dubbeltje meer?

De laatste inkopen: routekaarten van de ANWB, drie CV470 gasbusjes voor de barbeque (dichtstbijzijnde betaalbare verkooppunt Hornbach in Duiven, geen probleem: moesten toch nog de heide – zeg maar de Calluna vulgaris, niet te verwarren met Erica – op de Veluwezoom bekijken), wat aanvullingen voor de reisapotheek; dat soort werk. Moest bij de Kruidvat plotseling denken aan het verhaal dat vaste lezeres L te D me onlangs oplepelde. Zij had bij het plaatselijke filiaal duidelijk te kennen gegeven dat ze het ontzettend vervelend vond om tussen de condooms en het glijmiddel te moeten afrekenen. “Laat ze die zooi toch achter de toonbank opstapelen naast de paracetamol en de ibuprofen.” Ben benieuwd of Kruidvat te D zich wat gaat aantrekken van het geklaag van vaste lezeres L. Wordt vervolgd.

Puzzel is inmiddels voorzien van een nieuw zonnepaneel, de vorige verloren we op de autosnelweg van Berlijn naar Hannover. Jawel, valt onder de verzekering maar daar geen gebruik van gemaakt: 300 euro eigen risico en 7 schadevrije jaren in mindering gebracht doet meer pijn in de portemonnee dan het bedrag zelf ophoesten. Meteen het gastoestel laten maken (half gelukt: er was maar één thermokoppeling op voorraad en dat terwijl je ruim drie weken van te voren een afspraak maakt en je busje een kleine week kwijt bent, geen tijd om zo’n onderdeeltje te bestellen?). Ook de omvormer deed het niet meer voor de reparatie. Heel technisch verhaal en 15 minuten reparatietijd op de eindfactuur, bent benieuwd: we zien het binnenkort wel. Hoezo hoeven we niet meer op een dubbeltje te kijken? Onze mobiele bubbel is er klaar voor, nu wij nog.

maandag 30 augustus: @ basse-ham (nabij thionville)

Hadden we het laatst niet over verjaardagen en naamdagen? Het is vandaag de naamdag van Felix Agil(i)us Bronislava van Polen, het is maar dat je het weet. Een mooie dag om het gaspedaal eens flink in te trappen en alvast een flinke ruk te maken naar het zuiden. Toen we goed negen uur weggingen was het einddoel nog niet bekend. Tochtje door Nederland, altijd een stuk aangenamer dan door Duitsland. Bij onze eerste stop (omgeving Venlo) besloten naar Thionville te gaan, W was op het spoor gekomen van een prachtige nieuwe camping aan de Moezel. Maar eerst Luik ronden, je mag er officieel met meer dan 6 meter niet meer doorheen. Natuurlijk: een omleiding en wat voor een! Mijn relatie met Luik is niet al te best. Vreselijk onoverzichtelijke verkeerssituaties, maar dat wisten we al jaren. De A26 noemen ze dan in België wel de Route du Soleil, maar er was weinig zon te bekennen. Laaghangende bewolking, regen en de temperatuur zakte van 22 naar 14 graden. Stukje van de N4 gepakt, vind ik prettiger rijden dan de A26 en je ziet Bastogne/Bastenaken nog eens. Luxemburg is langzaam maar zeker één groot verkeersinfarct geworden en voor het tanken in de file staan. Alleen ligt de tijd dat op de pomp het telwerk van de euro’s minder snel ratelt dan dat van de liters een paar jaar achter ons: we betaalden € 1,236 voor een litertje diesel.

Te vieren konden we ons anker laten vallen op Camping du Port in het gehucht Basse-Ham. De camping ligt bij een haventje aan de Moezel en het fietspad van Thionville naar Apach ligt op twintig meter afstand van de camper. Kon nog net mijn ankerbiertje wegklokken, want W stond te popelen om in beweging te komen.

Als je het woord Moselradweg laat vallen denk je aan Duitsland, maar ook in Frankrijk kun je goed fietsen, ook langs de Moezel. De Voie Verte Chemin de Moselle maakt onderdeel uit van een fietstocht van de Moezel tot de Saône. We hebben een beginnetje gemaakt, twee keer 15 kilometer (een heen- en terugje). Einddoel was Rettel dat we aan de overkant van het water zagen liggen. De tocht “bracht ons langs bekoorlijke boschjens en paadjens met watertjens zeer lief doorsneden” (uit het dagboek van Jacob van Gennep, inmiddels uitgelezen en alle afleveringen van de serie van Geert Mak ook bekeken). W vond het overigens maar een saaie weg, waarvan akte.

De camping ligt romantisch onder de rook van de kerncentrale van Thionville, officieel kerncentrale Cattenom, want op die gemeentegrond zijn de vier reactoren gebouwd. Mooi weggestopt in een uithoek van Frankrijk, bijna op het land van de buren: de kerncentrale ligt op 9 km van de grens met het groothertogdom Luxemburg en 12 km van het Duitse Saarland. Oorspronkelijk zouden de reactoren 40 jaar dienst doen, maar de eigenaar EDF (Électricité de France) wil door een beetje te investeren de reactoren langer operationeel houden. Luxemburg en de Duitse grensstreek waren het al niet eens met de aanwezigheid van de centrale, laat staan met het verlengen van de levensduur van die krengen. Reactor 1 heeft zijn veertig jaar er in 2026 opzitten. Gelukkig heeft W jodiumpillen in de reisapotheek gestopt.

Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag, dan gaan we op zoek naar broer/zwager R met schoonzus S die samen met hun blafgeval Frankrijk in een caravan onveilig maken.

V: 165.230 A: 165.696 Rijtemperatuur als een jojo: 17 – 22 – 14 (Belgische Ardennen) – 23 (Thionville)

Ernstig wisselvallig.

wifi-index: 78 %; netwerk OrangeF Camping du Port, Basse-Ham (nabij Thionville); code campercontact 65269; € 18,22 all-in

zomer 2021: met de kleinkinderen – 4: verjaardagen en zo

Verjaardagen vieren: eigenlijk kan dat pas goed sinds we een kalender hebben, anders kun je geen speciale datums markeren, tot dat moment waren we iets van “zoveel winters oud”. Lange tijd mochten we van de kerk geen verjaardagen vieren, die beschouwde dat als een heidense traditie, alleen met Kerst konden we een "geboortefeestje" bouwen. Wij vieren in Nederland de verjaardag op de geboortedag, in veel andere landen viert men de verjaardag niet op de geboortedag, maar op de naamdag, de dag van de heilige waarnaar men vernoemd is. In mijn situatie wordt dat nog moeilijk ook: ik kan kiezen uit een aantal heiligen die Bernard(us) heten met allemaal hun eigen naamdag. We houden het maar op 20 augustus, dan is de heilige Bernardus van Clervaux aan de beurt.

vrijdag 20 augustus: @ eibergen

Kleinkind T weer naar huis gebracht, het schatje bleef stil liggen tot opa zijn ogen open deed. Zijn verjaardag wordt morgen gevierd, dus komt neefje Q uit het westen samen met zijn moeder een weekendje over. De tijd tussen de aanwezigheid van de kleinkinderen hebben we opgevuld met een fietstocht door het Achterhoekse en inderdaad opnieuw wegen kunnen vinden die we nog niet eerder gezien hebben. De akkerranden zien er weer heel mooi uit. Na aankomst van het nageslacht, het zwemmen (nee, opa even niet, die moest boodschappen doen), de voedertijd en het afwasgebeuren ging de meute naar het stenen huis om daar te overnachten. Ik mocht het fort bewaken.

maximaal 22 graden

Camping de Fontein, Eibergen

zaterdag 20 augustus: @ eibergen

Samenkomst bij de jarige, ik mocht er op mijn nieuwe Trek naar toe. Cadeautjes uitdelen en de zeepglijbaan moest onmiddellijk uitgeprobeerd worden. Na de taart en de broodjes knakworst terug naar de Fontein, waar de rest van de dag in gepaste actie en rust werd doorgebracht. Na voedertijd vertrokken dochter en kleinzoon weer naar het westen.

maximaal 24 graden

Camping de Fontein, Eibergen

zondag 22 augustus: @ home

Aan alle leuke dingen komt een eind, ook aan deze week die in het teken van de kleinkinderen stond. Een mooie week en morgen begint er een nieuwe week die ongetwijfeld ook weer mooi zal worden. Had nog best langer op de Fontein willen doorbrengen, maar dat zit er niet in: maandag moet Puzzel naar de camperboer om voorzien te worden van een nieuw zonnepaneel (en een omvormer en wat onderdelen voor het gasfornuis en..). De mooie week wordt dus een dure week, denk ik.

V: 165.207 A: 165.223 rijtemperatuur 19 graden

Camping de Fontein, Eibergen; afgerekend voor 5 nachten € 109,75 (één nacht extra persoon/tent)

zomer 2021: met de kleinkinderen – 3: jaren-vijftig-kermis

Vriendin E te Z kwam onlangs op een rommelmarkt een serie boekjes tegen met daarin heel bekende personages: Jos en Femke, oom Ted en tante Willeke. Of ik daar wat meer van wist. Jazeker vriendin E te Z, daar weet ik meer van. In een grijs verleden was ik werkzaam op een school voor zeer moeilijk lerende kinderen. Methodes bestonden toen amper. Onder leiding van een schoolbegeleidingsdienst en een logopediste (Joke van der Zee) hebben we met een paar leerkrachten van het zmlk eind jaren 80 (van de vorige eeuw) een praktisch trainingsprogramma voor de basisvaardigheden spreken en luisteren ontwikkeld. De serie bestond uit 3 niveaus van elk 15 titels. De verhalen die het uitgangspunt zijn bij de 45 deeltjes zijn van mijn hand en zijn min of meer “uit het leven gegrepen”, waarbij mijn kinderen, Femke en Jos, centraal staan. Ook onze toenmalige kat, Poetepoei, speelt een belangrijke rol. Weet alleen niet meer of ze in de methode ook zo heette. De thema’s sluiten sterk aan bij de belevingswereld van kinderen. Enkele thema’s: Dat ben ik, Vakantie, Politie en Brandweer, Eten, Wonen, Boodschappen doen. Al het werk verricht volgens het systeem “liefdewerk – oud papier”, als ik voor elk uitgebracht boekje een dubbeltje had gevangen, was mijn camper nu vele malen groter geweest. Een aantal verhalen zijn later verschenen in eigen uitgaven van de logopediste. Ben je weer op de hoogte, vriendin E te Z, maar had ik dit verhaal al eens niet eerder verteld?

donderdag 19 augustus: @ eibergen

Oudste kleinkind ingeruild voor jongste. Duurde even want dames van bijna twaalf staan niet zo vroeg op. Ontbijtje, tentje afbreken en wisselmoment. Net voor twaalven stond junior te popelen voor de camper om actie te ondernemen. De reisleidster had bedacht dat een middagje “familiepretpark” een ideale activiteit was en het dichtstbijzijnde geval dat aan alle criteria voldeed lag op 30 kilometer afstand. Volgens de boeken bestaat familiepretpark de Waarbeek bijna honderd jaar en die leeftijd straalt het ook uit. Niks mis mee, zolang je maar geen Efteling of zo verwacht. Kan ook niet, want ze mikken op een andere doelgroep: kinderen zo tussen de 3 en de 12 jaar. Daar past onze T precies tussen, ons jongste kleinkind is net 7 geworden. Ben er zelf in eeuwen niet geweest maar er kwamen beelden boven van een boot die ons naar de Waarbeek bracht. Even opgezocht of dat ook klopte en inderdaad: het gaat om de Hilda die je van de Enschedese haven naar de achterkant van de Waarbeek bracht. Een tijdje spelen en de bus stond weer klaar voor de aftocht. Iets soortgelijks had je ook in de buurt van Arnhem, de Westerbouwing. Die had dan nog als extra attractie een open stoeltjeslift. De Westerbouwing heeft het niet overleefd: ergens in de jaren 90 werd het als attractiepark gesloten. 

De Waarbeek bestaat nog steeds en kreeg in 2009 met de komst van twee nieuwe eigenaren (Joris Bengevoord – nu burgemeester van Winterswijk en Arijan van Bavel – Adje) een grote opknapbeurt. De bezoekersaantallen stegen van ruim 30.000 in 2009 – toen het duo aantrad – tot 180.000 nu. Dit kwam ook omdat er allerlei showelementen, zoals circus- en theatervoorstellingen aan het park werden toegevoegd. De liefdesrelatie van Joris en Adje kwam aan zijn eind en samen met het feit dat Joris zijn functie als burgervader niet kon combineren met het managen van een pretpark was dit de reden voor de twee heren om de toko in 2018 te verkopen. 

Het wat oubollige karakter van het park wordt bewust in stand gehouden door attracties die elders zijn afgeschreven te kopen en opgepimpt in de Waarbeek weer neer te zetten. Twee voorbeelden: de Twister is een carrousel gebouwd in 1964 en geplaatst in 2012 en de Rupsbaan, gebouwd in 1967 en geplaatst in 2002. De oudste attractie is de Rodelbaan. Verkeerde naam: geen sleetje rijden of rodelen, maar een achtbaan. Eerst van hout (1928), in 1930 vervangen door staal afkomstig van oude tramrails uit Enschede. Wat een ding! De enige attractie in het park waar je voor in de rij moest staan, want slechts één karretje rolt de inzittenden over de rails. Geklokt: 35 minuten wachten, 55 seconden duurde het ritje en juist op het moment dat T en ik aan de beurt waren vond Pluvius het nodig om zijn blaas te ledigen. Met andere woorden: mijn zicht werd ernstig beperkt door de regen die mijn brillenglazen deed veranderen in matglas. Maar: afgevinkt! Voor de andere attracties (model kermis uit de jaren vijftig) golden geen wachttijden en T heeft (soms met oma) genoten van de zweefmolen, de swing-mill, de hully-gully en nog meer van dat moois. De Waarbeek hanteert een all-inclusive systeem, waarbij patatjes, snacks, ijsjes, limonade en gelukkig ook koffie bij de prijs inbegrepen zijn. Scheelt behoorlijk wat getrek met de portemonnee en uiteindelijk ben je relatief goedkoop uit. Kaartje € 15,50 per persoon en parkeren € 5,00. Af en toe een paar druppels uit de hemel konden deze mooie dag niet verpesten. Actiefoto’s met herkenbare snuitjes bewaren we voor het familiealbum. 

W had erop gerekend dat kleinzoon pannenkoeken zou willen eten en had het inkoopbeleid daarop afgestemd. Geen pannenkoeken maar een mixed-grill, dus in allerijl nog even boodschappen doen. Niet in Eibergen, want er was weer eens een vrachtauto gekanteld en van het talud afgegleden op een van de rotondes boven de N18 waardoor een takelwagen van formaatje onbenullig de weg blokkeerde. Groenlo heeft ook een Jumbo, gelukkig. T wist zich na het eten op slinkse wijze aan de afwasplicht te onttrekken, maar leerde wel even hoe hij Sudoku’s moest maken. Om half acht naar bed en omdat we maar een tweepersoons camper hebben, hebben we oma naar huis gestuurd.

Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag, dan ruilen we T om voor Q. Nieuwe avonturen voor de Blauwe Bus.

+ overwegend bewolkt en af en toe een bui; 18 graden

Camping de Fontein, Eibergen