fietsen in de bergen: de sallandse heuvelrug

De Anwb is op haar website bezig met volksverlakkerij. Lees mee: “Tussen Hellendoorn en Holten ligt Nationaal Park Sallandse Heuvelrug. Het park vormt een markant onderdeel van het Overijsselse landschap. Deze 150.000 jaar oude stuwwal biedt prachtige flora, fauna en vergezichten. De bekendste topper is de Holterberg. Bolderende korhoenders, grote glooiende heidevelden en uitgestrekte bossen bepalen hier het gezichtsveld.” 

De kans dat je hier oog in oog komt te staan met een bolderende korhoen is vrijwel nihil: allereerst zijn er nog maar 35 van die beestjes over, ten tweede is de baltstijd van de korhoenders maar een paar weken en ten derde: ze komen niet op de Holterberg voor maar op een ander bultje, namelijk op de Haarlerberg. Mijn vertrouwen in deze toeristenbond is behoorlijk minder geworden. 

De grootste vijand van deze vogel (waarvan het mannetje is afgebeeld op de geleende foto van de vogelbescherming) is de havik en ondanks het elk jaar uitzetten van 25 Zweedse korhoenders wil het niet zo vlotten met de populatie. Ik ken de korhoen eigenlijk alleen maar van op de fles: een whiskymerk heeft de naam The Famous Grouse en zo’n vloeibare korhoen is best binnen te houden (als je er niet teveel van nuttigt). 

De Anwb had dan wel weer een mooie heidefoto op haar site staan, die ik mijn lezers niet mag onthouden. Geleend van de Anwb dus, waarvoor mijn dank. De heide zag er overigens vandaag niet zo paars uit, daarvoor moeten we nog een maandje of zo wachten.

vrijdag 17 juli: @ holten 

Friesland maar verlaten, we wilden nog één ander soort landschap zien tijdens ons rondje Nederland. Van de Big Five, waar ik het gisteren over heb gehad, hebben we er maar twee gezien: de ooievaar (maar daar weer heel veel van) en de aalscholver. De andere drie spotten we een andere keer dan wel. W wilde eventueel nog een boottochtje maken door de Alde Faenen, maar toen ik haar vertelde dat het wetenschappelijk bewezen is dat het huren van een tweepersoons kano de kans op een echtscheiding met 750 procent vergroot, zag ze daar ook maar van af. Ze heeft ervaring: niet met echtscheidingen, maar met varen. In een ver verleden heeft ze met dochterlief (die toen prépuberde) een fijne kanotocht op de Franse Dordogne gemaakt (met een straffe wind pal tegen). De meiden hebben wel drie keer zoveel kilometers gemaakt dan de jongens (die perfect op elkaar ingespeeld waren, tenminste wat kanovaren betrof). 

Snel over (voornamelijk) de snelweg of dingen die daar op lijken, want vierbaans. Mooi op tijd op camperplaats Lookerland-Holten (code 49.263), wederom eentje van het clubje BijONS. Niet de mooiste plek van Holten (tussen een drukke weg en een spoorlijn), maar wel ideaal als uitgangspunt voor fietstochten. Moderne aanmelding: via een tablet, betalen via Ideal. Voor de digibeten kan het ook nog met behulp van een envelop. We hadden niet veel later moeten komen, vlak na ons werden er pionnen op de toegangswegen gezet en met 32 is het inderdaad vol. 12 € per nacht, inclusief stroom, daar kun je niks van zeggen. Het officiėle bord zal binnenkort wel komen, het huidige bord heeft ook wel wat.

Op de fiets, voorlopig voor de laatste keer, want morgen gaat het huiswaarts. De smartphonehouder is ook een ideaal bevestigingsmiddel voor een fietsknooppuntenspiekbriefje, getuige bijgaande foto. 

Vrijwel onmiddellijk na het verlaten van de camperplaats zaten we in het natuurgebied met zijn on-Nederlandse hoogteverschillen, zijn heidevelden, zijn bossen, vergezichten en strakke geasfalteerde fietspaden. Heel lang was dit stuwwalgebied bedekt met bossen. De bevolkingstoename in de Middeleeuwen maakte dat de bomen grootschalig werden gekapt. Ook was er intensieve begrazing door geiten en schapen en werden er plaggen gestoken voor de potstallen. Het werd uiteindelijk een groot heideveld met verschillende zandverstuivingen. De heuvels zijn vanaf het einde van de negentiende eeuw voor het grootste deel herbebost om verstuiving tegen te gaan. Er werden vooral productiebossen met naaldbomen aangeplant. Sinds eind 20e eeuw is de hoeveelheid heide vergroot om een deel van de oude glorie te herstellen. Het werd rondje over een aantal “bergen”, waarvan we zeker zijn dat we de Holterberg, de Sprengenberg en de Hellendoornse berg beklommen hebben. Deze laatste wordt wel tot de Sallandse Heuvelrug gerekend, maar niet tot het Nationaal Park. Het Park wordt begrensd door de N35. Weer heel anders fietsen dan de afgelopen dagen: niks vlak maar bultje-op bultje-af. Geen bolderende korhoenders, maar wel een Hema in Nijverdal die een voortreffelijk saucijzenbroodje verkocht. 

Ook een heel verrassende ontmoeting met landhuis Sprengenberg op de gelijknamige bult. In de buurt staat het huis bekend als de Palthetoren. Het is rond 1900 gebouwd door de rijke industrieel A.A.W. van Wulfften Palthe, eerst als jachthutje, later als luxe, geheel zelfvoorzienend woonverblijf met een eigen waterput en een Amerikaanse windmolen om stroom op te wekken. 

Temperatuur oplopend tot 21 graden, een paar keer enkele niet-noemenswaardige spettertjes. Zonnebril niet nodig. 

V: 150.770; A: 150.910