alles krijgt een kleurtje – 1: herfst in de overijsselse bergen

Of Zoetermeer een mattenklopper als logo heeft, was een vraag die de laatste dagen een paar keer gesteld is. Ja, gaat nog over ons vorige uitje! Moet je je natuurlijk afvragen of de jongere kijkbuiskindertjes überhaupt wel weten wat een mattenklopper is. Had dat laatst met het begrip “telefooncel” bij één van mijn jongste kleinkinderen: heb nog nooit zo'n verbaasd gezicht gezien. Voor hen: een mattenklopper is een soort biezen mepper om (deur)matten en tapijt uit te kloppen. Je hebt zo ook van wilgentenen en de wat duurdere zijn van rotan gemaakt. Mijn moeder hing de kleden (volgen mij waren het kokosmatten) vroeger over een houten rek zodat ze gemakkelijk het stof uit de kleden kon slaan.

Nee, het logo van Zoetermeer heeft absoluut niks met een mattenklopper te maken maar het is een stilistische voorstelling van meerbloem of meirbloem. Dit is zeventiende-eeuws Nederlands voor Witte Waterlelie (geslacht Nymphaea). De witte meirbloem komt al in de Zoetemeerse analen voor in de zeventiende eeuw. De bloem is later van kleur verschoten: wit werd goud (in 1816). In 1975 werd door de gemeente een compleet nieuwe huisstijl ingevoerd. Het beeldmerk, een gestileerde “meerbloem” en de tekst ‘gemeente zoetermeer’ (zonder hoofdletters) werd aangebracht op bijvoorbeeld briefpapier, formulieren, folders en het wagenpark. Als belangrijkste kleuren werden blauw en geel ingevoerd. Bewoners vonden dat het logo “te weinig bloem” voorstelde. Toen de Zoetermeerse huisstijl in 1991 een grondige opknapbeurt kreeg zorgde men er voor dat de meerbloem inderdaad meer bloem werd en werd Zoetermeer plotseling weer met een hoofdletter geschreven.

G te W vroeg zich af of ik verstand van molens heb. Nee, G te W, alleen een beetje (veel) interesse. Vind de techniek die er achter zit fantastisch en als ik op ons museum naar de houten constructie van de rosoliemolen kijk dan denk ik “en dat is allemaal gemaakt van hout”. Een molen is een molen, of hij nu wordt aangedreven door wind (windmolen), water (watermolen) of dieren (rosmolen). Eigenlijk heb ik nog een vierde en vijfde soort niet genoemd: molens die aangedreven worden door de spierkracht van de mensen (handmolen, tredmolen) en door een motor. De grote overeenkomst: het draait allemaal en het dient voor het malen, persen, stampen, zagen (van hout), pompen (van water), takelen van een last of het opwekken ven elektriciteit. Men gaat er van uit dat watermolens in Europa voor het eerst werden gebruikt aan het einde van de Romeinse Tijd. Voor windmolens is dat beginpunt wat moeilijker vast te stellen. De oudste bekende vermeldingen in Nederland en België die zeker van een windmolen zijn dateren van ongeveer 1180. Tegenwoordig zijn de meeste molens in bezit van gemeentes of stichtingen en worden ze door vrijwilligers in bedrijf gehouden.

dinsdag 22 oktober: @ haarle

Nog even twee dagen “kleurtjes kijken” voor Puzzel de winterstalling in mag. “Kleurtjes kijken”, je weet wel dat roodbruine, geelbruine bladerwerk. Veel bomen, bossen dus. Op de Sallandse Heuvelrug hebben ze genoeg van dat spul. Gebladerte dus. Bijna net zo mooi als bijgaand fotobehang van Bol.com. Haarle (ca. 2100 inwoners) werd het, een Sallands dorp tussen Raalte en Nijverdal, behorend tot de gemeente Hellendoorn aan de voet van die heuvelrug. Camperplaats Bosweide ligt in het buitengebied van Haarle. We zijn er samen en ik in mijn eentje wel vaker geweest. Grootste kenmerk: rust. De luchtfoto is van de campingsite afkomstig. Over kleurtjes geproken.

De Sallandse Heuvelrug kan er wat van. Bijgaand stukje gaat over de plaatsen die bij die plek horen en dan met name over Haarle: “[....] Als er iets is wat ons verbindt dan is het ons fraaie karakteristieke landschap. Het is een samenhangend ecologisch systeem met bijzondere flora en fauna, niet alleen uniek voor Overijssel, maar voor het hele land. In deze serie gaan we dieper op zoek naar het DNA van de steden en dorpen in het gebied. Wat onderscheidt ze en wat hebben ze gemeen? Lees mee en ontdek het zelf!”

“Gemeente Hellendoorn” zie je op nostalgisch aandoende bordjes staan wanneer je het buitengebied van Haarle binnenrijdt. Elk dorp of buurt heeft zo'n bordje, met een eigen naamsvermelding erop. Qua oppervlakte beslaat Haarle een kwart van het gemeentelijke grondgebied. Heel apart buurtje binnen de gemeente, komt vooral omdat Haarle door de Sallandse Heuvelrug in fysieke zin gescheiden is van de andere Hellendoornse kernen. Belangrijkste kenmerk: Haarle een katholieke enclave in een protestantse omgeving. Het dorp heeft zich relatief geïsoleerd ontwikkeld, wat het een eigen karakter heeft gegeven. Er is nog steeds een buurtwinkel, een wekelijkse bingo en eens in de week kunnen de “oudjes” aanschuiven voor een gezamenlijke maaltijd. Een actief dorp dat Haarle: meer dan 60 lokale verenigingen en stichtingen in allerlei soorten en maten! Jaarlijks organiseren vrijwilligers een dorpsfeest van meerdere dagen. Volgend feest: 29 mei tot en met 1 juni 2025.

V: 214.103; A: 214.165, maar daar doe je dan wel ruim een uur over. Rijtemperatuur: 10 tot 14 graden. Later op de camperplaats werd het buiten 15 graden, binnen (met de zon op het dak) een stuk warmer. Overigens het stukje van Arjen Lübach gezien waarin hij probeert duidelijk te maken dat het weer, en dan met name de zon, geen persoon is. Kijk eventueel naar https://www.youtube.com/watch?v=Hlt7dg3GLyw. Heel herkenbaar, tenminste voor mij. Zon op/onder: 08:13/18:23 (gegevens Haarle). Niet veel gedaan, gewoon een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. Op zoek naar de bladeren en de kleuren.