een tussendoortje 4c: over hulpbehoevende bejaarden in een verzorgingshuis

Volgens lezer R te K ben ik mijn klassiekers aan het verkrachten. Volgens hem luidt de officiële versie van de spreuk die ik gisteren aan Winnie the Poeh toeschreef “Het leven is een reis, niet een bestemming” en is deze wijsheid afkomstig van Ralph Waldo Emerson. Weet je R te K, ik doe aan tegeltjeswijsheid en bijgaande versie is te koop bij onder meer Bol.com.

H te L had wat meer info over gemalen verwacht, immers met behulp van een van de grootste gemalen ter wereld viel Zuidelijk Flevoland in 1968 droog. Datzelfde gemaal zorgt er nu voor dat de polder droog blijft. Heb in mijn vorige blog wel een foto geplaatst (we kwamen er langs en W heeft de foto “getrokken”), maar ik heb het gemaal niet benoemd. Maar u vraagt en wij draaien! Het gaat om Gemaal De Blocq van Kuffeler, het jongste gemaal van Flevoland, maar in haar soort één van de grootste ter wereld. Volgens de website: “Het [gemaal] heeft vier identieke elektromotoren, die gezamenlijk 3,2 miljoen liter water per minuut de polder uitpompen. Op 18 oktober 1967 stelde koningin Juliana het gemaal in werking, waarna het gemaal Zuidelijk Flevoland, in zeven maanden, op 29 mei 1968 drooglegde. Het gemaal is vernoemd naar dr. ir. V.J.P. de Blocq van Kuffeler (1878-1963), die belangrijk werk verrichte voor de Zuiderzeewerken. Hij was vice-voorzitter van de Zuiderzeeraad”. Op de gevel van het gemaal staan de volgende dichtregels:

"De hoge vaart verstrengeld
Met de lage vaart warrelt
In een woeste watertango
Omhoog naar het markermeer"

Nu we het toch over sluizen hebben, laat ik dan meteen die andere sluisfoto van het vorige blog bespreken. Heb niet verteld dat ons keerpunt de Knardijk was. Deze Knardijk is oorspronkelijk aangelegd als de buitendijk van de droog te leggen polder Oostelijk Flevoland (1957). De tweede fase van de totstandkoming van de Flevopolder, het droogmalen van de Zuidelijke Flevopolder werd aanzienlijk later voltooid (1968), dus de Knardijk was ruim tien jaar een volwaardige buitendijk en tegenwoordig slechts de scheidslijn tussen twee polders. Flevoland heeft twee hoofdvaarten, namelijk de Lage en de Hoge Vaart. Ze worden in de Knardijk onderbroken door sluizen, inderdaad: de Hoge Knarsluis en de Lage Knarsluis. Tegenwoordig hebben die twee sluizen samen met de Knardijk nog maar één belangrijke functie: bij een dijkdoorbraak gooien ze de hefdeuren van sluizen dicht en zo loopt niet de hele Flevopolder onder water maar slechts de helft. Mooi woord is hiervoor uitgevonden: compartimentering.

Hoezo rustig fietsen? Ja, wel over een fietspad, maar links de trein van Amsterdam naar Lelystad of misschien wel naar Zwolle (gaat minder frequent). Even een weetje: we hadden eerst de Flevolijn (tot aan Lelystad). Die kwam er in 1988. In 2012 werd de lijn zo'n vijftig kilometer doorgetrokken naar Zwolle (de Hanzelijn). Een halve kilometer of zo rechts raasden de auto's voorbij over de A6, de autosnelweg tussen Amsterdam-Muiden en knooppunt Joure in Friesland. Pal naast ons fietspad lag de Lage Vaart, alleen maar interessant voor recreatievaart. Tenslotte hadden we met nog een verkeersstroom te maken, maar daar moest je een stijve nek voor overhebben. Deze dagen zaten we regelmatig, dikwijls en vaak in de aanvliegroute naar Schiphol. Kijk maar naar bijgaand plaatje.

zondag 28 juli: @almere en later @kötteldiek

De verjaardagswensen appten al vroeg binnen. Het feestvarkentje lag nog in haar nestje met een bak bruinzwart vocht wakker te worden en haar 71e jaar te accepteren.

Vandaag dus naar de voorstelling van Vis-à-Vis. Brengt me meteen bij de blogtitel. Komt van een kop boven een interview met de makers van het theaterprogramma: “Hulpbehoevende bejaarden in een verzorgingshuis. Hoe maak je daar aantrekkelijk theater van?” Het antwoord: “Vis à Vis vergroot een actueel thema uit tot in het absurde met een hoop spektakel. We steken de draak met de vreselijke protocollen en het efficiëntie-denken in ons zorgsysteem. SILO 8 is een dystopie en een komedie tegelijk. Het is een parodie op onze verzorgingsstaat waar de neoliberale wind doorheen heeft gewaaid. Verpakt als grappige maatschappijkritiek. Daarbovenop zet Vis à Vis weer veel low tech in. Retro knutselwerk, houtje touwtje met de hand gemaakt, niks AI. De innovatieve low tech is, denk ik, het grootste sexappeal van Vis à Vis, daar komen de bezoekers echt voor. […] SILO 8 zie ik als een soort fantasierijke nachtmerrie waarin het economisch denken in de zorg volledig is doorgeslagen. We vangen de tijdsgeest in een karikatuur van de werkelijkheid. We gaan over the top, er kan gelachen worden maar het blijft toch herkenbaar. Ook vind ik het een hoopvol verhaal over hoe veerkrachtig de mens is.” Echt zo'n stuk om over na te denken, vooral als je zelf de vergrijzingsgolf meemaakt. Niet alleen in mijn omgeving, maar vooral aan mijn eigen lijf. En als je dan een overheid hebt die de zorg steeds meer overdraagt aan de markt, ben je beland in een fase waarin de verzekeraars de baas zijn en zij bepalen wat er wel en niet mag.

Natuurlijk niet linea recta maar via een omweg naar het theater, anders is ons programma niet “dagvullend”. “Almere: je fietst de hele dag door het groen en je komt af en toe plukjes bebouwing tegen” volgens W. Kan wel kloppen, want de gemeente Almere bestaat uit een aantal stadsdelen die soms kilometers van elkaar verwijderd zijn. Almere Haven is het oudste stadsdeel en ligt aan het Gooimeer. De eerste woningen werden opgeleverd in november 1976, toen de eerste bewoners arriveerden, vooral Amsterdammers, woningen leuk gerangschikt in bloemkoolwijken (google dat woord maar eens). In de beginjaren was Almere vooral een overloopgebied voor woningzoekenden uit de Amsterdamse regio. Het middelpunt van het stadsdeel bevindt zich aan het Gooimeer. We hebben er zaterdag uitstekend geluncht. De eerste huizen in Almere Stad werden in 1980 opgeleverd. Stad is veruit de grootste wijk van Almere met 111.000 bewoners (van de 227.000 totale gemeente). Almere Buiten ligt in het noorden aan het Markermeer. Tussen Buiten en Stad lopen de Lage Vaart en de Tussenring. Almere Poort heeft zijn naam omdat het vanuit Amsterdam gezien de toegang tot Almere en Flevoland is. Almere Poort stond niet op de eerste tekeningen maar is pas later toegevoegd. Tenslotte hebben we nog Almere Hout, hetgeen W de villawijk van Almere noemde. Wel tussen de A6, de A27 en N305 met wel midden in de natuur, grenzend aan het Waterlandse Bos en het open landschap van de polder.

Over een paar jaar hebben we er misschien weer een stadsdeel bij, namelijk Almere Pampus. Het moet nog gebouwd worden aan het IJmeer in het uiterste westen van de polder. De naam komt van het eiland Pampus. Als het stadsdeel er komt moet er ook een goede IJmeerverbinding komen, tenminste dat heeft de gemeenteraad als voorwaarde gesteld voor de ontwikkeling van het nieuwe stadsdeel. Op onderstaande luchtfoto ligt Almere Pampus (nog groen en onbebouwd) in het uiterste westen van de Flevopolder. Verderop zijn het voormalige eiland Marken en Noord-Holland zichtbaar. Even omdat het moet: Flevoland_seen_from_the_plane.jpg: Marieke Kuijjer derivative work: Teofilo (talk)-Flevoland_seen_from_the_plane.jpg. Kijk en dan mag je een mooie foto “lenen”. “God schiep de aarde, behalve Nederland. Dat liet hij aan de Hollanders over”, aldus de Franse filosoof René Descartes. Het beste voorbeeld is Flevoland. Nadat Nederlanders al eeuwenlang dijken bouwden, polders leegpompten en slootjes maakten, begonnen ze in 1918 aan een groots avontuur met ir. Cornelis Lely voorop. De noeste werkers sloten de Zuiderzee af en maakten vier polders: Wieringermeer, Noordoostpolder, Oostelijk en Zuidelijk Flevoland. In 1997 was het Zuiderzeeproject klaar en was Nederland 1.600 vierkante kilometer groter geworden, land dat gebruik kon worden voor landbouw, stedenbouw, natuurontwikkeling en recreatie.

Het was een indrukwekkende voorstelling, dat verjaardagscadeautje van W. Het begon al met het openingsnummer dat door drie muzikanten in een geel wagentje werd gespeeld. Kon iets opvangen dat leek op “Het leven duurt maar even. Zo sta je boven aan de top, zo lig je keihard onderop.” Voorstelling stond bol van verrassende dingen. Begon al met de opkomst van de booswicht van het stuk, Doktor Wolf: ze daalt af vanuit de hoogte naar de werkvloer. Letterlijk: ze loopt over een wenteltrap die aan een hijskraan komt aangevlogen. Die hijskraan zal overigens een belangrijke rol spelen in de voorstelling. Niet teveel verklappen over het stuk. Gaat over te weinig zorgpersoneel voor te veel hulpbehoevende ouderen. Let op: de AOW wordt in 2027 afgeschaft. Fraaie scènes: een quad- en scootmobilerace over het hele terrein, een bezigheidstherapie “lucifershoutjes maken” die uiteindelijk eindigt in een vlammenzee die twee torens in de hens zet en laat omvallen. Weet je: zelf gaan kijken, of kijk naar de vele foto's die W gemaakt heeft. Ze vond het een “schitterend verjaardagscadeau”.

Na afloop 12 kilometer terug op de fiets naar de camping. Opruimen, opbreken, in- en oppakken en terug naar de Kötteldiek. Mooie dagen. Had graag nog wat gebleven, maar de vatenboer roept.