een tussendoortje – 9: oppassen op de kleinkippen – 1

Deze week fietsten we weer eens door een sprookjesbos. Weet niet meer of we het bos van Hans en Grietje gezien hebben of dat van de wolf van Roodkapje, het was in ieder geval sprookjesachtig. Sprak W ineens de gedenkwaardige woorden “Er was eens een sprookjesbos en toen kwam de zure regen”. Jaren tachtig denk ik. De kranten stonden vol met foto’s van dode bomen met kale takken (foto dode beuk links: Wikipedia). En wat blijkt: tegenwoordig hebben we geen last meer van die zure neerslag. Er is inderdaad wat anders voor in de plaats gekomen, beetje groter, beetje angstaanjagender. Opwarming van de aarde, klimaatverandering dus. Maar waar is dan die zure regen of met een mooie Duitse term “das Waldsterben” gebleven? De term “Waldsterben komt van een Duitse bodemkundige, Bernhard Ulrich, die er in 1980 onder meer op wees dat het Zwarte Woud, het Duitse troetelkind, aan zure regen ten onder ging. En niet alleen het Zwarte Woud: duizenden hectares bos in Europa dreigden te verdwijnen en in Scandinavië dreven massa’s dode vissen in verzuurde meren. Zure regen werd onder meer veroorzaakt door de uitstoot van fabrieksschoorstenen, vooral de bruinkoolcentrales waren berucht. Maar ook raffinaderijen en het autoverkeer waren grote boosdoeners. Met een paar impopulaire maatregelen werd het probleem aangepakt, waardoor de uitstoot van zwaveldioxide en stikstofoxiden in West-Europa in dertig jaar met respectievelijk 75 en 30 procent daalde, terwijl het autoverkeer en  de industrie juist groeiden. Het kostte wel een paar cent: loodvrije benzine, katalysatoren - duurdere auto's dus. De intensieve veehouderij moest de uitstoot van ammoniak beperken (drijfmest moest voortaan geïnjecteerd worden in plaats van gesproeid), met als centraal motto “tot de schijt ons doodt”. Duitsland kreeg het voor elkaar om de uitstoot van bruinkool sterk terug te brengen en de zware industrie in Oost-Europa verdween of werd aan strenge regels gebonden. 

Daarnaast zijn er geleerden die menen dat Ulrich nogal overdreef: zijn grote “Waldsterben” zou meerdere oorzaken hebben. Naast verzuring en bemesting speelden ook weersomstandigheden, ziektes, schimmels en insectenplagen een rol. Uiteindelijk viel het met die bossensterfte dus wel mee. Hoe dan ook: de zure regen hebben we min of meer eenvoudig bedwongen, de opwarming van de aarde en de klimaatverandering is een probleem van veel grotere aard: het gaat niet alleen om Europa maar ook Amerika en landen van de Derde Wereld spelen er een rol in. Ook de inzet is veel hoger: wereldwijd moet er 60 tot 80 procent minder CO2 uitgestoten worden, terwijl de economie zich ontwikkelt op een manier waarbij er sprake is van méér CO2-uitstoot. Maar dat verhaal bewaren we voor een volgende keer. “Het is niet meer wat het geweest is”, sprak W, “Vroeger liepen de diesels zelfs nog op geprakte bananen en afgewerkte frituurolie en geen haan die er naar kraaide. Hoezo roetfiltersensor?”

zaterdag 13 augustus: @ kotten

De plicht roept, de kippenplicht wel te verstaan. Broer/zwager en schoonzus hebben hun landgoed in Kotten verlaten en de kippen achtergelaten. Acht dames die af en toe aandacht vragen. Natuurlijk passen we met alle plezier op: kleinkinderen, kleinkippen, het is ons om het even. Puzzel geparkeerd onder de grootste boom die we konden vinden: we hebben een gratis camperplek, eventueel met gebruik van afwasmachine. Even langs huis om te kijken of die ene Duitse snelheidsovertreding onze brievenbus al bereikt heeft (nee dus, er is nog hoop dat ze ons vergeten). De dikke zaterdagkrant meegenomen en W de auto. Nog even bij het zwembad naar de “camperstort”, gemakkelijk dat die er is. Daarna naar Kotten: schaduw, een (zwem)vijver en twee buitendouches houden onze lijven wel koel. Geen dagelijkse verhalen meer voorlopig, daar doen we te weinig voor.

V: 183.417; A: 183.580; rijtemperatuur 23 – 29 graden; max. temperatuur in Kotten 33 graden. Zon, af en toe een wolkje. Zon op/onder: 06:14/20:59 (gegevens Winterswijk).

zondag 14 augustus: @ kotten

Nog even en de supermarkten zijn 24 uur per dag, 7 dagen in de week open. Stond vanmorgen om kwart over acht al bij de Jumbo in Winterswijk en was echt niet de enige. Daarna ontbijten met kakelverse eieren van de oppaskippen, er lagen er gisteravond acht in het hok. Wordt nog flink dooreten deze week om de productie van die beesten bij te houden. “Probeer eens een route te vinden die voor een groot gedeelte gaat over wegen en paden die we nog nooit ontdekt hebben”, was de opdracht die ik van W kreeg. Een ware uitdaging voor meisje Komoot en mezelf, maar missie geslaagd: minstens 50 procent van de route was onbekend, het merendeel uiteraard in Duitsland. Niet zo ver vandaag: 40,9 km. Volgens meisje Komoot hebben we 02:13 uur gefietst met een gemiddelde van 18,5 km/h. De ondergrond was 5,2 km onverhard, 3,77 km verhard gravel, 5,10 km kasseien, 15,2 km verhard en tenslotte 11,9 km asfalt. En wat heb je aan die feiten? Geen reet! Overigens in Duitsland kunnen ze er ook wat van met die maïs. Tijd voor een goed gesprek met de kippen!

En als je denkt dat je de hele middag in je kiepstoel kunt blijven nadenken over de zin van het leven, ken je mijn eega nog niet. Actie dus: een ijsje halen bij Clara Bella, maar niet via de kortste weg. Het werden 20 fietskilometers. Komen we toch nog aan de 60 vandaag. Voor de statistieken: max 33 graden, de zuidoostenwind kracht 2 maakt het draaglijk. Af en toe een wolk, maar dat mag geen naam hebben. Tot over een paar dagen.