langs de maas

Heb wel wat met de Maas. Ooit een keer een hele expeditie ondernomen om van de bron tot aan de monding te komen en toen tot de ontdekking gekomen dat er veel “Mazen” zijn. Zie eventueel https://berrynales.blogspot.com/2015/05/de-maas-van-de-bron-tot-de-monding.html. De rivier trok in de loop der tijden haar eigen plan en af en toe werd ze geholpen door een menselijke hand. Kijken we bijvoorbeeld naar Balgoij. In de vroege middeleeuwen lag Balgoij aan de zuidelijke kant van de Maas, dus aan de Brabantse kant. Ergens rond 1300 kiest de Maas een andere koers en meandert in een grote lus naar het zuiden, waardoor het dorp aan de noordelijke kant komt te liggen, dus op Gelders grondgebied. Nog even over de spelling Balgoij/Balgoy: de officiële spelling van de plaatsnaam (dus op plaatsnaamborden) is Balgoij. Volgens de heemkundekring is dat een “historische vergissing” zijn en moet je Balgoy schrijven. Je krijgt dan leuke situaties: ik sta bijvoorbeeld nu op Campererf Balgoy in Balgoij. “Balg” is een verhoging en ooij/ooi/oy betekent “land aan een waterloop”. Het is maar dat je het weet.

zaterdag 11 juni: @ balgoij

Wakker worden in Balgoij heeft wel wat. Een stuk of twaalf campers zijn om een uur of acht bezig met “ontwaken”. Met een grote bak donker vocht kijk ik in het zonnetje alles aan. Mooie plek hier, maar je moet niet van “aangeharkt” houden, want dat is het hier zeker niet. De eigenaren (Ruud, Yvon en hun twee kinderen) kochten deze stek in 2009. Het geheel verkeerde in een zeer vervallen toestand en de boerderij had jaren leeg gestaan. Een paar jaar later was men zover om een B&B en theetuin te beginnen en in 2020 kwam het campererf erbij.

Eerst even naar de Jumbo in Wijchen, anderhalve kilometer enkele reis. Het wordt twee dagen bami goreng met een kippendijfilet (schrijf ik dat wel goed zo?). Moest in de winkel even denken aan een vrachtwagen die ik gisteren inhaalde met de tekst “are you tokking to me?”. Iets met blije-kip-eieren of zo. Vond ik wel een geinige tekst. Was eigenlijk van plan om een zaterdagkrant te kopen maar toen ik de prijs zag (€ 4,10 voor een weekendkrant) dacht ik: bekijk het maar! De krant kost van maandag tot en met vrijdag een euro minder. Toen ik (heel vroeger) met de bus naar de kweekschool in Doetinchem ging (heette daarna de PA en nog later de PABO) kocht ik bij de sigarenboer (ja die had toen nog bestaansrecht) een Gelderlander voor 15 guldencenten. Even op internet gekeken of dat inderdaad kon kloppen. Vond een grafiekje van de Belgische krant De Standaard. Prijzen in Belgische franken (BEF). Bij de invoering van de Euro was de koers € 1 = 40,3399 BEF. Er gingen er toen ruwweg 20 in een Nederlandse gulden. Kijkend naar het staatje is mijn geheugen dus nog niet zo slecht. Even snel rekenen: € 3,10 komt overeen met 125 BEF. Krant kostte in 1971 3,75 BEF, dus een verhoging van 3.233,3 procent in ruim 50 jaar. Of reken ik nu verkeerd? Dus maar geen krant gekocht!

Na de gebakken eieren was het tijd voor een fietstocht. Windje W3, dus best lekker. Studie gemaakt van het gemaal van Niftrik dat er voor moet zorgen dat het gebied in het Wijchense land droge voeten houdt. Met het pontje tussen Niftrik en Ravenstein de Maas over en via Keent naar Grave. Tot 1 mei 1923 vormde Balgoij samen met de buurtschap Keent de gemeente Balgoij. In 1923 werd de gemeente ingedeeld bij Overasselt. Keent werd door kanalisatie van de Maas in 1937 afgescheiden (kwam aan de andere kant van de Maas te liggen) en in 1958 definitief ingedeeld bij het Brabantse Ravenstein. En Balgoij? Na een referendum sprak in 1977 een meerderheid van het dorp zich uit voor aansluiting bij de gemeente Wijchen wat in 1980 ook gebeurde.

Een deel van mijn tocht ging over dezelfde paden als gisteren. Dat had te maken met het feit dat ik Buitencentrum Sint Walrick wilde bekijken, een plek waar ik heel vroeger vaak ben geweest, want het was HET centrum van Scouting Nederland. Voor de pietlutten onder ons: Scouting Nederland bestond toen inderdaad nog niet. Ik zat bij de Katholieke Verkenners. In 1973 zijn de Katholieke Verkenners met De Nederlandse Padvinders, het Nederlandse Padvindstersgilde (beide protestant)  en de (eveneens rooms-katholieke) Nederlandse Gidsen gefuseerd tot Scouting Nederland. Heb er een paar keer gekampeerd, twee keer de Koempoelan bijgewoond (1969 en 1971) en de Gilwelltraining gevolgd. Ik weet dat ik voor sommigen abacadabra spreek, dus een korte uitleg: een koempoelan is een bijeenkomst van leidinggevenden bij de verkenners, de Gilweltraining een gevorderdenopleiding voor verkennersleiders. Het Buitencentrum is niet meer wat het geweest is. Het terrein is een tijdje in handen geweest van Jantje Beton. In het jaar 2001 heeft Scouting Nederland het beheer weer teruggenomen. Organisatorisch is er een splitsing gemaakt tussen het Scoutingkampeerterrein enerzijds en Het Buitencentrum anderzijds. Het Buitencentrum fungeert sinds die tijd geheel zelfstandig en is in 2006 verkocht. Hoorde van de eigenaar van de camperplaats dat er tegenwoordig Oekraïners worden opgevangen. Schijnt te kloppen, want de Gelderlander van 24 maart 2022 schrijft “De groepsaccommodatie in het vennengebied bij Overasselt wordt een tijdelijke woonlocatie vooral bedoeld voor moeders met kinderen. Het Buitencentrum is met name zeer geschikt omdat het zonder veel grote aanpassingen direct beschikbaar is en de vele kinderen een fijne, ruime omgeving biedt om op adem te komen.”

Mooie tocht: 40 kilometer en voor een deel in het zonnetje met zo’n 23 graden. Kan natuurlijk veel meer vertellen, bijvoorbeeld over de maasheggen die hier ook voorkomen. Maasheggen verdelen het landschap in een groot aantal kleine percelen die van elkaar gescheiden zijn door meidoorn- en sleedoornheggen. Ga ik niet doen dus. Net zo min als ik het ga hebben over het oude ambacht “heggenvlechten” dat in 2015 op het lijstje van het Immaterieel Erfgoed is geplaatst. Je kunt niet alles hebben in dit leven. Morgen ga ik Nijmegen en omgeving verkennen, natuurlijk op de fiets.