in blijde verwachting – 9: familieweekend pinksteren (deel 4)

“Het voortbestaan van de Nederlandse visserij is cruciaal voor Nederland”. Sprak deze zin gisteren in op mijn telefoon onder de bestandsnaam MyRec_0518_2048.m4a. Vroeg me vanmorgen af waarom. Spreek wel vaker iets in, maak een notitie in de app Kladblok of krabbel ouderwets met de pen een kattebelletje op een verdwaald papiertje. Meestal weet ik dan wel waar het over gaat. Dit zinnetje kwam me onbekend voor. Google is op zo'n moment je beste vriend en toen ik de opmerking door de molen haalde kwam er het volgende naar voren: "Specifiek over de visserij schrijft de coalitie: 'We zijn trots op onze Nederlandse vissers, die al eeuwenlang hun bijdrage leveren aan de voedselzekerheid. We gaan er weer voor zorgen dat vissers en de visserijsector daar omheen een goede boterham kunnen verdienen. Het voortbestaan van de Nederlandse visserij is cruciaal voor Nederland. Daarom wordt de visserijsector maximaal ondersteund bij het krijgen van een toekomstbestendige vloot. Vissers horen bij de Nederlandse cultuur en er wordt alles aan gedaan om voor de vissers te vechten. Ook in Brussel. Vissers worden ondersteund bij innovaties, veiligheid en het ontwikkelen van duurzame vistechnieken.'” Eén van de bijdragen die onze Caroline aan onze nieuwe samenleving heeft geleverd. Je kent inmiddels mijn standpunt inzake kabinet Hutspot-I wel.

zondag 19 mei: @ winterswijk

De scheepsraad bepaalde vanmorgen tijdens het ontbijt dat vandaag de “KunstOer” gefietst moest worden. Voor wie niet weet waar ik het over heb: op een tiental erfgoedlocaties laten kunstenaars gedurende de pinksterdagen hun werk zien. Dit jaar wordt het evenement al voor de zevende keer georganiseerd en vindt plaats in een molen, een kerk, een synagoge, een raadhuis, oude boerderijen met historische bijgebouwen, een vlasoven, een oude schuur en een lijkenhuis. Foto onder deze alinea: kunstwerk van Ljuba Stille met als titel Die Meute.

Onze kunstroute startte bij het oude raadhuis, de plek waar W en ik eeuwen geleden getrouwd zijn. Het is een monumentaal gebouw uit 1938 met een toren, een dubbele trap en een bordes. Het heeft allerlei elementen van verschillende bouwstijlen. Nog steeds een trouwlocatie en volgens mij worden de raadsvergaderingen hier ook nog gehouden. Voornaamste gebruiker: de VVV van Winterswijk. Een aantal kunstenaars lieten hier hun werk zien. Bij de sculpturen van Eveline Kieskamp en dan met name de historische figuren met joekels van kragen kon ik me nog wat voorstellen, maar werken van andere creatieve geesten rangschik ik onder de categorie NOSK (niet ons soort kunst). Bij Dozen van Pandora heb ik andere visioenen dan producten die leerlingen van HAVO en 3VWO tijdens hun uren culturele en kunstzinnige vorming hebben gefabriceerd.

Zelf vond ik de synagoge (onze tweede visite) het hoogtepunt, niet vanwege de kunst (een beetje lapjeswerk van Saskia Weishut-Snapper) maar vanwege het erfgoed en de historie van de Winterswijkse Joden. Uit het programmaboekje: “In het midden van de zeventiende eeuw leefden er al enige Joden in Winterswijk. Zij zouden, voor de Tweede Wereldoorlog uitbrak, uitgroeien tot een gemeenschap van een paar honderd mensen met een rijk bloeiend leven. Ze beschikten over een schitterende synagoge uit 1888, compleet met mikwe, begraafplaats, school en de woning van de chazan. Na de oorlog keerde tien procent van de Joden terug in Winterswijk. In het gedeeltelijk gerestaureerde gebouw vindt al een tijd geen eredienst meer plaats, wel rondleidingen, lezingen, exposities en muziekoptredens.” Voor de duidelijkheid: een mikwe is een rituele wasplaats en de chazan is de voorzanger tijdens de gebedsdienst.

De Venemansmolen was de derde erfgoedlocatie. Het programmaboekje: “de windkorenmolens die op dezelfde plek stonden als de huidige molen, brandden in 1827 en 1883 volledig af. Men ging verder meteen stoommaalderij. In 1898 werd de huidige molen gebouwd, waarvoor de achthoekige basis gebruikt werd van een houtzaagmolen uit Oost-Zaan uit 1681 […].” Volgens mijn zusje kende ik iedereen: toeval, want laat nu de molenaar van dienst ook de rosoliemolen op het Achterhoeks Openluchtmuseum bedienen en een van de organisatoren van KunstOer vorig jaar een happening op ons museum hebben gehad; iets met dialectlessen op de basisschool. W zei: “de wereld van de beroepsvrijwilligers is maar klein”. Kunst heb ik niet gezien bij de molen, wel drie mannen die muziek maakten.

De koffie en de taart bij Berenschot in het Woold waren van goede kwaliteit. De plek van het terras aan het water was schitterend. Maakte geen deel uit van de officiële kunstroute maar was een detour waard.

Als sinds 1648 is er sprake van een landgoed “Vriezenhuis”, eerst in handen van de familie Hijink en halverwege de 19e eeuw overgegaan naar de familie Esselink. De laatste telg uit dit geslacht ging in 2022 hemelen en wie het landgoed nu in bezit heeft kan ik niet achterhalen. Is ook eigelijk niet zo interessant. Op het landgoed Vriezenhuis stond tot ruim honderd jaar geleden alleen de prachtige Scholtenboerderij, zoals er in de omgeving van Winterswijk wel meer zijn te vinden. In dit gebied waren de zogenoemde Scholtenboeren de grote en rijke boeren die veel eigen grond bezaten. Jan Esselinks grootvader liet in 1904 op het landgoed, vlakbij de oude boerderij, de Jugendstil-villa bouwen. De sfeervolle villa is nog steeds in dezelfde staat als 100 jaar geleden en ook de binnenkant schijnt niet veranderd te zijn. Zo’n 100 jaar geleden keken de mensen uit de buurt vreemd aan tegen dit landhuis met z’n stadse allure. Nu genieten mensen vanuit heel Nederland hier van de natuur, de rust en de historie. Je kunt er tegenwoordig van alles doen, zelfs één of meerdere van de drie appartementen in de Schoppe huren. Prijzen op aanvraag! Opvallende kunst op de Daele: kunstenares Liezette Gerrits werkt met papier en licht. Let op de voor- en de achterkant!

Om drie uur wilde de familie wilde naar andere locaties, ik wilde nog graag dom een kilometer of 50 wegtrappen. De regen stak voor beide plannen een stokje. Terug naar Erve Zusje. Oudste zus ging sociaal op visite bij een van de laatstovergeblevenen van ons moeder, broer ging kikkers en katten voeren en ik mocht mij een kleine twee uur terugtrekken in mijn stulpje dat camper heet. Om 17:30 uur weer programma! Nog een klein probleem om tussen de buien door een halve kilometer droog van A naar B te komen. Vijf van de tien locaties bezocht. Ons kaartje is ook op Tweede Pinksterdag nog geldig. Je hoort het in het volgende blog.