over inundatie en zo – 6: fort bij vechten

Een tijdje geleden hebben we al eens kennis gemaakt met inundatiewerken en dan met name de Nieuwe Hollandsche Waterlinie. Vandaag (op weg naar huis) moest Fort bij Vechten (gebouwd tussen 1867 en 1870) met het Waterliniemuseum eraan geloven. 

dinsdag 27 oktober: via het waterliniemuseum naar huis 

Aanvankelijk wilden we ons tochtje nog een paar dagen laten voortduren, maar een blik op de weerkaart deed ons beiden inzien dat langdurige en veelvuldige regenbuien beter op meer vierkante meters kunnen worden afgewacht dan de (pak ‘m beet) 6 die ons busje aan daadwerkelijke leefruimte biedt. Jammer, maar het is niet anders. Ons verblijf op camperplaats “Aan het Dorp” kostte 2 x € 17,00; bij drie of meer dagen betaal je maar € 15,00. Mooi plekje, maar we hadden andere plannen: naar huis. 

Wel hadden we gisteren al het Waterliniemuseum gereserveerd. Jawel: de museumkaart heeft dit jaar zijn geld wel opgebracht. Uit het foldertje: “Het Waterliniemuseum is gevestigd op één van de grootste forten van de Nieuwe Waterlinie. Op deze plek, gelegen op de grens van de Romeinse Limes en de Nieuwe Hollandsche Waterlinie, komen cultuur en natuur samen. In het Waterliniemuseum kom je tijdens een interactieve ontdekkingstocht alles te weten over de waterlinie en het gebruik van deze historische plek vanaf de Romeinse tid tot en met de Tweede Wereldoorlog.” 

De vaste tentoonstelling heeft de titel “Sterk Water”. W kon het niet laten om een “spannende Virtual Reality-parachutesprong over Nederland” te maken, maar was meer tijd kwijt aan het ontsmetten van alle spullen dan het daadwerkelijk springen. Ik had een goede smoes om niet te hoeven: ben ooit al eens een keer op Texel uit een vliegtuig gesprongen. Dat was echt en niet “virtueel”. 

Museum met onze jaarkaart gratis, maar wel een parkeermunt à € 4,00 aanschaffen, anders kom je de parkeerplaats niet meer af. Best interessant museum. Veel zaken die we het afgelopen jaar gezien hebben kwamen terug: de verschillende forten, het Muiderslot, vesting Naarden, Slot Loevesteijn, de Stelling van Amsterdam. Wat dat betreft is 2020 een heel “nat” jaar geweest. Een korte wandeling over het terrein maakte ons bezoek compleet en even na de noen kon de inhoud van de ene koelkast verplaats worden naar de andere. Mooi tochtje. 

Kreeg nog een vraagje van lezeres K te W: “Wat versta je nu eigenlijk onder een voedzame maaltijd?”. Met W een hele boom opgezet over voedzaam en gezond, met name over de overeenkomsten en de verschillen tussen die twee begrippen. In mijn ogen is voedzaam eten niets anders dan eten dat vult. Dat het gezond is, is mooi meegenomen; dat je er niet dik van wordt eveneens, maar “lekker” is belangrijker. Met andere woorden: eten moet voldoende voedingsstoffen bevatten en goed binnen te houden zijn. En of groente uit de diepvries nu beter of slechter is dan verse groente wird mir Wurst sein. Voor de volledigheid: het frikadellenbroodje van Appie gisteren tijdens de fietstocht, weggespoeld met een smoothy vond ik voedzaam, maar niet gezond. Voldoende, K te W? 

V: 155.196; A: 155.316
Rijtemperatuur: tussen 10 en 12 graden; zwaar bewolkt en winderig.

kromme rijn en utrechtse heuvelrug

Vooruit: nog maar een ritje. Op naar de Kromme Rijn en de Utrechtse Heuvelrug. W zag een zonnig gaatje in een stormachtige herfstweek. Wordt het slecht weer dan is het “gedeelde smart is halve smart”, in alle andere gevallen “gedeelde vreugd is dubbele vreugd”. De bestemming werd snel bepaald: één van de terreinen van de club “Bij Ons” aan de rand van de Utrechtse Heuvelrug. De naam van de camperplaats “Aan het dorp” is goed gekozen, het ligt namelijk 500 meter van het dorp Werkhoven af. Sitecode NKC 54.263 en voorzien van alle gemakken. 

zondag 25 oktober: @ werkhoven 

Na de noen vertrokken, want eerst het zondagochtendbezoekje aan mijn oude moeder. Daarna “dom” maar snel rijden over de A18 en A12 en bij Bunnik de binnenlanden in en na precies 110 kilometer mochten we Puzzel parkeren op het grind. Zuslief M had samen met zwager D en hun nieuwste DickenMarianneke een tussenstop gemaakt op de CP om ons van koffie te voorzien en in de lounge van “Aan het dorp” bij een elektriek kacheltje konden we een half uurtje bijpraten, gezellig. Een afbeelding van het nieuwe campertje mag niet ontbreken.

Zij verder richting huis en wij op de fiets voor een verkennende ronde van een kleine 30 kilometer door de omgeving. Handschoenen aan en muts op. Het gebied tussen Utrecht en Wijk bij Duurstede vormt de bakermat van ridderhofsteden en kastelen die zijn gebouwd vanaf de 13e eeuw. Een deel is later ontstaan zoals de landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen. We fietsten langs de kastelen Beverweerd, Sterkenburg, Hindersteijn en Rhijnestein. Alle stulpjes zagen er picobello uit, al hadden enkele kastelen wel een hoog legostenengehalte. We waren al eerder in dit gebied (februari 2019) maar hebben toen voornamelijk het gebied ten zuiden van Wijk bij Duurstede bekeken. 

Een gedeelte van de tocht ging langs de Kromme Rijn die zo’n 26 kilometer lang is. Ooit was het (toen nog veel breder) watertje een onderdeel van de hoofdroute van de Rijn en de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. Ook vormde het eeuwenlang een belangrijke verbindingsroute tussen Utrecht en Dorestad. Vanaf 838 verlegde de Rijn haar loop en werd de Lek belangrijker. In 1122 vond de Utrechtse bisschop Godebold dat de Rijn bij Wijk bij Duurstede moest worden afgedamd zodat al het Rijnwater via de Lek richting zee zou stromen. Hierdoor werd het gebied beter beschermd tegen overstromingen en kwam er vruchtbaar land ter beschikking. De Kromme Rijn verzandde en Utrecht was vanaf dat moment niet meer aangesloten op een hoofdrivier. Onderstaande afbeelding is de kop van een zeer interessante site over de Kromme Rijn, waar ik ook bovenstaande informatie vandaan gehaald heb.

Een aantal bakjes-geplunderd-uit-de-diepvries-thuis lagen aan de basis van een redelijk acceptabele maaltijd en toen om half tien de e-reader een paar keer uit mijn handen was gevallen vond W dat het tijd werd dat ik alvast naar bed ging, zodat zij rustig Zondag met Lubach kon afkijken. En wat doet een man dan? Luisteren! En zo zie je maar weer: ouderdom ligt niet op de loer maar is er al.

V: 155.086; A: 155.196
Rijtemperatuur 12 tot 14 graden; in de Achterhoek ruitenwisserweer, op de A12 werd het droog. 

maandag 26 oktober: @ werkhoven 

Werkhoven duikt in het jaar 914 op in de boeken als Uuerken en als Wercundia. Een oud dorpje dus. 

Tien uur nadat mijn ogen dichtvielen deed ik ze weer open en ik kan echt niet beweren dat ik de hele nacht wakker heb gelegen. Gevolg van een weekje oppasopa spelen in combinatie met het ingaan van de wintertijd? W hield het nog langer vol in bed, overigens niet met gesloten ogen maar met telefoon, e-reader en een kopje thee onder handbereik. Het ontbijt was dus aan de zeer late kant. 

Toen – hoe kan het anders? – op de fiets met wat we de “tocht der missingen” genoemd hebben. De officiële naam van de route is overigens “door de bossen en polders bij Utrecht”. Wat we niet gemist hebben is de Utrechtse Heuvelrug en Boswachterij Austerlitz. Wel gemist: een aantal kastelen en de piramide die je (heel vreemd) als Pyramide moet schrijven. Dat we dit monument niet tegenkwamen kwam vooral omdat het symbooltje verkeerd op de routekaart stond afgebeeld. De foto hebben we dus niet zelf genomen maar geleend. Achteraf lazen we dat we de bult toch niet hadden kunnen beklimmen, want wintersluiting. De AH in Kerkebosch hebben we niet gemist, waardoor we in ieder geval niet met lege maag verder hoefden te fietsen. Kasteel Kerckebosch wel (ja met een c), maar dat schijnt niet zo erg te zijn omdat het bouwwerk omgetoverd is tot een luxe hotel. 

Ruim 40 kilometer op de teller en ondanks de “missingen” leuk gefietst, al was het onderdeel “bossen” veel interessanter dan het gedeelte “polders”, windkracht 4 zal bij deze conclusie ongetwijfeld een ernstige rol gespeeld hebben. Terug bij de bus mocht ik nog even een uitstapje maken naar de dagwinkel van Arno, omdat de koelkast leeg was. Met een beetje fantasie kon uit het beperkte versassortiment toch nog een voedzame maaltijd worden samengesteld. Het is vooral fijn dat er in zo’n dorp nog een winkel te vinden is. W deed daarna nog een wandelrondje dorp, niet alleen om haar rug te rechten maar ook om dit verhaal van foto’s te kunnen voorzien.

de laatste ronde – 4: de twee eindetappes

Beetje frisjes vannacht in Delfzijl. Voor het eerst deze tocht onder de 10 graden bij het opstaan. Snel de kachel aan en warme koffie! Binnen een half uurtje is het maar zo tien graden warmer. De 2 kwH stroom die ik kreeg voor 1 € was om 8:03 uur vanmorgen verbruikt, tenminste: dat vond de blauwe paal en weigerde nog elektriciteit door te geven. Die twee kilowattuur voornamelijk besteed aan het opladen van allerlei accu’s, het laten draaien van de koelkast en de verlichting. Alles weer goed vol, dus opnieuw een Euro in de gleuf gooien is niet nodig. De havenmeester had gisteravond al 12,50 € stageld geïncasseerd. Volgens Buienalarm was het droog vanmorgen, maar ik kon me niet aan de indruk onttrekken dat er druppels op de bus vielen en dat die druppels beslist niet van een sproeiinstallatie afkomstig waren. 

Alle 25-of-zo plaatsen op de camperplaats waren bezet vannacht en er stond precies één Duitse camper. Veel vroege vertrekkers, misschien wel net zo snel als onze koning en zijn gevolg uit Griekenland. Nog een keer zo’n blunder en we gaan met zijn allen “Willempie….” zingen. Voorlopig houden we het maar op “Hij was weer eens een keertje een beetje dom”. W is het helemaal niet met me eens, waarvan akte. Hebben we er nog een extra gespreksonderwerp bij.

zondag 18 oktober: @ bentelo 

Richting huis, einddoel voor vandaag: Bentelo in het Twentse land. Het begin (door Groningen) en het eind (door Overijssel) snelwegvermijdend om leuke weggetjes te kunnen rijden, het stuk door Drenthe van Assen tot Hoogeveen via de A28, anders zou het helemaal niet opschieten. Vertrokken in de regen, toen kwam de zon die voor een dauwsluier over de velden zorgde en Nederland weer eens heel mooi maakte. In Drenthe werd de wereld heel klein en pas in de buurt van de Lemelerberg, de Holterberg en de Hellendoornse berg werd het zicht weer beter. 

John van de Bentelosche Esch incasseerde 15 € en wenste me alvast een prettige jaarwisseling, nadat ik hem verteld had dat ik dit jaar niet aan kerstkaartjes zou doen. Je kunt het toch niet altijd over je kleinkinderen hebben? Voor het eerst sinds een paar jaar het “zoemertje” voor de dag gehaald, vooral om te kijken of hij het nog doet. Hou niet zo van elektrisch verwarmen, de warmte die je krijgt is van het type “hete kop en koude poten”. Volgens W is dat een fabeltje, maar ik ben serieus van plan om het proefondervindelijk vast te stellen door een aantal thermometers op verschillende hoogtes in de bus te hangen. En waarom zou de gasverwarming in de bus al zijn openingen bij de bodem hebben, toch? 

Zondag, dus de meeste weekendgasten vertrokken. Een zeer vaste gast bleef staan, heeft waarschijnlijk iets meer ruimte in zijn camper dan ik heb.

Beetje bloggen, beetje lezen, beetje puzzelen, een immens grote afwas wegwerken (hier hebben ze een afwasbak met warm water binnen in het sanitairgebouw!), beetje poetswerk en voor de verandering stond er weer eens pasta op het menu, nu in de variant met doperwtjes. En voor je het weet is het weer een latertje geworden, dus een uur of elf. 

V: 154.876; A: 155.048
Rijtemperatuur tussen de 9 en 10 graden; wisselvallig ruitenwisserwerk 

maandag 19 oktober: @ home 

Wakker worden met een brievenbus vol mailtjes. Zou het verhaal over de punaises van gisteren nog erg kunnen uitbreiden. Er werden per digitale post voldoende suggesties gegeven. Ik zou ondermeer de volgende termen aan een nadere inspectie kunnen onderwerpen: punaisepoetser, punaisezeiker, kommaneuker, azijnpisser, mierenneuker en de Achterhoekse namen voor punaises: duumspieker en doemspieker (afhankelijk in welke regio je woont). Ook zou ik kunnen vermelden dat iedereen die het niet met mij eens is volslagen krankzinnig is. Ook zo'n fijne uitspraak van Maarten van Rossem. Geen zin in. Naar huis, want het is herfstvakantie en dat betekent dat de kleinkinderen wachten. 

Zat nog een beetje tegen: Rijkswaterstaat had besloten de N315 af te sluiten en vergeten Miep van Google Maps daarover een berichtje te sturen. Kleine 10 kilometer omgereden, niet erg: weer nieuwe wegnamen aan mijn verzameling toegevoegd. En na de kleinkinderenoppascentraleperiode? Alvast de kerstboom opzetten om het thuis nog gezelliger te maken, jezelf afsluiten van de buitenwereld en gaan wachten op de onvermijdelijke faillissementsgolf die er komt? (Net als Mathilde Bezema uit Assen. Ja, in Groningen en Drenthe moet je het Nieuwsblad van het Noorden lezen, kom je dit soort interessante informatie tegen.) Is een optie. Maar misschien komt er nog wel een allerlaatste ronde door Nederland, samen met W: de avonden worden erg lang. 

V: 155.048; A: 155.086
Rijtemperatuur: 9 graden.

de laatste ronde – 3: delfzijl

Er zijn van die dagen dat je niet zoveel te melden hebt. Vandaag was er één van. Je kunt wel een onderwerp bij de kop pakken en daar een hele verhandeling over afsteken om wat bladvullig te krijgen, maar dat is ook niet alles. Zei beroepsmopperaar Maarten van Rossem in een interview jaren geleden niet dat je overal een proefschrift over kunt schrijven, zelfs over doorzichtig plakband? Mijn proefschrift zou overigens gaan over de geschiedenis van de punaise, want daar bestaat een groot misverstand over! Volgens Wikipedia is de punaise uitgevonden door ene Mick Clay in Engeland in het jaar 1903. Dat kan evenwel helemaal niet kloppen want het woord duimspijker, aka punaise komt al in de Van Dale van 1884 voor met als omschrijving “klein koperen stiftje met grooten platten kop”. Dwaal ik toch weer ernstig af. 

zaterdag 17 oktober: @ delfzijl 

Alle tijd in Franeker: de receptie van camping Bloemketerp wilde me pas om 10.00 uur te woord staan, cq mijn penningen in ontvangst nemen. Dus even naar de Lidl gewandeld voor walnotenbroodjes en ossenworst. De combinatie heb ik ter plekke verzonnen en neem van mij aan: goed binnen te houden. Toen de Lidldelicatessen en de koffie op waren en ik inmiddels het tegeltje op het toilet van de camping had bewonderd (“maakt u hier na een lange zit, het porselein weer helder wit?”) kon ik bij de receptie 35,10 € aftikken. Valt reuze mee voor twee dagen. Hoe ze aan het bedrag komen is me een raadsel, immers het ACSI-tarief is 18 € per nacht. Rekening niet meegenomen, dus we zullen het nooit weten. Zeer acceptabel prijsje, er zijn inmiddels camperplaatsen die met veel minder voorzieningen meer rekenen. Voordeel van deze camping is ook dat ze tegen de stad aanschurkt. 

Een ritje “vermijd de Friese en Groningse snelwegen” bracht me langs de waddenkust naar Delfzijl. Beetje modderige wegen: men is druk aan het oogsten (ik rook regelmatig uien) en in combinatie met wat regen levert dat een heel mooi lichtbruin busje op. Even een uitstapje gemaakt naar de pier van Holwerd waar de boot naar Ameland vertrekt. Wat een vreselijk zakelijke bedoening eigenlijk: hier krijg je echt geen vakantiewaddengevoel van. Via Lauwersoog waar de boot naar Schiermonnikoog nog vriendelijk naar me toeterde (doet hij trouwens ook als ik er niet ben) naar Delfzijl. Las in het Nieuwsblad van het Noorden dat Schiermonnikoog maandenlang de enige coronavrije gemeente van Nederland was, maar dat er nu één besmetting geconstateerd is. 

Het was best aangenaam op de camperplaats in Delfzijl. Een paar diehards zaten nog op hun stoeltjes van het af-en-toe-wil-ik-wel-schijnen-zonnetje te genieten. Veel verder dan de zeedijk ben ik niet gekomen en het stoeltje buitenzetten was me teveel werk, ja: zo'n dag!

Wanneer de zon er definitief voor kiest om naar bed te gaan is het binnen een kwartier drie graden kouder in de bus. Geen ramp: daarvoor hebben we onze Trumakachel. Laat nu het systeem me duidelijk proberen te maken dat het gas op is. Had ik eigenlijk wel zo’n beetje verwacht. Nadat ik onder veel gemopper de fiets uit de garage had verwijderd, teneinde op een verantwoorde manier de gasbussen te kunnen verwisselen (altijd een erg vervelende klus), bedacht ik me ineens dat het opendraaien van de gaskraan ook wel eens zou kunnen helpen. Dus geen bussen verwisselen maar kraan opendraaien, fiets terugzetten en “floep” deed de kachel. Knop ergens tussen standje 2 en 3 zetten om de ideale temperatuur van 20,5 graden te halen en laat maar komen die warmte. Voor de verandering stond er pasta op het menu. 

V: 154.751; A: 154.876 
Rijtemperatuur tussen 10 en 12 graden; wisselend bewolkt, af en toe een paar drupjes.

de laatste ronde – 2: franeker

Het stond al een jaar of twintig op mijn todo-lijstje: Franeker. Niet omdat bootvriend D hier groot geworden is, ook niet omdat hier van 1585 tot 1811 de Academia Franekerensis (zeg maar: universiteit van Franeker) was gevestigd, maar omdat ene Eise Eisinga in deze plaats in zijn woonhuis het inmiddels wereldberoemde planetarium heeft gebouwd. W is niet zo geïnteresseerd in dat soort dingen en kleinzoon Q (die feilloos weet te vertellen dat Pluto inmiddels geen planeet meer is) was niet voorhanden, dus ik mocht met mijn andere ik naar het planetarium. Gelukkig hoefde ik maar één kaartje te reserveren en te betalen. Heb wel voor twee genoten, maar daarover later meer. 

donderdag 15 oktober: @ franeker 

Mocht in Emmeloord (code Campercontact 26.484) 10 € betalen: acht voor de overnachting in mijn eentje en twee voor de aansluiting op het stroomnet. Niks mis mee, maar erg luxueus was het nu ook weer niet. Goed voor een nachtje. Het feit dat er geen toilet was wist ik te tackelen: even geen viooltjesgeur in de bus, maar ook daar is overheen te komen. Een paar maanden geleden toen al het sanitair op campings op slot was wisten we niet beter. Op naar de provincie waar een aquaduct nog gewoon akwadukt heet. Nee: niks moderne spelling, gewoon Fries. 

Ried, een gehucht onder de rook van Franeker, was het einddoel van deze dag: een schitterende camping/camperplaats bij een jachthaven, op een plek waar je niet tot de ontdekking moet komen dat je het zout of de suiker bent vergeten. Open tot 1 november volgens Campercontact. Helaas, aangekomen op jachthaven It Kattegat zag het er wel erg gesloten uit en bleek inderdaad het idyllische plekje fermé per 1 oktober, vanwege “einde van het vaarseizoen”.

Ook een aantal boerencampings van de SVR-club vielen af vanwege “dicht”, dus bleef er niets anders over dan de stadscamping van Franeker, waar twee lieftallige dames uit hun neus zaten te consumeren omdat er bijna helemaal niks te doen was. “Morgen zijn er weer een paar huisjes verhuurd” vertelde de mooiste van het tweetal terwijl ze me overlaadde met informatie waarmee ik uren zoet zou zijn; niet om alle activiteiten uit te voeren, maar alleen al om het papierwerk door te nemen. Gelukkig doet de camping aan afvalscheiding en is er een ruime papierbak voorhanden. Het schatje van de receptie wist ook te vertellen dat er voor vandaag van Eise Eisinga geen sprake meer kon zijn. Volgeboekt, alleen nog een reservering te maken voor 16.00 uur. Als je weet dat het museum een uurtje later dicht gaat weet je voldoende. Niet erg: het miezerde toch. De foto van de bus op de camping is overigens van vrijdag toen het zonnetje scheen. De Truma (de kachel) en Spotify (de muziek) aan, een goed boek op de e-reader en het werd warempel nog gezellig ook. Vergat nog te melden dat ik eigenlijk helemaal niet in het museum zou worden toegelaten, want al een paar dagen snotterig, warm voorhoofd en koude oren. Geen koorts dus, alleen een beetje belabberd. 

V: 154.664; A: 154.751
De thermometer gaf bij vertrek 10 graden aan en stond bij aankomst nog op dezelfde waarde. Nee: niet stuk. Af en toe de ruitenwissers gebruikt. 

vrijdag 16 oktober: @ franeker

De zon doet haar best, de zakdoeken kunnen in de kast blijven. De ziekte waaraan veel oudere mannen op bepaalde tijden lijden, PHPD, schijnt weer eens overwonnen te zijn. Voor de niet-oudere-mannen onder ons: PHPD staat voor pijntje hier, pijntje daar. Gebakken eieren met spek doet ook wonderen, ook al is het brood van de Aldi inmiddels een paar dagen oud. Via de poort aan de achterzijde van de camping (met geheime code) sta je zo bij de Lidl en de AH op de stoep en vandaaruit is het nog maar een klein eindje naar het centrum van Franeker (Frjentsjer op zijn Fries, maar de uitspraak is weer heel anders). Leuk stadje. Dacht dat we ooit met het skûtsje voor de kerk van Franeker hadden gelegen, maar de bruggen kunnen niet open en voor de kerk ligt geen water. Zal dus wel een ander stadje geweest zijn, Dokkum of zo. Foto’s aan het eind van dit verhaal. Zal je niet vermoeien met details: een oud stadje, ontstaan rond 800, de rest van de geschiedenis vind je op Wikipedia. 

Het planetarium dus. Moest er voor betalen, museumkaart niet geldig. Over 6 € kom je ook snel heen. Eise Eisinga bouwde zijn planetarium in de periode tussen 1774 en 1781. Men was pas een paar eeuwen eerder tot de ontdekking gekomen dat niet de aarde het middelpunt van het universum was maar dat er een lading planeten (waaronder die aarde) draaide om de zon. De kerk had er wat moeite mee, maar dat terzijde (“Ook rijst de zon op, en de zon gaat onder, en zij hijgt naar haar plaats, waar zij oprees”). Dat de zon niet het middelpunt van ons heelal is kwam men pas weer eeuwen later tot de ontdekking. In 1774 stonden een aantal planeten (en onze maan) verduveld dicht bij elkaar, gezien met het blote oog. Ene meneer Eelto Alta (predikant te Bozum) dacht dat het einde der tijden nabij was omdat de planeten en de maan zouden botsen en de aarde naar de zon zou worden geslingerd om daar te verbranden. Om de mensen een juist beeld van het zonnestelsel te kunnen laten zien en om aan te tonen dat Alta alleen maar flauwekul vertelde, bouwde Eise in zijn woonkamer een model van het zonnestelsel. Aangedreven door een slingeruurwerk geeft het sinds de voltooiing in 1781 de actuele positie van de planeten aan. Het is het oudste werkende planetarium ter wereld. Overigens is het planetarium niet compleet: er werden later nieuwe planeten ontdekt. Gelukkig voor Eise trouwens: Uranus en Neptunus zouden niet in zijn woonkamer passen ondanks de door hem gehanteerde schaal van 1 op 1.000.000.000.000. In normaal Nederlands: 1 meter in zijn woonkamer komt overeen met 1 miljard kilometer in de ruimte. Kwam door een beetje neuzen op internet tot de ontdekking dat ook in de Achterhoek een planetarium is. Wordt vervolgd. 

Bijna 7.000 stappen later was het nog te vroeg om toe te geven aan de uitspraak “de beste vergrootglazen voor de vreugde zijn die waaruit je kunt drinken” (Joachim Ringelnatz) en mocht dus het Chinese wonder op twee wielen ruim 30 kilometer zijn of haar werk doen. De route was al voor mij uitgezet op Routenet.nl en had de titel “Sexbierum, Wijnaldum en Franeker”. Mooie tocht, geen wind, prettig zonnetje. En toen de torenklok van Wijnaldum het vierde uur van de middag sloeg voelde ik me intens gelukkig op een halfrond bankje in het “centrum” van dat gat. Bijna volmaakt gelukkig dan, want het aantal streepjes op het display van de fiets was behoorlijk gedaald en: hoe minder streepjes, hoe zwaarder je moet trappen. Nog een minpunt: heb vijf kilometer langs de Waddenzee gefietst, maar de zee niet gezien. Een dijk benam me het uitzicht en geen mogelijkheid om even bovenop dat bultje te komen en het zilte nat te aanschouwen. Andere keer beter. 

Nog meer te vertellen? Alleen dat het vandaag de derde dag pasta op een rijtje was. Vandaag in de variant kipfilet met kerriesaus. Genoeg over voor nog een dag: gooien we er geraspte kaas over, weer eens wat anders.

Morgen een deurtje verder!

de laatste ronde - 1

Zeer kritische vaste lezeres S te W epte (eppen ziet er toch veel Nederlandser uit dan appen?) me dat er regelmatig gaten te vinden zijn in de kilometerstanden van Puzzel. Dat kan, zeer kritische lezeres S te W, maar ik geef met plezier een verklaring. Neem nu bijvoorbeeld het eind van de vorige reis en het begin van deze, een kloof van 442 km. Oorzaak: drie uitstapjes die W en ik ondernomen hebben met de bus. De eerste op zondag vorige week: fietsvervoer naar Doesburg en op de tweewielers een tochtje gemaakt langs beide oevers van de IJssel. Overtocht heen met het pontje Olburgen – Dieren, terug de brug bij Doesburg. 

Tweede tocht afgelopen vrijdag, ook een fietstocht, vanaf de Posbank 

en het derde uitstapje ging naar Nunspeet en omgeving. 

Bus mee, voor het transport van de fietsen dus, het zetten van een potje koffie en het maken van een soepje. Zo komt Jan Splinter door de winter. Lekker soepje trouwens: een beetje van de Jumbo (een zak paddestoelsoep), een beetje van de Lidl (de kastanjechampignons, ter plekke gebakken in een pannetje van de Ikea en olijfolie van de Plus). Normaal maak ik van dit soort feestjes geen melding hier, maar S te W vroeg er om. Zijn overigens ook nog met het autootje naar het Rijksmuseum Twente in Enschede geweest. Geen aanrader. 

Je komt nog eens wat aan de weet wanneer je je gaat verdiepen in de achtergronden van de plekken waar je komt. Zo dacht ik dat de Posbank de naam van een bepaald gebied van de Veluwezoom was. Niet waar! De werkelijke naam van dit stukje Veluwe is Herikhuizerveld. De Posbank is niets meer of minder dan een monumentale halfronde stenen bank, in elkaar geknutseld ter gelegenheid van het vijfentwintig jarig jubileum van ene meneer Pos, een hoge pief bij de ANWB. We noteren dan het jaar 1918. Wel een mooi plekje overigens. 

woensdag 14 oktober: @ emmeloord 

“Soms ben ik jaloers op je, omdat je zo’n goed huwelijk hebt”, waren de afscheidswoorden van W deze ochtend. Stof tot nadenken. Genoeg tijd daarvoor want de route naar Kampen mocht via “vermijd snelwegen” en dan ben je gemiddeld 50 procent langer onderweg. Voordeel is wel dat je asfalt tegenkomt waar je nog nooit op gereden hebt en plaatsen ziet waarvan je het bestaan niet wist. Kampen zou een mooie camperplaats hebben. Zou, want geen stroom (kon het niet vinden in ieder geval). Alternatieven in de polder genoeg: Nagele (te eenzaam), haven van Urk (too crowdy) en camperplaats Emmeloord (is eigenlijk niks, maar had geen zin meer om verder te rijden). 

Nog een paar dagen redelijk weer. Redelijk, want droog. Temperaturen worden in deze tijd van het jaar nog net met twee cijfers aangegeven, overdag dan. Even een paar dagen tuffen met het busje, tenminste wanneer een beginnende verkoudheid niet overgaat in een ziekte met de naam die ik niet meer over mijn lippen kan krijgen. Beetje nat en droog ingeslagen bij de Aldi in Groenlo, want een mooie ruime parkeerplaats voor Puzzel en nooit druk. Opvallend: 100 % mondkapjesgebruik in de winkel. Brave jongens die Grollenezen. Uiteindelijke eindbestemming: camperplaats Emmeloord.

Nog even een ommetje. Polderfietsen: heen wind voor en terug wind tegen. Had het na 15 kilometer wel gezien. Moet hier ongetwijfeld mooi zijn wanneer de zon schijnt en de thermometer 10 graad meer aangeeft: Casteleynsplas, Burchtplas, even niet aan mij besteed vandaag. Handschoenen aan en muts op. Wel na afloop anderhalf uur gedut: was er vanmorgen te vroeg uit. Maar een keertje hier terugkomen. Moet kunnen: heb gisteren gelezen dat een man van 70 nog een levensverwachting heeft van 15,3 jaar. Dus ik heb nog even te gaan, theoretisch dan. En ik ben nog lang geen 70. Duurt nog drie maanden of zo. Nog 15,5 jaar feest, het kan niet op! 

V: 154.513; A: 153.664 

Bewolkt, maximum temperatuur onderweg 12 graden.

nog een rondje – 2: het midden en het zuiden

donderdag 1 oktober: @ weesp 

Twee nachten Den Helder, voorlopig genoeg. Temeer daar het ruitenwisserweer is. Wanneer ik aan W meld dat de tocht gaat naar “ergens halverwege Loevestein” dan weet ze dat ik op camperplaats Vecht en Weide in Weesp terecht zal komen. Ben ik zo voorspelbaar of is het 46 jaar (huwelijks-)ervaring? Wel even mooi rijden: de kustroute dus. Julianadorp, Callantsoog, Petten, Schoorl. Gewoon ouderwets met de kaart op de bijrijdersstoel. Kon niet vinden hoe oud mijn Falkkaart inmiddels is. Zeer waarschijnlijk vermeldt men om verkooptechnische redenen niet het jaartal maar alleen de druk (de 80e dus). Neem van mij aan dat het ding al behoorlijk wat auto’s en een bus heeft overleefd en nu een camper haar diensten bewijst. Dat niet alle nieuwe wegen er op staan nemen we maar voor lief, zolang Schiermonnikoog nog maar in Friesland ligt en je de veerboot in Lauwersoog (en dat is dan weer net Groningen) moet nemen wanneer je dat mooie eiland met een bezoek wilt vereren. 

In Bergen had ik voldoende verzopen toeristengaten gezien en dus haar van Google Maps opdracht gegeven de snelste weg naar Weesp te nemen. Dan kom je dus in Alkmaar op de A9 terecht en mag je onderlangs Amsterdam. Regen, dus alle tijd om mijn verhaaltjes te schrijven en een prutje te maken van macaroni, een paar overgebleven paprika’s, een verdwaalde ui, goed wat knoflook en 300 gram magere rundergehakt van de Lidl uit Den Helder. Mager dat wel, maar waar al dat vocht uit dat vlees vandaan komt? Weer genoeg voor een paar dagen dus. 

Uiteindelijk stonden we met drie doosjes op een plek waar er dertig of zo kunnen staan. Schoon sanitairblok dus bijna voor me alleen. Op gras, maar goed gedraineerde ondergrond. 

V: 153.559; A: 163.675
Regen; temperatuur maximaal 14 graden. 

vrijdag 2 oktober: via loevestein naar ittervoort 

Jaren geleden zijn we bij slot Loevestein geweest maar hebben toen het kasteel niet van binnen bekeken. Misschien te duur omdat we nog geen museumkaart hadden of we zaten in de fase die buurman T (ook camperaar) omschrijft als een periode waarin je denkt “allemaal oude stenen, shovel ervoor en platwalsen”. Vandaag nieuwe kansen.

Na een koude nacht, helder en volle maan uitgerust wakker geworden. Werd nog even kriebelig van de volgende tekst: “De volle maan van 2 oktober 2020 staat in het teken Ram. Tijdens een Volle Maan staat de Maan, het vrouwelijke en de Zon, het mannelijke, recht tegenover elkaar in twee tegenover elkaar liggende Astrologische tekens. Dit veroorzaakt een conflict tussen de eigenschappen van deze tekens en een conflict tussen gevoel en verstand. De uitwerking hiervan is al enkele dagen ervoor en enkele dagen erna voelbaar. Je kunt rond Volle Maan veel last hebben van ascensieverschijnselen, zoals slecht slapen, onrust, emotioneel zijn, griepachtige verschijnselen, duizeligheid, slechte concentratie en vermoeidheid”. En zo gaat het gezever van InspirerendLeven.nl nog een tijdje door. Nou Karin en Danique Vergeer die dit geschreven hebben: niets van dit alles heeft op mij betrekking. Shovel ervoor en platwalsen. Het irritante hoofdlettergebruik is niet van mij. Nog een raad voor mijn lezers: zoek op internet niet de betekenis van “ascentieverschijnselen” op, tenzij je nog een lading spirituele termen over je heen wilt krijgen. Wel een beetje hypocriet van mij om een afbeelding van de door mij gewraakte website te gebruiken, maar ik vond het een mooi plaatje.

Slot Loevestein dus, oftewel: het stenen huis (stein) van Loef, waarbij Loef staat voor Dirc Loef van Horne, een middeleeuwse ridder. 

Waar Maas en Waal te zamen spoelt
En Gorkum rijst van ver,
Daar heft zich op den linker zoom
En spiegelt op den breeden stroom
Een slot van eeuwen her. 

Uit: Tollens gezamelijke dichtwerken I. 

In het kort: Loef bouwde op een strategische plaats bij de samenloop van Maas en Waal op de grens van Holland en Gelre vanaf 1361 een leuk stulpje dat al heel snel door de graaf van Holland ingepikt werd. Het heeft in de 660 jaar van zijn bestaan een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Het gedicht van Tollens (waarvan hierboven de eerste regels) gaat bijvoorbeeld over de inname van het slot door geuzenleider Herman de Ruyter in opdracht van Willem van Oranje aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog. De Ruyter kon het niet navertellen want hij overleefde het gevecht niet (in 1570). 

Daarna deed het slot een paar honderd jaar dienst als staatsgevangenis. Een van de bekendste gevangenen is ongetwijfeld Hugo de Groot. Onze Hugo kwam op Loevestein te zitten omdat hij niet “het juiste geloof” praktiseerde. Een lang verhaal over remonstranten, contraremonstranten en de Synode van Dordrecht (1618) zal ik je besparen. Hugo kon na twee jaar gevangenschap in de boekenkist ontsnappen, raadspensionaris Johan van Oldebarneveldt werd een kopje kleiner gemaakt “wegens verstoring van de orde in Kerk en Staat”. Natuurlijk speelden naast kerkelijke twisten ook politieke meningsverschillen een rol. 

Later kreeg het kasteel moderne verdedigingswerken en maakte het als fort onderdeel uit van de Oude en de latere Nieuwe Hollandse Waterlinie. 

De bedoeling was dat ik op de camperplaats bij Slot Loevestein de nacht zou doorbrengen. Het liep echter anders. De moderne communicatiemiddelen gaven het volgende bericht prijs: “Waar ben je nu? Wij gaan zo sporten en zouden vanmiddag rond 14 uur kunnen gaan rijden. Kunnen de campertjes met elkaar kennis maken. Is dat wat?” Berichtje van zuslief M die samen met zwager D het tweede DickenMarianneke hebben ingeruild voor iets wat al heel wat meer lijkt op een camper. Na enig overleg over eisen die gesteld moeten worden aan camperplaatsen kwamen we elkaar tegen in Ittervoort, voor Puzzel ook weer bekend terrein. Leuk zo'n spontane ontmoeting. De koffie en wat anders werd genuttigd in een keurige 1,5 meter ambiance en vervolgens gingen zus en zwager de witte huisjes van Thorn bewonderen en daar een hapje buiten de deur eten. Ik had ze al vaker gezien, die huisjes dan en had nog een lading macaroniprut, ook lekker. 

V: 153.675; A: 153.876
Temperatuur oplopend tot 16 graden; een paar spettertjes.

zaterdag 3 oktober: @ home

Mocht van W nog wel even weg blijven, maar het weer was nu niet bepaald van dien aard om het voorstel met beide handen aan te grijpen. Terug naar huis dus via de A2, A73, A50, A12, A18 en tenslotte de N18. Niet de kortste weg, maar wel lekker veilig rijden met regen.

Het camperseizoen loopt ten einde, een heel vreemd seizoen. Ook een heel voordelig seizoen: klok ik normaal per jaar ergens tussen de 20.000 en 25.000 kilometer, dit jaar houdt het met zo'n 7.500 op. Eigenlijk nog best veel als je bedenkt dat het vrijwel allemaal Nederlandse kilometers zijn geweest. Misschien wordt het volgend jaar anders, misschien hebben we wel een vaccin onder de kerstboom liggen.

V: 153.876; A: 154.071
Temperatuur oplopend tot 15 graden; veel ruitenwisserwerk.