paddenstoelen zoeken – 3: zilverpapier voor de missie

Het missiemuseum, geweldig. Misschien krijg ik dan eindelijk antwoord op de vraag waar al dat zilverpapier gebleven is dat ik in mijn jeugd en jonge jaren op verzoek van de katholieke clerus opspaarde en op gezette tijden moest inleveren op school. Alles bestemd voor de arme negerkindertjes in Afrika. Heb nooit gesnapt wat ze daar in dat verre land moesten doen met de wikkels van chocoladerepen en doppen van melkflessen. Je kent het grapje “Bedankt voor het zilverpapier, het smaakte erg lekkel!” Maar die onbekendheid was toentertijd geen probleem: jaren vijftig, dus we waren nog heel gezagsgetrouw en wat de zwartrokken zeiden deden we, zonder moeilijke vragen te stellen. Nu is zilverpapier een misleidend woord, want in zilverpapier zit helemaal geen zilver; het heeft alleen een zilverachtige kleur. Het werd gemaakt van stanniool, gewalst tin, met een dikte van ongeveer 0,02 mm. Het Engelse woord is dan ook “tinfoil”. Het is inmiddels vervangen door aluminiumfolie. Wikkels van chocoladerepen waren bij ons vroeger zeldzaam, geloof dat er alleen rond Sinterklaas dat spul bij ons in huis kwam. Wel gingen er veel glazen melkflessen door met doppen van zilverpapier. Aan de kleur van de dop op de fles kon je zien wat er in de fles zat: blauw voor melk, groen voor yoghurt, rood voor karnemelk, bruin en geel voor vla (alsof je dat ook niet door het glas kon bepalen). Zilverpapier werd in die tijd onder meer voor militaire doeleinden gebruikt. Om de langegolfradioverbindingen van de vijand te verstoren werd het met bakken uit vliegtuigen gedropt. Goed voor het milieu, zullen we maar zeggen. Leverden de missiepaters aan defensie? Of werd het ingezamelde bladtin in een fabriek omgesmolten om opnieuw gebruikt te worden? Er zijn ook geruchten dat al dat ingezamelde spul gewoon weggekieperd werd en dat het ging om een “bewustmakingsactie”: laat de jeugd het zilverpapier rond hun snoepgoed sparen dan praat je ze een schuldgevoel aan tegenover de armen in Afrika. Tegenwoordig kun je ook plastic doppen sparen voor onder meer de KNGF Geleidehonden. Per kilo ontvangt de stichting daarvoor een vergoeding. Ook kom je regelmatig acties tegen om kroonkurken (bijvoorbeeld van bierflessen) te verzamelen. Ga me er een beetje in verdiepen: wordt vervolgd. Een ander bekend fenomeen: het missiebusje.

zondag 9 oktober: @ kessel

Aan de frisse kant deze nacht en ochtend: 5 graden buiten en 7 binnen. ’s Nachts is dat niet zo’n groot probleem, want een extra dekbed doet wonderen. ’s Morgens heeft eerst de kachel en later de zon even de tijd nodig om het weer behaaglijk te krijgen in het busje. Gewoon een tijdje wachten en de temperatuur is weer helemaal acceptabel (binnen tenminste). Kessel was het einddoel voor vandaag om vandaar uit naar het Missiemuseum in Steyl te pedaleren. Niet zo ver rijden naar Kessel, maar wel snelwegvermijdend. Kilometerslang over de N279. We hebben niet de totale lengte van deze provinciale weg (70 kilometer) afgelegd, maar het scheelde niet veel: van ’s-Hertogenbosch via Veghel, Helmond, Beek en Donk, Asten en Meijel. Daar een ander N-weggetje via Helden naar Kessel, waar Camperplaats Kessel aan de Napoleonsbaan (N273) ligt. Drukke weg die Napoleonsbaan, maar ik merk er niet zoveel van. Net na de middag aangekomen, dus plexat. Later in de middag was het ook hier zo goed als “complet” en dat voor een zondag in oktober.

Een deel van de weg leek het net of we over het (erg verbrede) jaagpad van de Zuid-Willemsvaart reden. Het water was nooit ver weg. Kwamen zelfs nog beroepsvaart tegen op het traject tussen ’s-Hertogenbosch en Veghel. Bijgaand plaatje is Sluis 4 van de Zuid-Willemsvaart bij Veghel, afkomstig van “Binnenvaart in Beeld”.

Na een boterhammetje ging het (voor de verandering op de fiets) naar kloosterdorp Steyl. Duitse congregaties (broeders, paters en zusters) vestigden zich eind negentiende eeuw in Steyl (net over de grens met Pruisen). Reden: het pas opgerichte Duitse Keizerrijk met de protestante rijkskanselier Otto von Bismarck had het niet zo op met de katholieke kerk. Er is een mooi woord voor gevonden namelijk Kulturkampf. Wil je er meer over weten klikkerdeklik maar even. Uiteindelijk telde Steyl vijf kloosters, waarvan er drie werden gesticht door de Duitse pater Arnold Janssen, toevallig de enige drie nog overgebleven kloostergemeenschappen. Daarvoor moet je natuurlijk heilig verklaard worden en dat gebeurde ook in 2003 (een paar jaar eerder was hij al zalig verklaard, maar ken het verschil tussen die twee niet meer). Missionarissen bekeerden niet alleen, het waren ook fanatieke verzamelaars. Veel van die attributen werd naar Steyl gestuurd en broeder Berchmans heeft na zijn missiewerk in Zuid-Amerika het huidige volkenkundige en natuurhistorisch museum ingericht, hij was de eerste conservator van dit museum. Vond zelf de term “missiemuseum” een beetje verwarrend, dacht dat het over de geschiedenis van de missie ging, maar het is meer een verzameling voorwerpen afkomstig uit (voormalige) missielanden. En: de vrijwilligster-van-dienst kon me ook geen antwoord geven op mijn vraag over dat zilverpapier. Met drie kwartier stonden we weer buiten. Echt zo’n museum voor als je een museumkaart hebt, de normale entree is € 11 en dat is het niet waard.

Terug via een leuke weg over de Kesselse Bergen en de Heldense Bossen. Precies 35 kilometer op de teller onder een strakblauwe hemel. Druk met fietsers, maar wat wil je op zo’n zonnige zondag. De veerman van de pont Baarlo-Steyl had het er maar druk mee.

V: 188.672; A: 188.752. Rijtemperatuur 14 – 15 graden. Zonnig, ook later op de fiets (16/17 graden). Zon op/onder: 07:48/18:56 (gegevens Kessel – Limburg). Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. We blijven nog een dagje hier en gaan unsere Nachbarn met een fietsbezoekje vereren. Oeps, bijna vergeten: het thema is paddenstoelen. Geen enkele gezien vandaag, zelfs geen variant van de ANWB. Deze hoort nog bij het verhaal van gisteren.

paddenstoelen zoeken – 2: gevonden!

“De dokter bellen, de ambulance oproepen of gewoon het zekere voor het onzekere nemen en 112 draaien?” sprak W niet zonder enig sarcasme toen ik met een hartsgrondig “Au” uit het bed kwam. Oorzaak: naweeën van de coronaprik van gisteren, pijnlijke arm en niet lekker. Mijn vierde spuit inmiddels en nog nooit ergens één centje pijn van gehad, deze keer wel: ander spul of andere prikker?. En mijn liefhebbende eega sloot af met: “Ga even languit liggen, kan ik de maat opnemen en meteen je kistje bestellen. Vurenhout wilde je toch?”

zaterdag 8 oktober: @ ’s-hertogenbosch

Fijn zo’n Trumakachel in de bus: verdrijft de kilte. Frisjes namelijk om half negen toen W me vertelde dat ze om acht uur van de wekker wakker geworden was en of ik dat pokkending maar wilde aanpassen anders deed zij het en stond dan niet voor de gevolgen in. Een kopje koffie zorgde voor vrede. Het gesprek werd voorlopig door W afgerond met het zinnetje “Op pad gaan met zo’n oude mopperpot valt niet altijd mee”, de vraag is wie ze ermee bedoelde. Verder een rustig begin van de dag, alleen die Truma moest werken: W onderhield via de telefoon haar contacten met de buitenwereld en ik stortte me op de fietsroute van vandaag. Kamp Vugt moest er onderdeel van uitmaken, maar omdat dit museum pas om 12:00 uur opende moest het aan het eind van de tocht gepland worden. Een dagje op de grens van Gelderland en Noord-Brabant met de Maas als scheidingswater. We hebben hier al eens vaker gefietst, onder andere in de buurt van Heusden, dat leuke vestingstadje. Laten we dus nu maar liggen en concentreren ons op andere highlights die ons worden aangeboden door Truus van Komoot. Nou ja: ik klik ze aan en zij knutselt er wel een route omheen. Onze eerste highlight was de Markt in Den Bosch, en inderdaad was er markt op de Markt. Reden voor mij om snel door te fietsen en ik hoorde geen STOP naast of achter me, dus W was het er mee eens. Achteraf maar een passend plaatje opgezocht, een schilderij uit 1665 van Jan Abrahmsz. Beerstraaten. Nee, nooit van gehoord.

Daarna doorfietsen tot over de Maas en vervolgens de wind pal van voren richting westen. Even uitblazen bij het Slot van Well; privébezit, dus alleen van een afstandje kijken naar de waterburcht. De oudste stenen dateren uit de veertiende eeuw, toen er een woontoren (met muren die een dikte van één meter hebben) werd gebouwd. Zoals alle burchten is er later veel bij- en aangeknutseld, de laatste toevoegingen (een brug en een poortgebouw) dateren van 1934.

Toen (de wind nog steeds pal voor) richting Heusden, nog steeds over de dijk. In de buurt van Heusden begint de Bergsche Maas. De Bergsche Maas is aangelegd aan het eind van de negentiende eeuw om de afwateringsproblemen van de Maas op te lossen. In wezen is het een door mensenhanden gemaakt vervolg van de rivier de Maas. De Maas ging in de loop der eeuwen haar eigen gang en veranderde nogal eens van stroomrichting. En zijn voldoende doctorandussen op dit onderwerp afgestudeerd, dus ik ga het verhaal hier niet herhalen. Aan dat eigen willetje van de Maas werd in 1883 een einde gemaakt door de Maasmondwet die kort en krachtig luidde “De uitmonding van de rivier de Maas zal worden verlegd naar den Amer”, niet meer en niet minder. En in 1904 was de “gegraven rivier” er.

We hebben nog even stilgestaan bij het Heusdensch kanaal die de Afgedamde Maas met de Bergsche Maas verbindt over een lengte van ongeveer 2.300 meter. Ook het resultaat van de Maasmondwet. Later is dit kanaal voorzien van een keersluis, de Kromme Nolkering. Bij hoge waterstanden in de Maas wordt deze kering gesloten.

Een groot deel van de route liep langs het Afwateringskanaal dat tussen 1907 en 1911 gegraven werd om Het Bossche Broek te ontlasten bij wateroverlast. Het kanaal loopt over een lengte van 19 kilometer van Den Bosch naar Drongelen en stort haar water in de Bergsche Maas via de Bovenlandse Sluis die ik natuurlijk aan mijn portie highlights moest toevoegen. Een aantal gemalen langs het Afwateringskanaal moesten de waterafvoer regelen. Nu kan ik een heel verhaal ophangen over de rol van kleine riviertjes als de Dommel, de Aa en de Leij, maar dat is niet interessant. Veel belangrijker was dat we vanaf de Bovenlandse Sluis de wind van achteren hadden en W sprak “Zo, nu kunnen we genieten”.

Genieten deden we ook op het terras van eetcafé de Klinkert aan de rand van de Loonse en Drunense Duinen. We konden nog net het laatste-tafeltje-in-het-zonnetje annexeren. Een drankje, een hapje en het leven kan goed zijn.

Bijna aan het eind van onze tocht ligt Kamp Vught, tijdens de Tweede Wereldoorlog een SS-kamp. Vught was in tegenstelling tot Kamp Amersfoort en Kamp Westerbork geen doorgangskamp maar een echt concentratiekamp, opgezet naar het model van andere kampen in nazi-Duitsland. Het museum laat door middel van veel foto’s en film zien hoe het kamp tot stand is gekomen en werd gebruikt. Buiten is een grote maquette te zien van het totale kamp, een nagebouwde barak en het authentieke crematorium. Konzentrationslager Herzogenbush, zoals Kamp Vught officieel heette, was dan wel geen vernietigingskamp, maar door de erbarmelijke omstandigheden gingen er regelmatig gevangenen dood. Een indrukwekkend einde van onze fietstocht.

Op de terugweg nog even boodschappen ingeslagen bij een plaatselijke Jumbo en na bijna 54 kilometer kon W nog een half uur in het zonnetje zitten met haar Radler en ik een begin maken aan dit verhaal om vervolgens gebombardeerd te worden tot kok. Een mooie dag, goed fietsweer: wisselend bewolkt en zo’n 16 graden. En morgen? Morgen is er weer een dag. W heeft haar openingszinnetje “Als we nu eens morgen ….” Afgemaakt met “.. naar een missiemuseum gaan? Wat vind je daarvan?” Ik vind het prima! Morgen gaat het verhaal dus waarschijnlijk over het sparen van zilverpapier voor de arme negerkindjes in Afrika. Oh, even voor de volledigheid: voldoende paddenstoelen gevonden.

paddenstoelen zoeken – 1: over druk- en springveren

Schreef ik in mijn vorige blog nog dat Puzzel zeer waarschijnlijk wel een paar dagen aan de Kötteldiek zou blijven staan, niets is minder waar. W had plannen op campergebied en dat soort plannen moet je koesteren. Het begint meestal met “Als we nu eens ….” en eindigt met “Wat denk je er van?” Hoef nooit zo lang te denken en na mijn Modernaprik en W’s Spaanse les was Puzzel snel ingepakt en de fiets opgeladen (kunnen het tegenwoordig in tien minuten) en ging het tegen half twaalf naar het zuiden, want om het zinnetje af te maken “Als we nu eens naar ’s-Hertogenbosch gingen”. Ik antwoordde met “Goed plan, paddenstoelentijd!”

vrijdag 7 oktober: @ ’s-hertogenbosch

W had een vrij nieuwe camperplaats geprikt, een “moderne”, betaalautomaat of AanUit-net. Kies natuurlijk voor het laatste, een stuk gemakkelijker. Ook de stroom via dit systeem. € 19,00 per nacht (inclusief toeristenbelasting) en € 0,50 per kWh vonken. 66 plekken die niet te reserveren zijn (hulde!), maar op internet kun je zien of het de moeite loont om er heen te rijden. Toen we terugkwamen van onze fietstocht was de toko “vol”. Weer zo’n plek waar ja iets na de middag moet aankomen want om 13:00 uur gaat er een nieuwe dag in. Schoon sanitair 2 x 2 douches en 2 x 2 toiletten en hoezee: afwasplekken. Ligging op nog geen twee kilometer van het historische stadshart van Den Bosch en winkels op loopafstand. Bij de gratis wifi moet je je op sommige momenten van de dag niet teveel voorstellen. Duur? Bij een gemiddelde SVR-camping betaal je ongeveer hetzelfde.

Ruzie met de kleine fiets: beveiliging van het vouwgebeuren knalde uit elkaar. Inderdaad knallen want er zit een drukveertje in dat ervoor zorgde dat de borgmoer een eind weg vloog; je mag het best een springveer noemen. Voor je zo’n klein dingetje gevonden hebt in het grind. Zit je daarna met een aantal losse onderdelen in je hand te bedenken wat een logische constructie zou kunnen zijn, maar dan omgekeerd: want Chinees. Vervolgens in een niet-menswaardige houding proberen dat kleine prutsspul met je te grote vingers weer gemonteerd te krijgen. Uiteindelijk lukte het W het moertje op de schroefdraad te krijgen terwijl ik spanning op de veer gaf. Samenwerking loont. Maar voor je het weet ben je een uurtje of zo verder en we moesten nog aan onze fietstocht beginnen. Een zwager zei laatst “Ik voel me soms oud en niet meer helemaal van deze tijd”, ik kan me er alles bij voorstellen en niet alleen bij hem. W heeft zich in kunnen houden: geen foto gemaakt.

Doortrappen, want er stond een kleine 40 kilometer op het programma: graag voor het frisjes wordt weer thuis zijn. Een klein deel van de tocht ging langs al gebaande paden, het overgrote deel was onbekend terrein. En weer aparte dingen tegengekomen. Wat vind je van “moerputten”? Het woord “moer” heeft veel betekenissen, één ervan is vrouwtjeskonijn. Maar dat wordt hier niet bedoeld. Moer is ook veen en als je dat afgraaft hou je een moerput over. De Moerputten is een natuurgebied in de buurt van Den Bosch met inderdaad veel afgegraven veen. Staatsbosbeheer is er de baas. Een deel van de route ging via een Nederlandse Via Verde: een fietspad over de oude Langstraatspoorlijn. De lijn had de bijnaam “Halvezolenlijntje” omdat het vooral gebruikt werd door de schoenfabrieken in de streek. De Emmamolen was de eerste uitspanning waar ik W aanbood wat te nuttigen, zij vond het voor een wit wijntje te vroeg op de route en voor koffie met appeltaart te laat op de middag. Terras zag er wel aantrekkelijk uit. De molen is in 1886 gebouwd, later is het rijksmonument grondig gerestaureerd en sinds 1993 draaien de wieken weer regelmatig. Na nog twee uitnodigingen voor een versnapering (later tijdens de tocht) heb ik de moed maar opgegeven.

Door het natuurpark de Loonse en Drunense duinen hebben we al eens vaker gefietst. Het gehele park omvat meer dan 3500 ha. Daarvan is ongeveer 465 ha stuifzand. Het gebied wordt dan ook wel de "Brabantse Sahara" genoemd. W wist weer even een duin te beklimmen om een schitterende foto te maken. Ik zag op mijn route-app staan “over 2 km een mooi uitzichtpunt”. Dat hebben we helaas niet gehaald, want dan moesten we een flink eind over een ruiterpad. Neem van mij aan: op een ruiterpad wil je absoluut niet fietsen.

Mooie fietspaden, mooie natuurgebieden en uiteindelijk kwamen we bij de IJzeren Man. Nu zijn er meer IJzeren Mannen in Nederland, een heel bekende ligt bij Eindhoven. Deze ligt bij Vugt. Het zijn allemaal meren die overgebleven zijn na zandafgravingen veelal ten behoeve van de aanleg van spoorlijnen. De plassen hebben de naam gekregen van de machine die het werk deed en in de volksmond “ijzeren man” genoemd werd. 

Een heel eind langs het meer fietsten we parallel aan een uitgestrekt buitensportterrein dat wordt gebruikt voor bedrijfsuitjes, teamtrainingen, schoolsportdagen, schoolkampen en evenementen. Onze oudste kleindochter zou hier helemaal uit haar dak gaan. Alleen al met het touwparcours zou ze zich uren kunnen vermaken. Google maar eens op "IJzeren Man Outdoor".

V: 188.545; A: 188.672. Rijtemperatuur 15 – 18 graden. Wisselend bewolkt, ook later op de fiets. Zon op/onder: 07:48/19:03 (gegevens ’s-Hertogenbosch). Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. We blijven nog een dagje hier. Kamp Vugt moet nog bezocht worden.

om de noord – 4: in twee etappes terug

Stroom en campers, het is me wat. Zit nu al een paar uur te wachten op het moment dat het “lampje uitgaat”, oftewel: dan moet er een nieuw muntje in de stroompaal. Mijn busje verbruikt niet veel: de koelkast, oplader voor telefoon en laptop en ’s avonds een ledlampje (of twee) en natuurlijk de acculader voor de fiets (als ik die gebruikt heb). In Noordpolderzijl verbruikte ik 3 kwh (inclusief opladen fietsaccu), kostte me € 1,50. Hier in Den Helder stoppen ze òf meer stroom in een kWh òf de voorganger heeft een plasje elektriek achtergelaten. Ook op deze plek de vonken voor € 0,50 per kWh. Nog, want ongetwijfeld zal het hier ook duurder worden. In Ittervoort vragen ze inmiddels € 5,00 voor een stroomaansluiting, in Oude Pekela was de all-inprijs verhoogd met € 1,50. Op Camperforum gaat het al bladzijdenlang over hoe je nu moet omgaan met je stroomgebruik: is het acceptabel om elektrisch te stoken wanneer je een vast bedrag voor je vonken betaalt? De gangbare mening is dat dat een probleem is voor de campingbeheerder en niet voor jou. Hij moet een prijs bepalen die de kosten moet dekken; dat de steeds hogere energietarieven een significante kostenpost oplevert moet hij handlen door de juiste maatregelen te treffen. Vooraf en niet achteraf. Dus niet zeuren wanneer blijkt dat hij te maken heeft met een grootverbruiker. Als mogelijke oplossing wordt het afzekeren aangedragen. Volgens mij is dat maar een deel van het probleem aanpakken: piekverbruik wordt zo ondervangen (dan knalt de zekering eruit) maar een simpel rekensommetje leert dat ik zelfs op een 6A-aansluiting per dag nog bijna 35 kWh kan binnenhalen (24 uur x 6 ampère x 230 volt). Loopt aardig in de papieren voor de eigenaar als je bijna een Euro voor een kWh moet betalen. De beste manier is het gebruik van een meter en dan naar verbruik betalen. Was in Noordpolderzijl zo (via de app Aan/Uit) en is hier in Den Helder ook zo (muntjesautomaat). Wij zijn “kleine” energieverbruikers in camperland, wanneer we geen fietsaccu’s op te laden hebben, kunnen we het in de zomer best zonder walstroom doen, kunnen onze boordaccu’s in combinatie met de zonnepanelen wel aan. En nee: we stoken niet elektrisch, vind ik geen fijne warmte. Ik noemde het al eerder deze week: warme kop en koude poten. Oplossing: iedereen aan de meter en betalen wat je verbruikt. Kan Pietje elektrisch verwarmen en Karel zijn elektrieke frituurpan gebruiken. Kan een meter technisch niet (of is het te duur in aanleg) dan vind ik dat je als klant moet kunnen kiezen voor een plek met of zonder stroom. Bied een campingeigenaar een plek met stroom aan dan moet hij of zij duidelijk communiceren wat de regels zijn: niet elektrisch verwarmen/geen airco. En tenslotte het gezeur “ik wens niet te betalen voor zaken waar ik geen gebruik van maak”. Niet jij bepaalt wat inclusief is, maar de eigenaar van de plek waar jij gast bent. Wil je niet betalen voor niet afgenomen zaken, zoek dan een andere plek op. Ik maak nooit gebruik van een zwembad, maar betaal er wel voor omdat W graag in het water duikt en tenslotte: we gaan toch ook niet zeuren op een camping dat we geen gebruik maken van de aanwezige speeltoestellen en daarvoor een euro of zo korting willen.

woensdag 5 oktober: @ weesp

Ik voelde me een milkshake-in-opleiding, de hele dag. Vanmorgen op Willemsoord stond de bus al te schudden op alle vier wielen en tijdens de tocht naar Weesp moest ik goed beide handen aan het stuur houden. Windje 5 of zo uit het zuiden en als je van Den Helder richting Amsterdam rijdt staat die precies op je kop. Snelwegvermijdend rijden, kom je nog eens leuke dingen tegen, maar tegenwoordig vooral rotondes. “Neem op de rotonde de tweede afrit om op de N…. door te rijden”, zegt Miep voortdurend, waarbij je achter de N een mooi getal mag invullen. Heb ze vandaag geloof ik allemaal gehad tussen de 9 en de 400. Veel polderlandschap, dus ver wegkijken. Schagen, Broek in Waterland, Edam; allemaal links of rechts laten liggen: Nederland is dol op rondwegen. Met rotondes, inderdaad. Toen ik Amsterdam zag opdoemen en even mijn routekaart inspecteerde toch maar snel “snelweg vermijden” uitgezet. Geen zin om door de buitenwijken van Amsterdam te rijden, dus even A10 – A1 en A9 met de wielen gekust. En inderdaad: als je het routekaartje van vandaag bekijkt zie je dat ik me op het eind verreden heb. Kan Miep wel de schuld geven, maar moet zelf ook beter opletten.

Vecht&Weide, we hebben er al een paar keer eerder gestaan. Midden in de landelijke omgeving van Weesp. Omgeven door weilanden en de rivier de Vecht is het een heerlijke plaats om tot rust te komen. Tenminste als je een plekje kunt bemachtigen want het is meestal vol en reserveren is niet mogelijk. Uiterlijke vertrektijd is 12:00 uur, dus als je net na de noen komt heb je de meeste kans op een staplaats. € 15,00 all-in is niet duur voor een plek met deze voorzieningen. Kon de afwas tenminste weer buiten de deur doen. Verder is het een prima uitvalsbasis om met de fiets of wandelend het prachtige Vecht- en plassengebied te gaan verkennen. Hebben we ooit al eens gedaan: Spiegelplas, Ankeveense Plassen en het Naardermeer en werden ooit eens getrakteerd op een immense regenbui in de buurt van Hilversum. Ook Amsterdam, Muiden en Naarden hebben we van hieruit al eens fietsend aangedaan. Rondje Amsterdam was misschien vandaag een optie als het niet zo hard zou waaien. Zag later dat er een bushalte op 300 meter afstand te vinden is. Maar ja, dat was later. Voldoende excuses dus om een rust(mid)dag te houden. Ook lekker, met een middagdutje als toetje. Windkracht 5: we blijven milkshaken. Toen er uiteindelijk 24 units stonden (volgens Campercontact kunnen er 25 staan) stortte de Wifi in, maar gelukkig heb ik dan de mogelijkheid mijn eigen hotspot te kunnen creëren. Slurpt een beetje bytes van mijn bundel op, maar heb nog nooit de grens van de 100 Gb gehaald.

V: 188.286; A: 188.409. Rijtemperatuur: stuiterend tussen 14 en 18 graden. Wisselend, later zwaar bewolkt maar wel droog. Later op de camperplaats zou het nog 19 graden worden, maar hoe ze dat meten? Thermometer met een lucifer eronder? Zon op/onder: 07:46/19:08 (gegevens Weesp). Een mooie rij- en rustdag. En morgen? Morgen is er weer een dag: de laatste kilometers naar de Kötteldiek. Dan mag vader (echtgenoot dus, de kinderen zijn al lang de deur uit) opnieuw het vlees aansnijden, ook wel weer leuk.

donderdag 6 oktober: @ home

De karbonades kwamen me de keel uit. Gisteren een mooi winkelcentrum ontdekt in Julianadorp: keuze uit de Jumbo, AH en de Lidl. Ruime parkeergelegenheid, ook voor mijn bussie. Geïnvesteerd in onder meer hamblokjes en ijsbergsla. Samen met een paar (gekookte) aardappelen, een eitje, een restantje eiersalade-uit-een-bakje-van-de-Aldi en de resterende, nog niet aangetaste delen van een gele paprika een overheerlijke eiersalade van gemaakt. Goed binnen te houden en weer eens wat anders dan bami of karbonades. Mistte alleen een rood kleurtje: een tomaatje had wonderen gedaan. En zie: de gasbus schijnt het eeuwige leven te hebben: gevuld vóór onze reis naar Zweden en nog steeds kan ik koken en wat nog belangrijker is: koffie zetten. Kachel overigens de laatste maanden zéér incidenteel gebruikt en de koelkast maar een paar keer op gas. De opwarming van de aarde heeft zo zijn voordelen.

Eigenlijk was het te mooi weer om huiswaarts te gaan, maar dan had ik de prik anders moeten plannen. En een weekje alleen is ook genoeg. Dus bussie reisvaardig gemaakt (kasten dicht, stoel omdraaien, stroomkabel oprollen en de koelkast op accu), een paar minuten werk en “binnendoor” naar Laren, daar de A1, file bij de oprit naar de A30, A12, A18 en N18. Nog even “gieren” bij het zwembad in Lichtenvoorde (fijn dat de gemeente daar een camperafwerkplaats heeft gemaakt) en op naar de Kötteldiek. Kreeg laatst een vraag in hoeverre dit een officiële naam is. Bewijs: schermafdruk van MapsMe en van Komoot. Durf nog eens te zeggen dat ik dingen uit mijn duim zuig. De kaartenmakers hebben alleen één T vergeten.

V: 188.409; A: 188.545; Rijtemperatuur 12 tot 15 graden, vrijwel onbewolkt. Zon op/onder: 07:42/19:00 (gegevens Lichtenvoorde). Een mooie week, maar denk dat Puzzel even een paar dagen geparkeerd blijft staan, ja: aan de Kötteldiek. Helaas voor fotokijkster C te L: deze keer alleen landkaartjes en zo, gewoon vergeten foto's te maken.

om de noord – 3: de afsluitdijk over

Kreeg onlangs de vraag of al die mensen die reageren wel bestaan. Je mag denken wat je wilt in dit land hoor, maar ik geef vandaag één voorbeeld. Kreeg gisteravond een appje van buurvrouw C te L (mijn trouwe fotokijkster) en dat bericht wil ik jullie niet onthouden: “Ha die buurman op afstand. Ben je druk, of was er niks te beleven vandaag? Ik mis de foto's en t verhaaltje. 🤭😂 groet, C te L”. Er wordt dus duidelijk gelezen, meegeleefd en gereageerd. Maar buurvrouw en trouwe fotokijkster C te L: soms, als ik ergens twee dagen ben, schrijf ik maar één verhaal. Je mag dus zeggen: twee voor de prijs van één.

Zuslief gaat met wederhelft en hun Dick&Marianneke een soort van overwinteren. Binnenkort is ze jarig (oeps, niet doorvertellen: 70), dan horen we de details. Hoor van veel meer mensen dat ze deze winter met hun camper het warme(re) zuiden opzoeken. Onlangs nog van de eigenaren van camperplaats Ittervoort. De redenatie van Geert en Jan: we zijn in de wintermaanden toch gesloten, zetten we de verwarming thuis laag en stoken in onze camper hooguit één fles gas per maand. Elektriciteit hoeft ook niks te kosten als je panelen hebt en de zon schijnt. Nu nog een beetje goedkope (liefst gratis) camperplek en zo komen Jan en Geert Splinter wel door de winter. Weet niet of ik het zou willen: wil je het een beetje behaaglijk hebben, moet je aan de zuidkust van Spanje en Portugal blijven. Piep je iets de binnenlanden in (waar het veel mooier is) dan kom je op “hoogte” en dat scheelt onmiddellijk behoorlijk in temperatuur. Gewoon een paar maanden Thailand, Laos en/of Cambodja is meer hoe W zich overwinteren voorstelt, maar dan praten we over andere bedragen.

maandag 3 oktober: @ den helder

Mooie, strakblauwe luchten in Noordpolderzijl, één dag en nacht is voldoende. Stond vannacht helemaal alleen, maar dat had ik al verteld. Van de noodopvang geen gebruik hoeven te maken. Nog even een foto gemaakt om de leegte, de stilte en de blauwe lucht vast te leggen. Geef toe: het mooiste plekje van Nederland toch? Had de keuze tussen oud brood (van vrijdag) met een gekookt eitje, of onderweg foerageren. Is het laatste geworden, dus het bleef bij een pot straffe koffie in de redelijk vroege ochtend. Wist dat er in Leens op de “Weg van Stad naar Wad” een Aldi en een Jumbo te vinden waren (dat heb je met wereldreizigers met een oog voor details) met een goede parkeerplaats. Geen bami meer de komende dagen, maar de karbonades worden bij de Aldi per 800 gram verkocht en de bonen per 750 gram, dus dan weet je het wel. Gelukkig kon ik de saucijzenbroodjes per stuk kopen, dus dat werd even smullen aan de Lauwersmeer (ja DE en géén HET, het volk hier wil het nu eenmaal zo). Broodprijs was ook acceptabel, mocht afgelopen week € 4,25 aftikken voor een heel brood van de “warme bakker” bij de Jumbo in ons dorp. Voor een halfje was ik nu nog geen Euro kwijt. Mag er niet over zeuren van W, want “we kunnen het hebben”. Klopt, we kunnen het wel hebben terwijl veel huishoudens inmiddels door hun hoeven zakken. 

Wat een verschrikkelijk mooie rit door het Groninger en later Friese land: kijken zover je kunt en proberen de verschillende kerktorens in de verte te determineren. Wel binnendoor, dus de kerken van Pieterburen, Eenrum, Warffum, Holwerd, Ferwerd en Hallum zijn nu op mijn netvlies gebrand (willekeurige volgorde overigens). 

Nog steeds zijn ze aan het kloten met de Afsluitdijk, lijkt een gebed zonder end (foto: deafsluitdijk.nl). Regelmatig naar één baan en laat nu ook de brug bij Kornwerderzand open gaan. Weet niet of het een beroepspoeper was of een plezierjacht die door de sluis ging, stond daarvoor te ver in de file. De jongens van Rijkswaterstaat hebben wel het benul om op werkdagen tijdens de spitstijden (7 – 9 en 16 – 18 uur) alleen te schutten voor de beroepsvaart (recreatieboten mogen “meeliften”), maar dan nog: midden in een ontzettend drukke A7 leggen ze het verkeer 20 minuten plat. Moet toch een andere oplossing voor te bedenken zijn, tunneltje of zo? 

Het zat me trouwens niet mee, daar op die Afsluitdijk. Een heel prettige stop is altijd de parkeerplaats bij het Monument. Afgesloten, zijn ze aan het knutselen. Later opnieuw een geopende brug en toen was ik blij om op Willemsoord in Den Helder Puzzel te kunnen parkeren op plekje 42. Druk, veel Duitsers. Sjakie (die eigenlijk Raymond heet) van de camperplaats vertelde dat de Duitsers een lang weekend hebben in verband met een vrije dag. Volgens mij hebben de Duitsers veel meer vrije dagen dan wij Nederlanders. Even opgezocht: vandaag is het de “Tag der Deutschen Einheit”, ter herinnering aan de Duitse hereniging op 3 oktober 1990. Al weer 32 jaar geleden. De Berlijnse Muur viel een jaartje eerder (09/11/1989). Maar hadden ze dan niet massaal moeten vertrekken vandaag, die witte kentekenplaten, omdat ze morgen weer moeten “arbeiten”? Ik zal het nooit weten, is eigenlijk ook niet zo interessant. Niks meer doen vandaag, beetje lezen, beetje typen, een klein rondje op de fiets. En karbonades braden natuurlijk! Fijn bakken: zelden zo aquapasso gestaan! Werd overigens karbonade met brood, geen zin in veel getuntel en een lege gasbus die er dreigt aan te komen.

V: 188.112; A: 188.286. Rijtemperatuur 12 – 18 graden. Begonnen met een strak blauwe lucht, maar later kwamen er meer wolken opzetten. Droog. In Den Helder probeerde het zonnetje tevoorschijn te komen, met wisselend succes; 17 graden. Zon op/onder: 07:45/19:14 (gegevens Den Helder).

dinsdag 4 oktober: @ den helder

Waarom zit er verschil tussen het Vlieland- en het Texelgevoel? Vraag me dat elke keer weer af als ik op een van de eilanden kom. Schiermonnikoog geeft een Vlielandgevoel, de andere eilanden zitten daar tussenin. Vandaag dus naar Texel, oui: op de fiets, waar heb je zo’n ding anders voor? Vroeg me laatst af in hoeverre e-biken gezond is. Laat ik nu in de laatste Kampioen van de ANWB die ik onder ogen kreeg (september 2022) het verlossende antwoord krijgen: bij de gemiddelde e-bike lever je in de hoogste ondersteuningsstand gemiddeld 28 % van de energie. De rest doet de motor. Bij een gewone fiets lever je zelf uiteraard 100 % (stukken wind mee uitgezonderd). Wel blijkt uit diverse onderzoeken dat e-bikers vaker fietsen en ook langere stukken. Zo compenseer je deels de lagere inspanning tijdens het fietsen. Klopt helemaal: als ik geen e-bike had zou ik nooit (zoveel) gefietst hebben, dus is e-biken voor mij heel gezond. Weer een probleem uit de wereld geholpen.

 

Even tussendoor: de karbonade van gisteren was ook geen groot succes, smaakte teveel naar dood beest. Heb de laatste tijd toch veel moeite met vlees, vind eigenlijk kipfilet, gehakt en hamblokjes nog net acceptabel. Vegetariër worden? In een grijs verleden al eens geweest, misschien nog maar eens opnieuw, maar dan zonder vreselijke vleesvervangers. En dan die benamingen: speckreepjes, vegetarische slager en meer van dat soort leuke vondsten. Maar helaas: nog twee karbonades te gaan deze week, weggooien is ook zonde.

 

Terug naar vandaag: een stukje Texel dus. Het mag zich nog geen 1000 jaar eiland noemen: pas in 1170 zorgde de Allerheiligenvloed dat Texel losgekoppeld werd van het vasteland. Ja, je moet je een beetje inlezen en dat weet je meteen dat Texel qua oppervlakte de grootste stad van Nederland is. Moest ook even slikken bij het woord “stad”. Ja, Texel is een echte stad, want het “lant van Texel” kreeg in 1415 stadsrechten van graaf Willem VI. Een beetje een bijzondere stad met zeven verschillende dorpen (Den Burg, De Cocksdorp, De Koog, De Waal, Den Hoorn, Oosterend en Oudeschild) en heel veel groen. Dan heb ik de vele buurtschappen nog vergeten: Oost, Zevenhuizen, Midden-Eierland, Zuid-Eierland, Molenbuurt, Spang, De Westen, Driehuizen, Zuid-Haffel, Westergeest, 't Horntje en Nieuweschild. Volgende week schriftelijke overhoring.

Het is geen rondje over het gehele eiland geworden: Texel heeft een lengte van 24 kilometer. Met een oppervlakte van 162 km2 is het het grootste Waddeneiland (ook als je de Duitse en Deense eilanden meetelt). Fietsen is leuk, maar er zijn nu eenmaal grenzen. Beetje uitkijken met de tijden: in deze periode van het jaar vaart de boot maar één keer per uur. Gelukkig hoort wachten bij mijn sterkere kanten. Een retourtje met de fiets heb je voor € 5,00, bejaardentarief gaat pas in als je een “meerbadenkaart” koopt, maar ik vind dat ik door eens per jaar Texel te bezoeken het eiland voldoende eerbied betoon. Nogmaals: er zijn nu eenmaal grenzen. Dat dacht ik ook toen ik om half tien een Duitse familie gezellig buiten zag ontbijten met dikke winterjassen aan bij een temperatuur van 10 graden. Ben snel maar weer naar binnen gegaan, de kachel een tandje hoger gezet, mijn bammetjes met eiersalade heerlijk opgesmikkeld en om temperatuurtechnische reden de overtocht met een uur uitgesteld. Weer een beetje frommelen met de elektriciteitsdraadjes die steeds meer bloot komen te liggen en tegen elven gaan met die vouwfiets. Winterjas en handschoenen aan, sjerpamuts voor de zekerheid maar in de fietstas gestopt, maar niet nodig gehad.

De aanbevolen fietsroutes op Texel vallen af: beetje te laat in het seizoen voor de lammetjesfietsroute en ook de bloembollenroute is in deze tijd van het jaar geen groot succes. Daarom maar met Komoot een route uitgestippeld: gewoon een paar fietsjes op de kaart aanklikken en er wordt een route gefabriceerd. Het resultaat naar de telefoon sturen om dan tot de ontdekking te komen dat de telefoonhouder voor aan het stuur in de tas van de andere fiets zit, heb namelijk de kleine vouwfiets bij me. Beetje behelpen dus en regelmatig een verkeersdelict begaan, immers: je mag geen telefoon in je hand houden tijdens het fietsen. Heb me beperkt tot het zuidelijke deel van het eiland en dan nog de Waddenkant. Dus het vliegveld waar ik ooit een keer een vrije val mocht maken (wel een tandemsprong, dus fijn in een tuigje aan een ander vast en zonder dekblok!) heb ik niet bereikt. De boottocht was al spannend genoeg: volgens Google Maps ben ik fietsend het Marsdiep overgestoken. Weet al wat zoonlief bij mijn uitvaart gaat vertellen: Jezus kon lopen over het water, maar mijn vader maakte het nog bonter, want hij ging fietsen. Mooi fietsweer: de wind (kracht 5 volgens de berichten, maar volgens mij was het minder) blies de lucht open. Laat verder de foto’s maar spreken, anders ga ik weer hele verhalen vertellen over die keer (45 jaar geleden, toen de wachttijden voor de veerboot naar Texel nog op konden lopen tot vijf uur) dat we met een garnalenkotter vanuit Oudeschild het Wad op geweest zijn en als bijvangst scholletjes meekregen die ik uiteindelijk heb moeten onthoofden en schoonmaken, omdat niemand anders dat wilde doen. Op dat soort verhalen zit niemand te wachten. Nog wel even een foto van de haven van Oudeschild gemaakt. Zeehondentochten worden er ook aangeboden, heb ik niet nodig: ook in Den Helder liggen ze te liggen.

Later op de dag werd het somberder en frisser (gevoelstemperatuur wel te verstaan, door het ontbreken van de zon en het staan van een stevige wind), tijd om karbonades te bakken. Een mooie dag, met ruim 40 fietskilometers volgens Komoot (maar volgens mij is daar de oversteek van het Marsdiep bij inbegrepen). En morgen? Morgen is er weer een dag. Een deurtje verder, want moet binnenkort weer thuis zijn: coronaprikje halen en ook om vrouwlief weer in de armen te sluiten. Vecht&Weide bij Weesp ligt ongeveer halverwege, dus dat zou een mogelijk einddoel voor morgen kunnen zijn.