noordpolderzijl

noordpolderzijl

vrijdag 10 juni 2016

vóórzomerreis 2016 – 2: schwarzbrot oder pumpernickel

donderdag 9 juni: Cloppenburg

Na vier dagen op één plek wordt W toch wel een beetje onrustig: nomadenbloed of zo? Het kwik in de thermometer zou ook niet meer zo hoog komen, dus en route en op naar Cloppenburg. Dit stadje heeft een mooi Freilichtmuseum (openluchtmuseum) waar 50 oude vooral Saksische gebouwen uit de 16e tot 19e eeuw staan, ooit steen voor steen en balk voor balk verhuisd en in het Museumsdorf weer opgebouwd. “Eine interessante und erlebnisreiche Zeitreise in die Vergangenheit” is dan ook goed gelukt.

Je leert veel op zo’n dag, bijvoorbeeld het verhaal over Schwarzbrot en Pumpernickel. In Nederland noemen we dat gewoon roggebrood. Onze voorouders propten zich vol met dit zwartbrood. De naam Pumpernickel werd door het gewone volk niet gebruikt maar wel door buitenlanders en “besseren Leute”. Pumpernickel is eerder een scheldwoord dan een erenaam.
Er zijn verschillende verhalen over de oorsprong van de naam, laten we met de grofste beginnen, waarbij de werking die het nuttigen van zwartbrood op de darmen kan hebben centraal staat. Pumpernickel bestaat uit de woorddelen Pumper en Nickel. Pumpen is platduits voor “scheten laten” en Nickel staat voor de duivel. Brood dus waarvan de duivel scheten laat. Eigenlijk kan dat ook niet anders met brood dat zwart geworden is omdat het zo’n 24 uur werd gebakken (en gegaard), met de prettige bijwerking dat het maanden duurde voor er bederf optrad.
Een tweede verhaal over de oorsprong van het woord laat een Franse soldaat (sommigen spreken zelfs van Napoleon) zeggen dat het brood eigenlijk alleen “Bon pour Nicole” was, waarbij hij doelde op zijn paard met de lieflijke naam Nicole. De soldaat zelf vond het zwartbrood niet te vreten. Duitsers spreken geen Frans, dus de volksmond heeft ervan gemaakt: “Bom per Nickel”.
Welk verhaal ook de juiste toedracht vertelt, de naam Pumpernickel (of in het Nederlands pompernikkel) plaatst roggebrood hoog op de culinaire ladder.

Het museum vroeg dan wel een bijdrage van 2 maal € 7,50 (doen Duitsers niet aan seniorenkorting?), op de parkeerplaats kon je met je campertje gratis overnachten en samen met puzzeltje deden dat nog tien andere dozen en doosjes. Ook “het vrouwtje met het draaiorgeltje” bleef met haar mini-caravan op de parking staan, waarbij het draaiorgeltje samen met het vrouwtje in de caravan mocht overnachten.

 
 
Och je beleeft wat op zo’n reis! In het voorjaar een vernuftig stukje moderne tijd aangeschaft: een mifi. Voor de leken: een apparaatje voor draadloos internet via mobiele telefoonsignalen. Werkt alleen met een simkaartje erin, hetgeen volstrekt logisch is: een gsm-metje doet het ook niet zonder zo’n kaartje. Gistermiddag dus op naar de telefoontoebehorenboer met de naam T-mobile. Om een lang verhaal kort te maken: inmiddels wel een prepaid simdatakaartje (duurde even, je moet zelfs je paspoort laten zien) en een mifi, maar van enige samenwerking tussen die twee is nog geen sprake. Of ligt het aan de derde partij (ik dus)?
V: 71.442; A: 71.550