uit de kopieermachine - 2: en de fiets blijft in de garage

Waarom deze verhalenreeks “uit de kopieermachine heet“? Twee lezers appten me met deze vraag. Gebrek aan fantasie jongens? Geef een hint: vorige week was het Bentelo en fietsen en wat is het deze week? Eén lezer vindt het maar een onduidelijk praatje dat verschil tussen oxymoronnetjes en paradoxen. Heb het verhaal al eens vaker opgehangen in dit blog, maar even een tip van de sluier: Bij een oxymoron gaat het om twee begrippen die op het eerste gezicht niet samen lijken te gaan (want tegengesteld). Een bekend voorbeeld is ‘Er viel een oorverdovende stilte.’ Dat is eigenlijk gek: oorverdovend hoort juist bij lawaai. Als je deze twee woorden toch combineert, maak je extra duidelijk dat de stilte enorm en veelzeggend is. Een paradox is een uitspraak (meestal een hele zin) waarvan de onderdelen op het eerste gezicht met elkaar in tegenspraak zijn. Iemand zegt of schrijft dus iets wat niet lijkt te kloppen. Maar als je er even over nadenkt, zit er tóch een logische of soms zelfs wijze gedachte achter. ‘Schrijven is schrappen’ is dan een paradox en ‘de ongekroonde koning van het levenslied’ daarentegen weer een oxymoron. Eenvoudiger kan ik het niet maken.

dinsdag 15 juli: @ bentelo, later @ kötteldiek

Niks mooiers dan wakker worden temidden van een oorverdovende stilte. Zou lichtelijk geregend hebben vannacht maar zolang ik mijn ‘oren’ niet in doe hoor ik geen regendruppels. Gisteren heeft het hier in Bentelo wel flink tekeer gegaan volgens John de eigenaar: grote delen van de camperplaats hebben even blank gestaan. Blijkbaar sta ik dan op een hoog stukje: heb de deur gisteren wel open gehad (luifel iets uitgedraaid tegen het inregenen) maar zag alleen maar water uit de lucht vallen. Keek dan ook niet uit over het camperveld maar zag een bomenrand met daarachter een maïsveld.

 

Net als vorige week dinsdag ernstige twijfels over wel of niet fietsen. Had ik het over de kopieermachine? Vandaag gekozen om niet te gaan: lichte regen kan ik wel hebben maar matige neerslag maakt me drijfnat en daar heb ik geen zin in. Kijk ook even naar de windkracht: vier, da’s ook met een elektrieke tweewieler niet echt lekker. “Watje“ zeg je? Dat mag. Er was overigens nog een derde reden om niet te gaan fietsen, had iets met mest te maken. Het verhaal over de geschiedenis van Delden blijft dus nog even op de plank liggen evenals een beschrijving van de gravelbikeroute langs het Twentekanaal. Hou je dus nog tegoed. Gewoon wat administratief vrijwilligerswerk gedaan in mijn mobiele kantoor.

V: 216.679; A: 216.727. Om half vier weer op de Kötteldiek. Rijtemperatuur: 16 - 22 graden, af en toe de ruitenwissers aan. Zon op/onder: 05:31 21:47 (gegevens Lichtenvoorde). Even een paar dagen pas op de plaats. Geen foto's vandaag, maar besteed wat extra aandacht aan degene die mijn blog volgt speciaal voor de tegeltjes. Iemand kijkt foto's en ander speurt naar tegeltjes; is er nog iemand die leest?

uit de kopieermachine - 1: over ayahuasca, oele en mondriaan

Ik schijn met Matcha al behoorlijk achter te lopen, volgens G te W: het schijnt nu “Ayahuasca“ te zijn dat helemaal in is. Echt nooit van gehoord, maar ik ben ook niet zo van de nieuwe dingen. Volgens dezelfde G te W is Ayahuasca een thee, waar je behoorlijk van kunt gaan trippen. Nou ligt de periode dat ik stoned op het strand van Bergen aan Zee lag inmiddels ook al ruim 50 jaar achter me, moet in 1974 geweest zijn: de vakantie van W begon om een of andere reden een week later dan de mijne. Dat trippen schijnt te komen door de stof DMT die in de thee zit. De thee wordt geschonken tijdens ayahuasca-ceremonies. Dit zijn bijeenkomsten waarbij een groep mensen gezellig aan de thee gaat. Deze ceremonies zijn overgewaaid vanuit Zuid-Amerika, waar ze een belangrijk onderdeel zijn en waren van sommige culturen. De vraag is of het verboden is, de wet hinkt weer eens op een aantal poten. Lees https://www.drugsinfo.nl/ en vertel me daarna wat je wel mag en wat niet. Of nog beter: laat maar helemaal aan mij voorbij gaan, zonder dat die troep moet ik elke morgen toch al nagaan of mijn lichaam het nog wel doet.

Niet zeggen dat ik nooit zinvol bezig ben. Afgelopen week onder meer een studie gemaakt van een proefschrift van ene Fabiola Ingrid Wilhelmina Maria van Dam met de schitterende titel “Het middeleeuwse openbare badhuis: fenomeen, metafoor, schouwtoneel“ (The Medieval Public Bathhouse: Phenomenon, Metaphor, Stage of the World). Geweldig stuk leesvoer, iets meer dan driehonderd bladzijden. Wil je één klein stukje niet onthouden, wil je daarna de link naar het proefschrift dan roep je maar: “Voor dit deel van dit onderzoek heb ik gebruik gemaakt van een concordantieprogramma, waarmee ik de teksten heb geanalyseerd op hun woordgebruik, op de frequentie van de gebruikte woorden en op hun verbindingen met de andere woorden in het corpus. Hierdoor wordt het mogelijk patronen in het woordgebruik in de tekst te herkennen en een beeld te krijgen van favoriete metaforen. Ook kunnen de teksten onderling met deze methode vergeleken worden op hun woordgebruik en op de gebruikte beeldtaal. Zo worden de keuzes zichtbaar die verschillende tekstgemeenschappen maken uit de expressiemogelijkheden die de taal der verandering hun biedt. De op die manier gevonden data heb ik inzichtelijk gemaakt door de in een Excel spreadsheet opgeslagen om te zetten in grafieken die het gebruik van het semantische netwerk en de bijbehorende metaforen visualiseren.“ Kun jij er nog pap van koken?

maandag 14 juli: @ bentelo

Feestdag in Frankrijk, stilte voor de storm in de Achterhoek: eind van de week gaat hier de wereld in het teken van de Zwarte Cross staan. Zal ik ongetwijfeld nog wel eens wat over schrijven. W weer druk met vrijwilligerswerk en een feestje van dezelfde club: “Ik eet vanavond niet mee want we hebben een barbecue, dus als je in je busje wilt eten is dat helemaal goed“. Kijk: aan dat soort woorden hebben we iets, gewoon nog een nachtje naar de Bentelose Esch. Daar waar de stilte soms oorverdovend is. Heb het al eens gehad over het feit dat deze uitdrukking geen paradox is maar een oxymoron (de klemtoon ligt op mo). Het was overigens een stuk drukker dan vorige week: er staan nu 7 units.

Fietsen dus, want accu testen. Rondje richting Oele, je mag hier ook “Eule“ zeggen, luisteren de inboorlingen ook naar. Gemeente Hengelo inmiddels (vroeger hoorde Oele tot Delden). Belangrijkste toeristische attractie is ongetwijfeld watermolen De Oldemeule aan de Oelerbeek. Oud dingetje: uit 1690. Ik vond de bossen rond Oele veel mooier, onder andere het Oeler Schoolpad, een heel mooi bospad. Moest even diep nadenken over de associatie Oele en Bos. Vijf kilometer later kwam het bovendrijven: Piet Mondriaan, “bos bij Oele“. Een favoriet schilderij van lerares tekenen en kunstgeschiedenis Rienks op de kweekschool, heel lang geleden. Nee, moeders Rienks was niet mijn favoriete lerares en ik absoluut niet haar lievelingsleerling. Daarover misschien ooit later meer. Kreeg wel een acht van haar toen ik een tekening inleverde die geïnspireerd was op het “bos bij Oele“. Bijna net zo vrolijk als het origineel met al die kleuren. Vind wel dat veel van deze kleuren een beetje vervreemdend werken: de bomen zijn blauw en het water (van een meertje?) is gevormd door heel veel verschillende tinten. Als je een beetje kijkt zie je dat alle kleuren van de regenboog zijn gebruikt. En het mooiste van het schilderij? De zon die door de bomen brandt. Vind trouwens mijn foto’s van Bos bij Oele ook best interessant.

Ruim 31 kilometers op de fietsteller. 28 daarvan op sport, 2 op standje turbo en de laatste op boost. Bij thuiskomst accu vrijwel leeg. Moet dus niet boven de 35 kilometer komen als ik niet de tong op de schoenzolen wil trappen.

V: 216.632; A: 216,671. Rijtemperatuur 22 tot 23 graden. Later tijdens het fietsen oplopend tot 25 graden; geen wind (West 0 tot 1), af en toe een paar lichte spettertjes en om half vijf (tijdens de Tour) een erg verfrissende regenbui. Zon op/onder: 05:28/21:49 (gegevens Bentelo). Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. Eerst fietsen en daarna opruimen en naar de Kötteldiek. W heeft een nieuwe hapjespan voor me gekocht, moet uitgeprobeerd worden.

om der wille van de smeer.... 2: fietsen in de herkansing

M te L, een nieuwe min of meer vaste lezeres, vroeg zich af waarom een kat aan dat chemische kaarsenvet zou gaan likken. Je moet bedenken dat kaarsen vroeger op een andere wijze dan tegenwoordig werden gemaaakt. Smeer betekent van oorsprong ‘dierlijk vet’. Dit vet wordt verkregen uit de inwendige delen van runderen, schapen en geiten. En daar nu werden vroeger kaarsen van gemaakt. In het Woordenboek der Nederlandsche Taal komt het volgende citaat (uit 1770) voor: “Schoon men bij ons de Kaarsen gewoonlijk bij de Kaarse-maakers of in de Smeer-winkels koopt, zo kan men dezelve echter in groote Huishoudingen zelf bereiden.” Smeerwinkels handelden in vetwaren, zoals kaarsvet, boter en lijnolie. In sommige delen van ons taalgebied was smeerwinkel een ander woord voor kruidenier. Weer wat geleerd. Bron afbeelding: quizlet.com. 

Of ik nevernooitmeer een foto wil plaatsen zonder ook maar één verwijzend woord. Dat is althans de mening van G te Z. Hij doelt op de foto van de sculptuur Moeder Aarde dat ik in mijn vorige blog geplaatst heb. Had gisteren al zoveel te vertellen beste G te Z. Dus had ik geen ruimte meer om te verhalen dat het ging over een ijzeren bouwsel van beeldend kunstenaar Lotje de Lussanet. Het staat naast een fietspad langs de Boven Regge tussen Diepenheim en Goor. Het is een indrukwekkend beeld, gemaakt van cortenstaal. De sculptuur is maar liefst 3,6 meter hoog, 3,6 meter breed en 1,8 meter diep. Gelukkig staat er bij het kunstwerk een verklaring wat het staal moet voorstellen: “In veel oude culturen werden vrouwen gezien als vruchtbaarheidsgedaantes. Ze werden vaak vereerd als landbouwgodinnen zoals de Griekse godin Demeter of als personificaties van de Aarde zelf. Gaia was in de Griekse mythologie de oermoeder, de Aarde, die ontstond uit de Chaos, uit het grote Niets. Gaia werd gezien als een levend wezen, oprijzend uit de Aarde altijd in beweging, altijd veranderend. Nu, duizenden jaren later, is ons wereldbeeld veranderd. Maar onze wetenschappelijke onderzoeken naar de oorsprong, hoe alles is ontstaan, het heelal, de sterren en planeten, hebben ons nog niet nog veel verder gebracht dan het besef dat het heelal onbegrijpelijk immens is en het leven hier op deze planeet een groot wonder. Van dat wonder getuigt Moeder Aarde.” Het is maar dat je het weet. Verzin het niet zelf: je kunt onderstaande afbeelding vergroten dat lees je ongeveer hetzelfde.

dinsdag 8 juli: @ bentelo en daarna @ kötteldiek

Het voordeel van de Bentelose Esch is dat je je op de vertrekdag niet hoeft te haasten. De nieuwe dag gaat pas om 17:00 in, dus als je om één voor vijf gaat uitchecken ben je nog vroeg genoeg. Maar zo laat is het nog lang niet wanneer de koffiedampen vanuit de filter proberen te ontsnappen en zich in elk verborgen hoekje van de bus pogen te nestelen. Koffie duur? Ja, maar ben nog niet rijp om me te scharen achteraan de rij speciale theedrinkers. Matcha schijnt tegenwoordig in te zijn. Soort groene thee uit Japan, maar de geschiedenis begon in China, zo’n 1200 jaar geleden. We hebben het dan over poedervormige thee gemaakt van gestoomde en gedroogde theebladeren. Boeddhisten zijn er vervolgens mee aan de haal gegaan en hebben hun eigen tradities en productiemethoden ontwikkeld. Nee, geef mij maar gewoon koffie, geen modern gedoe (dat dus al heel oude wortels schijnt te hebben).

Vandaag moest het fietsje een herkansing krijgen. Had een route uitgestippeld met een behoorlijke rem op het aantal kilometers, gewoon het zekere voor het onzekere nemen. Maar in eerste instantie hoefde het niet. Buienradar en Buienalarm waren het vandaag helemaal met elkaar eens: trek een regenjas aan en neem een paraplu mee. Had ik geen zin in. Tegen half twaalf bestudeerde ik het zwerk en vond dat beide weerapps volkomen gestoord waren. Droog en zelfs de zon deed haar best om door de wolken heen te breken. Dus toch op de fiets. En het was weer mooi. Ik had een groot aantal rode fietsjes in donkergroene bossen op de Komootkaart aangeklikt en de kunstmatige intelligentie (denk ik) deed de rest. Hoogtepunt van de tocht vond ik het Kerkvelder voetpad (waarop je ook fietsen mag), een oud kerkenpad tussen Beckum en Delden, langs bosjes en heidevelden. Foto’s mogen dus niet ontbreken. 

Bijna aan het eind van de tocht mocht ik mijn fietsje parkeren bij de kookpot van het Sprookjespad Bentelo. Staat in mijn boekje genoteerd onder het hoofdstuk “tips voor als ik later dement ben“. Een verhard pad (handig voor rollator of rolstoel) door het bos. Aan paaltjes zitten QR–codes vast die het verhaal vertellen (tenminste als je een smartphone hebt) en W: niet vergeten te zijner tijd bij Spoolder aan het kerkplein in Bentelo zo’n mooie kaboutermuts voor me te kopen. En inderdaad droog gebleven op een enkele druppel na die uit een boom viel. Soms moet je gokken en vooral niet teveel vertrouwen op al die handige apps die je het leven gemakkelijker (?), eenvoudiger (?), aantrekkelijker (?) maken. Het had ook vies mis kunnen gaan. Maar als je alles van tevoren weet, kun je met een dubbeltje de wereld rond. Toch mijn kleinkinderen eens vragen of ze weten wat een dubbeltje is. En de accu? Na 15 kilometer op de turbo verdween er één streepje. De volgende 5 kilometer dus nog maar een tandje erbij: op stand boost naar de cp. Bij aankomst nog steeds maar één streepje verbruikt. Zat de accu niet vol gisteren?

Had nog wel willen blijven maar om nu weer een les aquajoggen over te slaan? Daarom even de afwas gedaan, geloosd, een begin gemaakt aan dit verhaal, de fietsaccu aan de oplader gelegd en uiteindelijk rustig naar de Kötteldiek gekacheld. V: 216.584; A: 216.622. Rijtemperatuur: 20 tot 22 graden, toen ik thuis was zakte het kwik snel naar 18. Zon op/onder: 05:21/21:54 (gegevens Bentelo).

 

om der wille van de smeer.... - 1: met een lege accu fietst het niet gemakkelijk

W vond dat het tijd werd dat ik even een dagje en nachtje “elders“ doorbracht. Ze zei het niet letterlijk, maar het bericht kwam zo bij me binnen. Even doorbijten dus en “om der wille van de smeer likt de kat de kandeleer“. Uitdrukking komt niet bekend voor? Betekent zoiets als bereid zijn om dingen te doen die je niet prettig vindt, maar waarvan je weet dat je door het te doen er (later) voordeel bij hebt. Tja, weet het: is bij mij niet helemaal van toepassing, maar ik zou toch net kunen doen alsof ik geen zin heb. Voor er allerlei vragen komen volgt hier even de oorsprong van de uitdrukking: als je een kat aan een kandelaar ziet likken, doet hij dat niet omdat hij de kandelaar zo lekker vindt. Hij likt er alleen maar aan vanwege het kaarsvet dat erop zit. Vadertje Cats (leefde rond 1600) gebruikte het spreekwoord al, maar heb me op de kweekschool laten vertellen dat de uitdrukking al veel ouder is. In een boek met spreekwoorden (Proverbia communia) dat omstreeks 1480 verscheen stond het volgende vermeld: “Om die minne vanden smeere, leckt die catte den candeleere“. Heb ik bij het lesgeven wat gehad aan deze kennis? Nee: geen biet!

Goed idee W: even ertussenuit. Kan ik meteen je fietsie uitproberen. Heb nog een leuke langs-gebaande-paden-maar-altijd-mooi-om-te-doenroute in Komoot staan, natuurlijk in Bentelo. Is alweer een tijdje geleden dat ik daar mijn neus heb laten zien. Niet vergeten het rubbertje voor de telefoon voor aan het stuur mee te nemen. Centraal thema van maandag en dinsdag: niks moet en niksen mag.

maandag 7 juli: @ bentelo

Om iets voor twaalf draaide ik het erf op van de Bentelose Esch. Eén grote leegte. Alleen in een verscholen hoekje stond een caravan schijnbaar langdurig leeg te staan, tenminste zonder de aanwezigheid van menselijk vlees. Plekken genoeg om uit te kiezen, namelijk allemaal min één. Groot deel viel af, want onder de bomen: wanneer het ophoudt met regen druppelt het daar nog een behoorlijke tijd na. Het zag er eerst naar uit dat fietsen niks zou worden al waren Buienalarm en Buienradar het absoluut niet met elkaar eens. Toch zag ik om een uur of één een “window of opportunity“, zo’n heerlijke term die in de afgelopen decennia regelmatig door Nederlandse politici ge- en misbruikt is. In mijn geval betekende het “waarschijnlijk droog“, dus blauw rubbetje op de fiets (telefoonklem) en gaan met die banaan.De fietstocht van vandaag heb ik gevonden op Komoot en gaat langs een aantal kastelen en landhuizen in de omgeving van Diepenheim. Allemaal hebben ze een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van het stadje. Vrijwel niet te bezichtigen, want nog bewoond. We hebben de kastelen al een paar keer van de buitenkant bekeken, maar het blijft altijd mooi in alle jaargetijden. Er is ook een speciale zeskastelenroute (volgens experts goed aangegeven via knooppunten en/of bordjes), maar mijn route zag er iets anders uit. Kwam wel regelmatig de routebordjes tegen.Het eerste deel van de tocht was werkelijk een genot. Toen ik na tien kilometer tot de ontdekking kwam dat ik in de stand “sport“ nog geen streepje van de fietsaccu had verbruikt (er staan vijf streepjes op het display), kon de ondersteuning wel een tikje hoger vond ik.

Na watermolen Den Haller ging de tocht als eerste langs Huis Westerflier, dat tegenwoordig deel uitmaakt van het Landgoed Nijenhuis. Het landgoed is ongeveer 300 hectare groot. De buitenplaats Westerflier is een rechthoekig landhuis uit 1729 zonder torens of andere frutsels. Ook een tuintje van niks, zeggen deskundigen: een simpel landschapspark. De naam Westerflier heeft een zeer oude oorsprong: al in 1046 wordt 'Westerfle' genoemd in een schenkingsakte. Met Westerfle werd een streek aangeduid. In 1729 werd alle bebouwing afgebroken en werd het huidige huis gebouwd in een heel eenvoudige stijl. Sindsdien is het huis uiterlijk niet veranderd. Rutger Jan Schimmelpenninck, de kleinzoon van de raadpensionaris Schimmelpenninck, kocht in 1854 het hele handeltje. De Schimmelpenninckjes hadden een halve eeuw daarvoor het Nijenhuis ook al gekocht.

De volgende highlight was Huis Diepenheim. Kasteel Huis te Diepenheim is officieel een havezate en is het oudste kasteel van Diepenheim. Het schurkt tegen de bebouwde kom van Diepenheim aan. Huis en tuin zijn niet toegankelijk, in het uitgestrekte Sterrebos mag je vrij wandelen. De heren van Diepenheim woonden hier lange tijd. Het huidige huis is in 1648 door Bernard Bentinck gebouwd. Sinds 1925 is het huis eigendom van Baron de Vos van Steenwijk en familie. Het landgoed heeft een totale oppervlakte van 180 ha en is vrij toegankelijk voor wandelaars. Wil je meer weten, klik hier en je komt in de Canon van Nederland, onderdeel Diepenheim terecht. 

Het houdt niet op met de kasteeltjes. Na zo’n 20 kilometer fietsen is kasteel Warmelo aan de beurt. Naar verluidt één van de mooiste kastelen in de omgeving van Diepenheim. Het huis werd in 1315 voor het eerst genoemd en is in de loop der jaren erg veranderd. In 1952 werd het gekocht door Prins Bernhard. Zijn moeder (Armgard Kunigunde Alharda Agnes Oda von Cramm) heeft er tot haar dood gewoond samen met haar “huisgenoot“ Alexis Pantchoulidzew. Het werd door de kinderen van koningin Juliana en prins Bernhard ook wel “Het warme loo” genoemd in tegenstelling tot “Het koude loo”, zoals het paleis in Apeldoorn genoemd werd (en waar hun oma Wilhelmina woonde). Het staat bekend om zijn prachtige tuinen, die oorspronkelijk zijn ontworpen in de traditie van de Franse landschapsarchitectuur en die nu verschillende tuinbouwstijlen vertegenwoordigen uit vier eeuwen landschapsarchitectuur. Het landgoed werd in 1976 verkocht aan de familie Avenarius die het nog steeds bewoont. Geen foto van gemaakt: allemaal vrachtauto’s en werklieden. Binnenkort (11 tot en met 13 juli 2025) is er een braderie. Alleen: braderie? Op zo’n statig landgoed hou je een “Zomer Heerlijckheid“. Het is “een country & lifestyle fair met een gezellige sfeer, waar je inspiratie kunt opdoen en kunt winkelen“. Precies: een braderie dus. Ben je op vakantie dan kun je het tegen het eind van het jaar nog dunnetjes overdoen, dan vindt de Winter Heerlijckheid plaats.

Vervolgens kwam ik langs Het Nijenhuis, het geboortehuis van Sander Schimmelpenninck, bekend schrijver, columnist en presentator. W wist me een vorige keer te vertellen dat hij niet in het hoofdgebouw heeft gewoond, maar in een van de bouwhuizen op het voorplein van het kasteel. De familie Schimmelpenninck bezit het landgoed Nijenhuis al sinds 1799, toen het werd gekocht door Gerrit Schimmelpenninck. Tegenwoordig woont Sander voor een deel van het jaar in Zweden samen met zijn vriendin en een dochtertje en (het lijkt de Privé of de Story wel): “er komt weer een Schimmeltje aan“. Kwam op Sander terecht omdat ik vrij recent een stukje van hem in de Volkskrant zag staan dat ik genoteerd heb om ooit nog eens te gebruiken (ging over het optreden van Mark Rutte tijdens de Navotop): “Ruttes toneelspel was geen kunststukje, maar een maffiose vernedering. Elke relatie, of deze nu tussen mensen of landen is, behoeft een zekere mate van gelijkwaardigheid om langdurig stand te houden. En wie geen respect voor zichzelf kan opbrengen, kan ook nooit een goed voorbeeld voor zijn kinderen zijn“.

De reeks kunt-u-nog-kastelen-kasteel-dan-mee gaat nog even door, maar om technische reden besloot ik de door Komoot voorgestelde route niet meer te volgen: al eerder gaf het display aan het het hard ging met het stroomverbruik, dus teruggeschakeld naar standje “Sport“. Bij Huize Nijenhuis gaf Miep aan dat de accu zo goed als leeg was, dus werd het standje “Tour“. Vier kilometer voor het beoogde eindpunt (het busje) begon ik me als Angela de Jong (columniste in AD en aanverwante kopbladen als de Gelderlander) te voelen die in één van haar laatste stukjes ongeveer het volgende schreef: “Mijn bloed begon al voorzichtig te koken. Altijd gevaarlijk als je bijna 75 bent en bètablokkers erin gaan als pepermuntjes in een gereformeerde ouderling“. Haar context was anders dan de mijne en ze is inderdaad vijfentwintig jaar jonger, maar geloof me dat je humeur er niet beter op wordt wanneer de ondersteuning van een fiets er na 34 hele kilometers mee ophoudt. Had nog net het benul om de plek des onheils te fotograferen: het watertje Boscherbeek

V: 216.546; A: 216.584. Rijtemperatuur tussen 15 (in regenbui) en 17 graden. Tijdens de fietstocht oplopend naar 19 graden en uiteindelijk half bewolkt (35 procent zon). Wind noordwest 2 tot 3. Goed om te fietsen als je stroom hebt. Op 4 kilometer na een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. Laat vertrekken, eerst nog een eindje fietsen.

theater in de polder - 6: helemaal klaar

Wat ik toch met een “houten jas“ bedoelde, vroegen een aantal lezers zich af. Zelfs W had moeite met de term. Weet niet of het zo’n uitdrukking is die ontsproten is uit mijn verdorven brein of dat ik ’m “onderweg“ ergens opgepikt heb. Variant op “zes plankjes“ en lijkt een beetje op “de laatste verhuizing“. Helder? Toen W ’m doorhad, zei ze “ik weet dat je in staat bent hier vier bladzijden over te schrijven, maar doe dat maar niet“. Waarvan akte.

In mijn vorige blog is nog een foto voorbijgekomen zonder begeleidend schrijven. Heb al eens eerder verteld over het onvoltooide kasteel van Almere (heb toen bijgaande foto geplaatst), weer eens zo’n project dat miljoenen verslonden heeft. We kwamen vorig jaar ook al langs deze ruïne. Misschien gloort er hoop. In het paatselijke oude wijf zag ik deze week een artikel waarin vermeld wordt dat op het terrein van het kasteel in Almere langs de A6 naar verwachting eind volgend jaar de eerste huizen worden gebouwd. Ook zal de kasteelruïne worden afgebouwd. Nog één klein probleem: er moet nog een wijziging van het bestemmingsplan komen, maar dat lijkt een formaliteit te zijn. Iedereen hoopt dat er dan een einde komt aan dit drama dat in 2000 begon als “geweldig idee“ van een of andere wethouder, die vond dat er een trouwlocatie nodig was. Er moest een kasteel komen dat een kopie was van Kasteel Jemeppe in de Belgische Ardennen. Een met torens, een slotgracht, fonteinen, een doolhof en een oprijlaan. In het hoofdgebouw moest een hotel komen met een restaurant, conferentiezalen en een enorm landgoed. Niet echt doordacht, want na twee jaar werd de bouw stilgelegd vanwege financiële problemen. Vervolgens werden er allerlei reddingsplannen bedacht, zo werd het kasteel genoemd als mogelijke locatie voor de Floriade en waren er plannen voor een pretpark, maar ook die plannen gingen niet door. Woningbouw mocht echter nooit, de gemeente wilde niet meewerken aan een bestemmingsplanwijziging. Dat ze dat nu wel willen is verrassend. Wordt ongetwijfeld vervolgd (een volgende keer als we in de buurt van Almere camperen).

dinsdag 1 juli: @ kötteldiek

Terug naar de Achterhoek. Even een paar vooroordelen wegwerken voor we deze blogserie afsluiten. Veel van mijn lezers vroegen zich (wederom) af wat we in vredesnaam in de buurt van Almere zoeken. Antwoord: probeer het eens zelf. Ik denk dat bijna iedereen niet weet waar ze het over hebben. Laat ik eens een samenvatting geven van wat W en ik van Zuidelijk Flevoland en met name de Almeerse hoek vinden. Allereerst is er natuur in overvloed. Natuurlijk heb je de Oostvaardersplassen, een uniek natuurgebied tussen Almere en Lelystad met wilde paarden, edelherten, vogelsoorten en prachtige wandelroutes. We hebben vorig jaar een fietstocht naar dat natuurgebied gemaakt. Dit jaar hebben we de focus verlegd naar de Lepelaarplassen. Het Kotterbos staat nog steeds op ons verlanglijstje. Ten tweede: water en strand in overvloed, dus pak je fiets en toets op Google Maps een van de volgende namen in: Almeerderstrand (aan het IJmeer), het Weerwater (zwemmen, suppen of gewoon ontspannen aan het water), Zilverstrand (groot en vrij rustig, op een deel ervan mag ook de broek uit), Noorderplassenstrand (niet zo druk). Heb inmiddels ook een fietsroute die alle bekende stranden in en om Almere met elkaar verbindt. Ligt klaar voor een volgende keer: Ten derde: nergens vind je zoveel ruimte en rust als hier. En er zijn genoeg plekken om je tent, je caravan of je bus neer te zetten, meestal met uitzicht op water of groen. Nu zijn we hier nog nooit in het hoogseizoen geweest, maar tot heden ervaren we minder massatoerisme dan de Veluwe of de kustregio’s. Heb je een fietsaccu met een beetje bereik dan ligt zelfs Amsterdam voor het grijpen. Heb nog een autoluwe/-vrije route liggen vanaf camping Chamavi van nog geen 30 kilometer (enkel); gaan we ongetwijfeld een keertje doen. Het nageslacht bij je? Walibi Holland (Biddinghuizen) en Aviodrome (Lelystad) liggen in de buurt, misschien net iets te ver voor de fiets; Biddinghuizen is 40 kilometer enkel en Lelystad 26.

Je hebt het ongetwijfeld door: W en ik zijn grote fans van Almere en omgeving. Rust en ruimte in overvloed en een ideale omgeving om te fietsen: veel vrijliggende fietspaden en meestal hebben fietsers voorrang. En daar waar dat niet het geval is hebben ze Schwung voor je uitgevonden: een app die je helpt verkeerslichten snel op groen te zetten. Als je een verkeerslicht nadert geeft je telefoon een seintje en zorgt ervoor dat je minder lang hoeft te wachten. Soms gaat het zo goed dat het licht al op groen staat voordat je bij de stopstreep bent, zodat je gewoon door kunt fietsen. Je hoeft niks zelf te doen, want het gebruik van een smartphone tijdens het fietsen is niet toegestaan. Schwung is zo ontwikkeld dat je deze ook niet nodig hebt tijdens het fietsen, al moet je hem wel bij je hebben. En dan (we blijven Nederlanders): wat kost het? Helemaal niks: de app is gratis te gebruiken, er zijn geen extra kosten. Er zijn zelfs geen reclames.

Eerst nog even een keertje buiten ontbijten in alle stilte. Daarna is het gedaan met de rust. Waar kun je met een temperatuur oplopend tot 33 graden beter zitten dan in een auto met een uitstekend werkende airco. Beetje inpakwerk, afrekenen (net geen € 30,00 per nacht all-in) en vervolgens via de loosplek bij het zwembad in Lichtenvoorde naar de Kötteldiek waar het binnen een aangename 23 gaden bleek te zijn. Gordijnen aan de voorkant sluiten en alle deuren dicht, tot het vanavond de thermometer minder dan 23 graden aangeeft. 132 kilometer duurde onze tocht en als je weet dat de eindstand 216.536 was, kun je zelf berekenen waarop de teller stond toen we vertrokken.

theater in de polder - 5: de lepelaarsplassen

Toen we gisteren door Almere-Stad fietsten vroeg W wanneer de eerste huizen in deze polder waren gebouwd. Kon ik even niet ophoesten, wist wel dat Zuidelijk Flevoland in 1968 droogviel. De website www.almere.nl heeft een afdeling met colums en een van die verhaaltjes gaat over de allereerste bewoners van Almere. Uit dat epistel peurde ik de volgende informatie: op 1 december 1975 werd het Bivak in Almere-Haven geopend. Het was de allereerste bewoning in Almere. In een volkomen onbegaanbaar en woest gedeelte van Zuidelijk Flevoland werden acht stacaravans bij elkaar geplaatst. De bewoners (een stuk of 15 volwassenen en 9 kinderen) kun je de kwartiermakers van de stad Almere noemen. Die pioniers waren onder meer drie Rijkspolitiemensen, twee medewerkers van nutsbedrijven, twee ambulancemedewerkers en de conciërge van het houten gebouw ‘De Haak’, dat dienst deed als kantoor. Hoe verzinnen ze zo’n gezelschap? De kinderen gingen naar school in Muiderberg, waar de Bivakkers ook naar toe moesten als de koffie en/of de suiker op was. Een jaar later, op 30 november 1976, waren een aantal woningen klaar en konden de eerste 100 bewoners huizen betrekken. Kort daarna viel de winter in, het werd een barre winter die van 1976. Lijkt me geen pretje om voor het eerst oud en nieuw te moeten vieren in een kaal landschap met alleen de beschutting van de muren van je huis. Hadden ze toen al thermopeenglas?

maandag 30 juni: @ almere-haven

Onze laatste volle dag in Zuidelijk Flevoland. De nacht was om een of andere reden een stuk kouder dan de vorige (het scheelde 5 graden) en als ik naar de verwachting kijk, wordt de volgende nacht weer bloedjeheet. De dag van vandaag staat in het teken van het fietsen langs wuivende rietvelden, mysterieuze wilgenbossen, geurende braamstruiken, hoge schietwilgen en overweldigend groen van overhangende vlierstruiken, tenminste volgens W want die had een leuke folder gelezen over de Lepelaarsplassen. Kan me in veel zaken vinden, maar volgens mij is het nog wel een paar maand te vroeg voor die geurende braamstruiken. W had gisteren twee routes op tafel gelegd en uiteraard werd het een rondje Lepelaarsplassen. Beetje aanpassen en overbrengen naar Komoot en voilà: opnieuw zo’n 50 kilometer fietsplezier. W wil eindelijk een keer een zeearend zien. Die schijnen regelmatig het luchtruim van de Lepelaarplassen onveilig te maken. Las onlangs ergens dat deze grote roofvogels de bijnaam “vliegende deuren” hebben, vanwege het feit dat ze de spanwijdte van een deur hebben. Ben dan wel geopereerd aan een macula pucker, maar denk dat zelfs ik ze niet kan missen als ze over komen vliegen. Maar misschien zijn we voor die beestjes juist te laat: het schijnt dat je ze vaker in het broedseizoen ziet en je weet: “in mei leggen alle vogels een ei, behalve de koekoek en de griet: die leggen in mei hun eitje niet“. Laat van dat oudhollandse gezegde nu geen biet kloppen: de griet (ander woord voor grutto) legt haar eieren in de tweede helft van april en in de maand mei. De koekoek doet dat iets later maar begint daarmee ook al in mei, alleen dan in andermans nest. Nog even een leuk weetje! Flevoland heeft sinds een aantal jaren een VIP-zeearend: Jannie, geboren in 2019. Jannie is vernoemd naar boswachter Jan Horstra van Het Flevo-landschap die assisteerde bij het ringen. Naast een ring werd Jannie als eerste zeearend in Nederland gezenderd door de Werkgroep Zeearend Nederland. Dankzij deze zender kunnen de omzwervingen van het dier worden gevolgd en onderzocht. Het complete verhaal van Jannie WN13 (de achternaam van Jannie is haar ringnummer) vind je hier.

Tussen wakker worden en accu’s in de fiets geprutst hebben zit zo maar drie-en-een-half uur, nog lang geen tijd voor de zeearendenjacht. Het is maandag, dus hebben we twee spellingstesten. W zelfs eentje meer want die doet ook de Spaanse variant nog. Wat vind je van het volgend exemplaar? We denken beiden dat mijn oma wel tien meter velours gordijnen in de ladekast verstouwt. Het woord 'velours' is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. Zulke woorden hebben bijna altijd 'en' aan het eind, maar bij sommige (vaak moderne) stoffen geldt die regel niet. Dit is zo'n geval, ook al is velours geen heel moderne stof. Het woord 'verstouwt' hoort bij de hoofdpersoon van het tweede deel van de zin (mijn oma) en verandert als je er meervoud van maakt: dan gaan oma’s iets verstouwen. Het woord wordt vervoegd zoals 'ik til, hij tilt' en krijgt dus een t. En dan tenslotte die kast met laden of lades. Omdat je het meervoud van lade kunt schrijven met een n of met een s wordt het lade+kast. En dat allemaal op maandagmorgen voor acht uur. Het belooft een mooie dag te worden. W en ik hebben unaniem besloten om vandaag nog maar geen houten pak te bestellen, maar nog maar een dagje te genieten van het leven.

Wat valt er over onze fietstocht te vertellen? Einddoel waren de Lepelaarplassen, ontstaan tijdens en na de drooglegging van Zuidelijk Flevoland. Drie plassen zijn ontstaan door zandwinning tijdens de bouw van de ooievaarsdijk. Met de gaten deed men niet zoveel, waardoor de natuur in het kleimoeras haar gang kon gaan waardoor er een gebied met open water, rietvelden en wilgenbossen kon ontstaan. Naast de plassen die zijn veroorzaakt door zandwinning, is er ook een kwelplas ontstaan bij de dijk. Dit is een plas waar water uit de grond omhoog komt. W voelt zich in deze omgeving helemaal thuis: ze waant zich in de wildernis en alle kijkhutten, observatiepunten en kijkschermen moeten bekeken worden. En ik? Ik zag dat het goed was.

Voor we ons konden storten in de wereld van de vogels die ik in ieder geval van naam ken: lepelaar, aalscholver, blauwe reiger, eenden (met de varianten kuif, slob en krak), ijsvogel, roerdomp en visarend en de voor mij totaal niet bekende exemplaren (groenpootruiters, witstaartkievit, ortolaan, zwarkopgors, krekelzanger en steppevorkstaartplevier) moesten we ons door het bewoonde gebied van Zuidelijk Flevoland worstelen. Ook niks mis mee, maar “anders“. Nou ja “bewoond“? Een deel ervan herbergde een paar jaar geleden nog de Floriade. Laat de gemeenteraad van Almere nu net in mei de wonden hebben gelikt en unaniem na de bespreking van het rapport van het fiasco tot de conclusie zijn gekomen dat “Almere […] een debacle als de Floriade nooit nog een keer [mag] laten gebeuren. De gemeente en gemeenteraad moeten voor de toekomst echt de lessen toepassen die uit de wereldtuinbouwtentoonstelling zijn geleerd.“ In het onderzoeksrapport stond dat de Floriade voor Almere te complex en een maatje te groot is geweest. Het evenement in 2022 heeft de stad uiteindelijk bijna 130 miljoen gekost. Het zal ongetwijfeld wat meer worden want er kruipen later altijd nog verborgen muisjes uit allerlei gaatjes bij dat soort onderzoeken. Wat resteert zijn een paar leuke “gaten“ in Almere, waar projectontwikkelaars ongetwijfeld goed mee uit de voeten kunnen. Heb er vorig jaar juli, toen we op camping Waterhout stonden, ook het nodige over geschreven. Lezen? Klik hier. De Hortus, zoals ze het gebied tegenwoordig noemen, zag er dit jaar een beetje verwaarloosd uit. Alleen de bontbechilderde FlevoCampus woontoren, ook wel bekend als de "Floriade toren" of "The Green House" aan het Weerwater prokte frank en vrij boven alles uit.

De Lepelaarplassen, Oostvaardersplassen, Marker Wadden en het Markermeer vormen samen het Nationaal Park Nieuw Land. Dit park laat zien waar Nederland groot in is: door mensenhanden uit water gemaakt. Vond een interessante site die het nodige over het Nationaal Park Nieuwland vertelt. Mooie fietspaden en paadjes. Jannie niet gezien, maar wel een ijsvogeltje dat vlak langs onze neus vloog toen we in een vogelkijkhut voornamelijk zwanen en eenden aan het bewonderen waren.

De Hoge Vaart gaf aan hoe we terug mochten. Maar eerst even stoppen bij observatiehut de Lepelaar, die we in ons leven al een paar keer eerder bezocht hebben: deze hut biedt een prachtig uitzicht op de Grote Plas, twee vogeleilandjes en het omringende wilgenbos. Daarna nog even stoppen op Salsastraat 81, een plaatselijke Appie moest ons voorzien van wat eetbaars op tafel deze avond. Komoot voegde zonder veel problemen vanmorgen deze supermarkt-bijna-op-de-route aan haar monstertocht toe. Na de supermarkt deden we net als gisteren het Vierbruggetjespad en net als gisteren kon men niet tellen: het zijn er vijf (bruggen dan). Toen we thuiskwamen hing mijn tong op mijn Ecco’s, waren die ook gelijk gepoetst.

Een mooie dag. Eigenlijk een paar heel mooie dagen. Vandaag maximaal 29 graden, wind oostelijk kracht 2, zon van vroeg tot laat voortdurend bijna of helemaal 100 % en (geen geintje!) Buienalarm waarschuwde voor motregen (lang aanhoudend). Zon op/onder: 05:20/22:04. En morgen? Morgen is er weer een dag. Het wordt bloedheet. Mooie dag om naar de Kötteldiek te gaan, kan tijdens het rijden de airco aan. We hadden graag nog wat gebleven in dit paradijsje, maar de vrijwilligersplichten (en later in de week een logerende kleinzoon) roepen.