kotten 2020 - 2

Ook het tweede gedeelte van ons verblijf in Kotten zit er op. Het wordt ook tijd: het gras is hoog. Nog even en ik zou me verplicht voelen de zitmaaier te gebruiken. Er is maar één jammer hier: met een watertemperatuur van de rond de 17 graden nodigt de zwemvijver niet echt uit voor een verfrissende onderdompeling. Volgend jaar beter, zullen we maar zeggen. De verwarmingsbollen liggen al klaar om aangesloten te worden. De waterpret beperkte zich tot het bladvrij houden van de vijver.

Het gaat snel voorbij, zo’n oppasmoment. “Het ligt in de aard van de Tijd dat hij omvliegt”; woorden van tovenaar Merlijn in het boek Arthur van T.H. White (een te dik kinderboek volgens mijn zwager), maar daarover in een later blog meer. 

zaterdag 5 tot maandag 14 september: @ kotten 

Deze week een aantal uitstapjes gemaakt (op de fiets) naar ons buurland. Helaas is het niet zo dat de grond een andere kleur krijgt wanneer je de grens oversteekt. Iets dat ik vroeger in al mijn onschuld op de lagere school dacht wanneer ik de landkaart voor in de klas bestudeerde. 

Toch gek: we woonden hemelsbreed misschien vijf kilometer van de grens, maar het duurde tot mijn tiende of mijn elfde voor ik de eerste keer voet op Duitse bodem zette en tot de ontdekking kwam dat de kleur van de aarde precies hetzelfde was als die in Nederland. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog hadden we in Nederland een ontzettende hekel aan “de Moffen”, al was het in het westen erger dan bij ons in de buurt. Misschien speelde dat een rol? 

De taal was geen probleem: de Duitse tv had meer amusementswaarde dan de Nederlandse (die volgens mij pas heel laat op de avond begon en in het begin zelfs één dag in de week geen uitzending had. Even nagezocht: pas in 1960 werd er elke dag uitgezonden, gewoonlijk van 20.00 – 22.30 uur en wat middaguitzendingen voor kinderen; in totaal 30 uur Nederlandse tv per week). Keek in die tijd tv bij mijn oma, onder andere naar een zes weken durende serie met de titel “so weit die Füsse tragen”, een verhaal over een uit een Siberisch kamp ontsnapte krijgsgevangene. Adembenemend! Toen de serie een tiental jaren later herhaald werd heb ik de knop na tien minuten omgedraaid: allemaal studiowerk, iets wat me de eerste keer helemaal niet opgevallen was. De Duitse televisie leerde mij de woorden, de middelbare school een paar jaar later de grammatica.

Nu we het toch over grenzen hebben: in Dinxperlo het Grenslandmuseum bezocht, een klein kneuterig gevalletje in het oudste pand van het dorp, naast de kerk. Dinxperlo en Süderwick zijn tegenwoordig een twee-eenheid, de denkbeeldige grens loopt over de stoep. Süderwick is van 1949 tot 1963 Nederlands geweest. De regering in Den Haag was van mening dat Duitsland land moest afstaan ter compensatie van de enorme oorlogsschade. In eerste instantie wilde men zo’n beetje half Duitsland annexeren (zie bijgaande “plannen”), het bleef beperkt tot enkele vierkante kilometers. Bij ons in de buurt waren Elten en Süderwick zo (on)gelukkig om plotseling tot Nederlands grondgebied gerekend te worden. Bij de laatste plaats ging het om 0,64 km2 en 353 inwoners. In 1963 was de definitieve schadevergoeding geregeld via een Nederlands-Duits staatsverdrag en konden de grenspaaltjes weer worden verzet. 

Nog zo’n grensgeval: de grens met Duitsland is een tijdlang ook een geloofsgrens geweest. Aan de ene kant lag het protestantse Nederland, waar de katholieken hun geloof niet in gebedsdaden mochten omzetten; aan de andere kant lag het bisdom Münster dat aan de grens een groot aantal “missieposten” stichtte met leuke kapelletjes en kerken waar de Nederlandse katholiek ter kerke kon gaan. In blogs van voorgaande jaren heb ik de kerk in Zwillbrock genoemd, vandaag is Hemden aan de beurt. Hemden ligt bij de grensovergang Aalten – Bocholt. In 1675 werd hier de Kreuzkapelle gebouwd, een soort vluchterk. Toen rond 1800 de katholieken hun eigen kerken weer mochten bouwen werd de Kreuzkapelle overbodig en werd de parochie samengevoegd met Barlo, waar in 1823 een nieuwe kerk (de Helenakerk) werd gebouwd. Nieuw is overigens betrekkelijk: er werd veel materiaal (onder meer het altaar) van de Kreuzkapelle gebruikt. In Hemden werd op de plek van de kapel een kruis opgericht om de aanwezigheid van de kapel te gedenken. 

Vaste lezeres L te D vroeg of onze oppaskippen bruine of witte eieren legden. Antwoord: bruin en daarvoor hoef ik niet eens naar de eieren te kijken. Het is namelijk genetisch bepaald welke kleur ei een kip legt. Kippen met rode oorlellen leggen bruine, kippen met witte lellen leggen witte eieren.

Tijdens onze fietstochten zijn we een paar keer langs de steengroeven gereden. Dit is een dagbouwmijn in Ratum waar voornamelijk kalksteen wordt gewonnen. Het gesteente is zo'n 240 miljoen jaar oud. Er wordt sinds 1932 gegraven. Van de drie groeven is er nog eentje in gebruik, de andere twee zijn beschermd natuurgebied. Het gebied is ook bekend om zijn vondsten van fossielen en het Steengroevetheater. Eens per jaar (in de vakantieperiode van de fabriek) wordt het grote gat omgetoverd in een openluchttheater.

Een tijd geleden is de Stichting Terra Temporalis opgericht. Deze stichting wil een bezoekerscentrum bouwen aan de rand van de groeve. Het moet de uitvalsbasis worden voor geolosche activiteiten en rondleidingen. Gekscherend wordt gesproken over de "Universiteit van Ratum" omdat er ook presentaties en cursussen verzorgd worden. De omwonenden zijn het niet zo eens met al deze plannen, want te grootschalig (zie afbeelding die ook op de website van de stichting staat). De horecapoot zal het centrum financieel draaiende moeten houden. Voor de gemeente is Terra Temporalis een prestigeproject waarvoor 1,1 miljoen Euro is uitgetrokken op voorwaarde dat de Stichting hetzelfde bedrag op tafel legt. Wordt vervolgd.

Veel fietsen dus de afgelopen weken. Ook veel tijd doorgebracht op ons "landgoed". Ik volsta met wat "sfeerbeelden". Aan elke afbeelding kleeft een verhaal. Helaas: teveel om te vertellen. 

Het was weer mooi. Even naar huis en dan weer op pad. Waarheen? Teveel mogelijkheden!