najaarstocht 2025 - 10: rondom ons is water

Wat ik toch met handcrematorium bedoelde, vroeg F te DH zich af. Beetje creatief denken beste F te DH. Wanneer je uitgaat van vliegen en muggen kom je een heel eind. Niet? Dan bekijk het plaatje maar. Elektrisch, inderdaad!

maandag 1 september: @ driewegsluis

Van een paar kanten kregen we te horen dat we, als we naar Friesland gingen, beslist moesten proberen een plekje te krijgen op Jachthaven Driewegsluis: een rustige passantenhaven met een aantal camperplekken omgeven door natuur en water, gelegen bij Nijetrijne op de grens van Friesland en Overijssel. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik nog nooit van Nijetrijne gehoord heb. W trouwens ook niet, dus we lieten ons verrassen. Net over de gens maar wel in Friesland, gemeente Weststellingwerf. Weet je dat ook weer. En als je Nijetrijne ziet staan kun je op je klompen aanvoelen dat er ook een Oldetrijne moet zijn. Dat klopt. De naam Nijetrijne betekent “nieuwe grenslijn” en werd voor het eerst vermeld in 1320 onder de naam Nienwestrinde. En om het verhaal compleet te maken: de Driewegsluis uit 1927 heeft drie uitgangen. Er zijn maar drie van dit type in Nederland.

Tussen Zutphen en Nijetrijne ligt 117 kilometer, tenminste als je “snelwegvermijdend“ hebt aangeklikt in Google Maps en de route laat voeren via de Lidl in Staphorst (zag op Streetview dat ze een geschikte parkeerplaats hadden). Kom aanrijden en zeg tegen W “Heb hier vaker boodschappen gedaan; waar hebben we hier op de camping gestaan?“ W wordt soms pissig van dit soort absurde vragen, dus zelf maar even opgezocht. En inderdaad: in 2018 met kinderen en kleinkinderen (ja, W was er ook bij) op camping Dassenburcht in Punthorst gestaan, camping van Staatsbosbeheer. Was een verjaardagscadeautje en met zoon J toen boodschappen gedaan voor de bbq bij de Lidl. Weet het: beetje vreemd geheugen. Foto is van dat weekend in 2018, eigenlijk is er niet zo heel veel veranderd.

Het leuke van “snelwegvermijdend“ rijden is dat je nog eens een keer wat ziet. Bedoel niet de bebouwde kom van Deventer en de buitenwijken van Zwolle maar bijvoorbeeld het lintdorp Rouveen. Samen met het aangrenzende Staphorst is het zo’n 8 kilometer lang. Oorzaak is turfwinning.

 

Jachthaven Driewegsluis had nog wel een plekje voor ons. Tientje per nacht en af en toe een muntje voor de stroom. Rust met een hoofdletter hier. Mooi uitzicht over het water. We zitten hier in de gemeente Weststellingwerf maar daarover in een volgend blog meer. De jachthaven ligt aan de rand van de Rottige Meente. Rottige Meente is misschien een vreemde naam voor een supermooi waterrijk natuurgebied, een vooimalige veenpolder met een afwisseling van water en doge plekken. Overal in Rottige Meente (mag ook met een H: Meenthe) kom je sporen van turfwining uit het verleden tegen (veensluizen, molens en turfhuisjes).

Dat zagen we aan het begin en het eind van onze fietsroute van vandaag. Zonovergoten maar ook zwaarbewolkt en een stevige onweersbui (op een kilometer afstand). Mooie gravelpaden, veel water en zelfs een klokkenstoel bij het kerkhof van Spanga. De klokkenstoel, een monumentaal bouwwerk, werd in 1989 geplaatst (er hadden al veel voorgangers in het dorp zelf gestaan). Een probleem: er was wel geld voor een stoel, maar niet voor een klok. Door een gift, ter gelegenheid van de heropening van een bankfiliaal in Wolvega, kon in oktober van dat jaar toch begonnen worden met luiden. ’t Is dat ik gecremeerd word, anders had ik hier wel willen liggen.

Een eindje verder konden we al weer een korte pauze inlassen en wel bij de Grachtsluis. Zal proberen het verhaal niet te lang te maken. In 1847 verleende de koning octrooi tot het bepolderen, vervenen en droogmaken van het gebied gelegen tussen de Tjonger, de Helomavaart, de Linde en de Statendijk aan een club die de naam “de Groote Veenpolder van Weststellingerwerf“ kreeg. Een van de eerste daden van de heren was het bouwen van de Grachtsluis (1855). Voor de sluiswachter werd er ook een stulpje gebouwd. De sluis werd een paar keer vernieuwd onder meer toen aan het einde van de jaren '20 van de 20ste eeuw besloten werd om het “Grachtkavel“, een complex van zo’n 2.110 bunder groot in de buurt van de sluis, te vervenen. Rekenfoutje, bedankt. De schutsluis bleek niet bestand te zijn tegen de grotere waterdruk die ontstond door de afgravingen. Dus werd de sluis, in het belang van de scheepvaart, rond 1930 vernieuwd. In 1960 werd besloten tot de sluiting van de Grachtsluis en de afbraak van de bijbehorende sluiswachterwoning. De sluis raakte in verval maar is later door de Stichting Waterschapserfgoed (de nieuwe eigenaar), samen met de mensen uit de streek, enigszins opgekalefaterd, maar functioneert niet meer.

Ons keerpunt was het Tjeukermeer. Hier heet het Tsjûkemar. Ooit (zo rond 1840) heeft men het idiote plan gehad om het meer droog te leggen, analoog aan het Haarlemmermeer en zo. Gelukkig zijn die plannen niet ten uitvoer gebracht, anders had de IFKS een plek minder voor de jaarlijkse wedstrijd skûtsjesilen.

 

Het laatste hoogtepunt van de tocht vormde de trekpont over de Tjonger. Normaal ligt zo’n kreng altijd aan de andere kant van het water en moet je eerst een tijdje zwengelen. Gelukkig waren een aantal Engelstaligen bezig met de overtocht naar onze kant. Nog even dachten we dat we ondersteuning zouden krijgen, maar het naderende echtpaar draaide zich met fiets en al om, dus W en ik mochten het zwengelwerk alleen doen. W nam nog even een afwachtende houding aan en beriep zich op haar kwetsbare kant. Toen ik opperde om een film van haar te maken en die door te stuen naar het nageslacht ging zij aan het werk en zwengelde zich in het zweet. Samen kwamen we aan de overkant van de Tjonger en echt: ook ik heb mijn fysieke portie werk geleverd. Voor de mensen die ook willen: deze gymmastiek kun je het hele jaar doen, behalve bij ijsgang. Onderweg inhouden voor de pleziervaart is niet nodig. Die ziet een angstaanjagende ketting gedeeltelijk boven het water uitkomen en de schippers lijken plotseling alle tijd van de wereld te hebben.

Na 35 kilometer waren we weer bij de camper. Nee, nevenstaande foto is niet onze gemodificeerde camper maar een vogelkijkhut ergens onderweg. Een mooie fietstocht en ook een mooie autorit eerder deze dag. V: 218.400; A: 218.517; rijtemperatuur 17 tot 19 graden. Tijdens het fietsen oplopend tot 22 graden. Alle vormen van bewolking meegemaakt, tijdens de fietstocht een paar spetters gevoeld en onweer op afstand gezien. Later op de middag (we zaten al in het busje) nog een flinke regenbui. Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. We hebben hier voor ons verblijf betaald tot woensdag. Misschien moet er af en toe een nieuw muntje in de stroomautomaat en waarschijnlijk trappen we morgen een paar kilometer de andere kant op. Je hoort van ons.

najaarstocht 2025 - 9: van je familie moet je het hebben

Toen we gisteren op weg naar de pizza-oven een rondje Heicohoeve deden vond ik het terrein veel weghebben van een (ex-)zorgboerderij. W vond ook dat er veel dieren waren, maar ze miste het boerderijvee. Kon nergens vinden dat deze plek iets met een zorgboederij te maken heeft of heeft gehad. De Heicohoeve presenteert zich als een "stadslandgoed" (in een eerder blog al behandeld) en "vakantiedomein" dat zich richt op recreatie, vergaderen en stadslandbouw. De belangrijkste activiteiten van de Heicohoeve zijn verhuur van accommodaties (tiny houses, pipowagens, glamping lodges en camperplaatsen) en het bieden van vergaderlocaties. Zag ook nog een terrein waar campers en carravans konden worden gestald en behalve pizza-avonden bieden ze een dagelijkse ontbijtservice. Kwam zelfs ergens het woord “paardencoaching“ tegen. Maar “stadslandgoed“? Had gisteren al mijn twijfels. De bevindingen van vandaag: zowel een ja als een nee. Ja, de Heicohoeve gebruikt zelf de term “stadslandgoed” en ook diverse campingplatforms gebruiken deze term. Maar nee: er is geen enkele officiële erkenning te vinden dat de Heicohoeve formeel de status van stadslandgoed heeft. Maar het blijft een mooie en rustige plek op een kilometer of vijf afstand van de binnenstad van Zutphen en voor ons een ideaal uitgangspunt voor de familiereünie.

zondag 31 augustus: @ zutphen

“Wat had je weer heel veel geen-nieuws“, was de opmerking van W toen ze vanmorgen het laatste blog gelezen had. Vind het ook wel knap van mezelf: twee A4-tjes met non-informatie vullen. Wil je liever “echt“ nieuws van het front? Vooruit, opmerking van de mooie jongen bij de checkin toen hij ons naar een plek bij de vijver verwees en hij zonder blikken of blozen beweerde “Er zijn hier geen muggen, want we hebben kikkers“. Ja misschien overdag, want toen ik ’s avonds om half elf nog even water moest tappen bij een kraantje-met-lampje vonden zo’n honderd van die krengen (muggen dan) me heel interessant. Illustratiemateriaal komt van ChatGPT en Gemini, opdracht “kun je een plaatje maken van een kikker die een mug vangt?“ W is meer van het spuiten (moet je zelf wel even buiten gaan zitten, weet niet wat voor troep er allemaal in dat spul zit), ik prefereer het handcrematorium.

Niet de allermooiste dag van de week uitgezocht voor een familiereünie, beetje druppelgevoelig, tenminste ’s ochtends. Nog even een pastasalade gemaakt voor de Amerikaanse lunch en bij de Lidl wat stokbrood en kaasjes gescoord voor dochterlief die in het holst van de nacht uit het westen des lands moest vertrekken om op tijd het feest-der-feesten bij te kunnen wonen en geen kans zag om boodschappen te doen. Gezellige dag in de tuin van mijn zus (en zwager) aan de Berkel, waar (klein)kinderen nog konden kanovaren en suppen. Dat kon inderdaad na de middag toen het halfbewolkt werd en de temperatuur opliep naar 24 graden. Nee vaste fotokijkster C te L: geen stapel familiefoto’s op het web. Denk niet dat ik daar familieleden mee blij maak. AI kan ook mooie plaatjes genereren. Voor de echte kiekjes moet je even wachten tot het fotojaarboek 2025 klaar is. Wel leuk om het kroost van al die neefjes en nichtjes (de oudste neefjes/nichtjes zijn van rond 1980 en hun nazaten tussen 0 en 18 jaar). En ja broer: ik ben de oudste van het hele zooitje.

Op de terugweg een blokje om op de fiets, schat zo’n kleine 20 kilometer. Helaas geen route van vastgelegd. Was onder meer een leuk stukje over landgoed Hackfort (bron foto: www.kasteleninnederland.nl). Ook de tekening hieronder heb ik daar gevonden. Een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. Na rijp beraad hebben we besloten (voorlopig) in Nederland te blijven. We gaan naar Friesland.

najaarstocht 2025 - 8: duurzaam, bourgondisch en gemoedelijk

Helemaal vergeten: ik schreef mijn 1.000e blog op donderdag 28 augustus 2025. Een mijlpaal. Begonnen eind september 2014, toen was het geen blog maar heette mijn geschrijf nog brieven. Mijn eerste brief bevatte geen foto’s. Die werden later in een aparte post verzonden, weet ook niet waarom (uploaden duurde toen misschien te lang op zo’n buitenlandse camping?). Klein stukje om een idee te krijgen: “De route: naar het zuiden met maar vier vaste punten. Vertrekken, W op het vliegveld van Valencia ophalen op 10 oktober, haar afleveren bij de crew van Transavia in Faro op 27 oktober en tenslotte uiterlijk 10 november terug zijn in verband met verplichtingen voor VVN. Natuurlijk zijn er wel wat wensjes, onder andere de Route Napoleon die in Grenoble begint en aan de Middellange Zee eindigt en de Plage de Piemanson (al is de vraag of ik dat haal, want het strand wordt 1 oktober afgesloten). En zo zijn er nog honderden andere zaken die ik wil doen, opgedoken uit tientallen camperreisverslagen die ik de afgelopen maanden heb verslonden“. Ben benieuwd of er nog 1.000 posts volgen. Als bijlage in deze alinea een van de eerste foto’s uit de post “gelukkig hebben we de foto’s nog“: Pic du Cap Roux aan de weg van Cannes naar St. Rafael gemaakt op 1/10 /2014.

zaterdag 30 augustus: @ zutphen

Vandaag stond in het teken van een verplaatsing van Twente naar de Achterhoek. We hebben de vlag van Hof van Twente ingewisseld voor die van Zutphen. De Bentelose Esch voor de zoveelste keer achter ons gelaten. Vrij laat, had nog wat administratief vrijwilligerswerk te doen en W wilde nog even naar Hengevelde, even kijken of ze nog een leuk “kleedje“ in de aanbieding hadden. We zullen John (van de camperplaats) ongetwijfeld nog wel eens met een bezoekje vereren. Op naar “Duurzaam, bourgondisch en gemoedelijk“, want daarmee adverteert Domein De Heicohoeve, dat zich “een gemoedelijk stadslandgoed“ noemt.

Tja, weer zo’n woord “stadslandgoed“, nooit van gehoord. Als je Google er op loslaat krijg je zo’n heerlijk AI-antwoord: “Een stadslandgoed is een gebied of initiatief binnen of rond de stad waar landbouw en natuur geïntegreerd worden in een stedelijke omgeving, met als doel voedselproductie, educatie, recreatie en ecologisch herstel. Het kan bestaan uit diverse vormen van stadslandbouw, zoals zoals stadstuinen, daktuinen, verticale landbouw en voedselbossen, vaak georganiseerd door collectieven van burgers, organisaties en gemeenten om lokale voedselvoorziening en bewustzijn te bevorderen.“ Vervolgens wordt een opsomming van kenmerken gegeven waardoor een stadslandgoed een stadslandgoed is: geïntegreerde landbouw, multifunctionaliteit (naast voedselproductie kan een stadslandgoed dienen als recreatiegebied en educatieve locatie), duurzaamheid en verbinding (brengt burgers, organisaties en lokale overheden tot elkaar en verhoogt het bewustzijn rondom voedsel en natuur). Ik kom er later op terug, eerst maar eens kijken wat De Heicohoeve allemaal te bieden heeft.

Route van Bentelo naar Zutphen was niet zo interessant, alleen de laatste kronkels door de binnenlanden om uiteindelijk aan de rand van een industriegebied uit te komen waren verrassend. Kregen een leuk plekje op de camping toebedeeld, dat we een reservering op de Wijngaard met de camperplaatsen hadden vond de mooie jongen die ons incheckte niet zo interessant, stond vol. Wij ook niet: de plek waar we nu staan is veel leuker. Zaterdagavond pizza-avond, de houtskooldampen bezwangerden al heel vroeg het domein. Even samen boodschappen doen bij de Lidl in Warnsveld voor de pastasalade die we meenemen naar de familiereünie en bij de winkel scheidden onze wegen: W op koffievisite bij een vriendin en ik terug naar de camping.

Ik noemde de pizza-avond al. Lekker hapje en daarbij een voortreffelijk biertje van de Chamavenbrouwerij uit Zutphen. Ook W klokte dat nat met genoegen weg. De Chamaven waren een Germaans volk dat in het gebied tussen de IJssel, Rijn en Eems, dus grofweg de Achterhoek, Liemers, Overijssel en Grafschaft Bentheim woonde. Een andere naam voor Chamaven is Chamavi. Laat dat nou net de naam van een camping in Almere zijn waar we een tijdje geleden vertoefd hebben. Op de website van de camping wordt de herkomst van de naam niet genoemd, maar kan me niet voorstellen dat de Chamaven ooit in de buurt van Amsterdam hebben gewoond. Uiteraard kan ik het mis hebben. Laten we niet verder zeuren over oud-Germaanse volkeren: prima gegeten en gedronken voor € 21,00 bij elkaar (samen, dus niet per persoon!). Kan niet uit als je daar drie man personeel voor rond hebt lopen.

Fysiek niet veel gedaan, behalve dan de vingers: die hebben overuren gemaakt op het toetsenbord. Helemaal bij met het vrijwilligerswerk-op-afstand. V: 218.359; A: 218.400. Rijtemperatuur: 20 - 23 graden, wisselend bewolkt. Straffe wind zuidwest 4. Zon op/onder: 06:42/20:28 (gegevens Zutphen). We zijn ten opzichte van gisteren iets naar het westen opgeschoven. Toch wel een mooie (want rustige) dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. We gaan naar Warnsveld om veel familie te ontmoeten.

najaarstocht 2025 - 7: de zon gaat zinloos onder

"Herman Finkers is de enige cabaretier die nog nooit is betrapt op een serieuze opmerking in zijn programma's. Hij heeft niets te melden en dat doet hij fantastisch". Nee, is niet van mezelf. Van hem komt de titel van het blog van vandaag. Dit naar aanleiding van een vraag van E te W hoe het komt dat de zon in Nederland niet overal exact op hetzelfde moment onder gaat. Dat het vuurbolletje in het oosten wat eerder verdwijnt en in het westen wat later heeft te maken met het begrip lengtegraden. Scheveningen in het westen ligt op 3 graad oosterlengte en Winterswijk in het oosten op 7 graden. Dat is een verschil van zo’n 4°. Elke graad lengteligging komt overeen met ongeveer 4 minuten tijdverschil qua zonnetijd. Dus tussen Scheveningen en Winterswijk zit ongeveer een kwartier verschil. Vroeger loste elke stad dat zelf op door een eigen tijd te hanteren, de plaatselijke zonnetijd en daardoor stond in elke stad de zon om 12:00 precies in het zuiden. In 1909 werd in Nederland de Amsterdamse Tijd als standaardtijd ingevoerd en in 1937 werd het besluit genomen om over te stappen naar de internatiole Midden-Europese Tijd. Officieel werd dat pas tijdens de Duitse bezetting ingevoerd.

vrijdag 29 augustus: @ bentelo

Vanuit Bentelo een route vinden met veel onbekende wegen, het kan. Richting Goor en Markelo zijn nog steeds paden te vinden die we nog nooit befietst hebben. Samen met Komoot knoopten we een paar highlights aan elkaar: een riviertje, een berg, een kerk (gemist vanwege de kermis in Markelo), een monument en een kunstwerk. Beetje schuiven hier en daar en kijk: weer een leuke fietstocht in elkaar geknutseld. Bij het schuiven kwamen we nog een molen en een mariakapelletje tegen, meteen maar even meenemen. Van de Regge hebben we al veel gezien, maar nog lang niet alles. Wanneer we het over die rivier hebben moet je je afvragen: hebben we het over de Regge van vroeger of de Regge van nu? De bron van de Regge bevindt zich al sinds de prehistorie in het Münsterland in de buurt van Ahaus in Duitsland, op een hoogte van zo’n 50 m. In dat gebied vinden we trouwens ook de bron van de Dinkel en die van de Vecht en de Berkel. De Duitse Regge kronkelt ons land binnen en heet dan Buurserbeek. Hij stroomt nog een flink eind westwaarts en buigt dan naar het noorden om ten slotte in de Vecht bij Ommen uit te monden. Hij heeft dan ruim 100 km afgelegd en 20 m aan hoogte verloren. Zo wàs het, heel lang. Rond 1400 besloot de stad Deventer in zijn economisch gevecht met Zutphen en Zwolle om een vaarroute te maken naar Westfalen in Duitsland. Half oost-Nederland ging op de schop: bestaande beeklopen werden vergraven en waterstromen verplaatst. De Schipbeek werd een feit en verbond Deventer met de bovenloop van de Regge. Om de Schipbeek blijvend met water te vullen, werd het water van de Regge “gestolen“. In feite heeft de stad Deventer de Regge de nek omgedraaid. Die bleef daardoor achter als een armetierig stroompje vanaf het Westerflier bij Diepenheim. Scheepvaart was hierop nog maar nauwelijks mogelijk, alleen met platbodems, zompen genaamd. De Regge wordt verdeeld in drie stukken: de Boven-Regge (Diepenheim-Rijssen), de Midden-Regge (Rijssen-Hellendoorn) en de Beneden-Regge (Hellendoorn-Ommen). Uiteindelijk wordt het water bij Ommen in de Overijsselse Vecht geloosd.

Nadat we de Regge hadden gezien moesten we een heuse “berg“ beklimmen en wel de Herikerberg aan de rand van Markelo. Met 48 meter de hoogste van de vijf heuvels die rondom het dorp liggen. De Herikerberg is vooral bekend vanwege de galgenbelt. We hebben ze de afgelopen weken al vaker gezien in deze buurt: van die mooie “opknooppunten“ voor misdadigers. W hoopte nog een mooi uitzicht te hebben vanaf een leuke uitkijktoren (de Belvedère), maar anderen waren haar voor: de toren is tot woning omgebouwd. Eerlijkheidshalve hebben we het mountainbikepad dat volgens onze route naar de toren ging geskipt, dus je moet het doen met een oude prentenbriefkaart. Motivatie: "Als je hem niet kunt beklimmen is de omweg niet de moeite waard".

Een koffie bij boerderij Kolhoop. In de buurtschap Elsenerbroek ligt sinds jaar en dag “Colhoopsplaatse“. Volgens het foldertje dat we meegenomen hebben stond er al in 1637 een optrekje, want een verslag vermeldt dat ene Lubbert Colhoop “zonder vergunning van de Hofrigter, Erfgenamen en Huisluyden in de marke heeft getimmerd“. Vergunningen heeft de eigenaar tegenwoordig genoeg: je kunt er van alles doen, zelfs koffie drinken (wel zelfbediening en Senseo). Officieel is het een vakantieboerderij en vergaderlocatie.

Soms is iets mooi door zijn lelijkheid. Neem bijvoorbeeld het “Provinciaal Verzetsmonument Overijssel" in Markelo. Drie grote zuilen van natuursteen en tegen de zijkant van elke zuil is een beeld geplaatst: twee mannen en één vrouw. Een gedicht (van Victor E. van Vriesland) en 470 namen van omgekomen verzetsmensen uit de provincie Overijssel maken het plaatje compleet. Kunstenaar Titus Leeser (1903-1996) omschreef het ontwerp als volgt: “Het monument wil eerbied van de verzetsstrijders voor hun gevallen kameraden uitdrukken. Als bladzijden van een boek vermelden de muurvlakken de namen van de gevallenen en deze met namen bedekte muren zelf vormen het teken in het landschap. De drie figuren symboliseren de gemeenschap van het verzet, waarvan de gevangenen deel uitmaakten en die tot in verre toekomst bij hun namen willen blijven waken en daardoor de herinnering aan hen levend willen houden. Links het ongewapende verzet, in het midden – tegelijk het geloof en vertrouwen uitbeeldend – de vrouw in het verzet, rechts het gewapende verzet. [... ]“. Voldoende zo? Zo nee, lees meer.

Een fietstocht is pas echt af wanneer we een blik hebben kunnen werpen op een molen. Vandaag was het “de mölle van Buursink“. Gered voor het nageslacht en door vrijwilligers liefdevol in stand gehouden. Mooie website met interessante informatie. Niet geïnteresseerd? Niet aanklikken dan.

 

Nog even “Ave“ tegen Maria zeggen bij een kapelletje in de buurt van Markelo. Tot 1620 stond hier een kapel met een mariabeeld. Dit beeld zou zijn aangeroepen onder de naam "Onze Vrouwe ter Hulpe". In 2009 dacht een groep vrijwilligers dat de oude geschiedenis in ere hersteld moest worden. Voor het bezichtigen van het “vogelhuisje“ moesten we wel weer klimmen. De Hulpe is namelijk een van de bulten van Markelo. De kerk in Markelo hadden we gemist, kermis in het dorp en alles afgesloten. De geschiedenis van de bedevaarten naar Markelo werd ook bij het mariakapelletje verteld. De Martinuskerk is nu protestants, maar oorspronkelijk een roomse kerk met een bedevaarttraditie want de kerk had een leuke reliek (je mag ook relekwie zeggen - een overblijfsel van een of andere heilige). Toen tijdens de Refomatie de kerk in andere handen overging werd aan die bedevaart paal en perk gesteld: “Den 12 Julij 1620 sijn gedeputati classis getogen om de kercken te visiteren in desen classe gelegen, ende zijn desselven daechs gecomen te Bathmen, die schole gesuijvert van Paepsche boecken. Vandaer te Markel, den afgodischen steen, waervoor de bedevaert vant genaemde heijlich bloet gedaen wort, alsoock de luchters daertoe diendende ende een geoffert wassen kint wechgeruijmt, den kerckmeester Splinter aengeseijt dat hij de kercke doen repareren, de beelden aen de want doorstrijcken ende ’t Sacramentshuijs, daer de afgoderije voor geschiet, soude doen toemetselen, t welck hij alles belooft heeft.“ En dat allemaal omdat je alleen Maria goededag wilt zeggen.

Ons uitstapje van vandaag werd afgesloten met het bezichtigen van het kunstwerk “De Klok“ gemaakt door Alexander Schabracq in 1998. Het staat op het Sterplein in Goor. Gemeentelijke informatie: “Het materiaal dat in het kunstwerk is verwerkt bestaat uit sierbeton, metaal, brons, neon en een klok en is ontworpen naar aanleiding van de herinrichting van het centrum van Goor. Omdat de stichting Beeldende Kunst Goor de herinrichting van het centrum nogal saai vond zocht men naar een kleurrijk kunstwerk om het centrum op te fleuren. Er werd voor een klok gekozen omdat dit bij het stadsbeeld van Goor past. De bewoners zijn nogal bij de tijd. De kunstenaar is Alexander Schabracq uit Amsterdam“.

Ben je weer helemaal bij. Na (bijna) 50 kilometer fietsplezier draaiden we het erf van de Bentelose Esch weer op. Voetjes hoog en virtuele trekzalf op de billetjes. Een mooie dag. Bij vertrek gaf Komoot aan: “Je kunt lichte wind en wisselende omstandigheden verwachten als je nu je Tour start“ en daar had ze helemaal gelijk in. Mooi fietsweer, ondanks de stevige zuidenwind (kracht 3 tot 4), temperatuur maximaal 24 graden en Buienradar had het over halfbewolkt. Aan de foto's in dit blog kun je zien dat het wisselend bewolkt was, soms zelfs strakblauw (het gaat bij nevenstaande foto niet om die knappe vent maar de blauwe lucht). Gefietst in korte broek en sandalen, maar wel truitje-aan-truitje-uit. En morgen? Morgen is er weer een dag. We gaan richting Warnsveld waar we op zondag een familiereünie hebben. Tot slot nog even heel wat anders: het valt nog wel mee met mijn doofheid. Vanmorgen zei ik “Wat maken die boeren een lawaai“ en vervolgens vloog er een helicopter over.

najaarstocht 2025 - 6: een dag van kilometers maken

Moerkerke noemen en dan de wielerwedstrijd vergeten? Werd door verschillende mensen op de vingers getikt, zelfs door W die wist te vertellen dat Sluis verkeersproblemen heeft tijdens de Guido Reybrouck Classic. Nou heb ik een probleem: deze wielerwedstrijd beperkt zich tot Belgisch grondgebied en volgens mij hoort Sluis daar niet bij. Waarschijnlijk bedoelt W de triatlon Ironman, die vorig jaar voor een paar dagen verkeerschaos gezorgd heeft. Volgens de officiële website van de gemeente Sluis wordt dit internationale sportevenement (de triatlon dan) komend jaar (opnieuw) gedeeltelijk in de gemeente Sluis georganiseerd: zwemmen in de Damsche Vaart en het fietsparcours start in het centrum. De wielerwedstrijd die ik eerder noemde is volgens mij een evenement dat georganiseerd wordt vanuit Damme. Tweedaags en iets met jonge renners. Ooit waren Eddy Merckx en Johan Museeuw jong en deden mee aan de wedstrijd. Op de winnaarslijst staat ook Remco Evenepoel die in 2018 het snelst de pedalen rond kon krijgen. Moerkerke? Ongetwijfeld zal het parcours door dat stadje lopen.

donderdag 28 augustus: @ bentelo

W had gisteren de camping al afgerekend: € 22,00 per nacht (kwam alleen nog wat toeristenbelasting bij), naseizoensprijs. Kun je niks van zeggen. Best wel leuke camping als je van “achteraf“ houdt: je hebt als je een boodschap wilt doen wel een fiets of auto nodig, winkels zijn te ver om te wandelen. De naam Polderzicht doet echt recht aan zijn naam omdat je een prachtig uitzicht hebt aan de rand van de camping over het polderlandschap van Zeeuws-Vlaanderen. W heeft altijd wat moeite met campings waar ze haar eigen toiletpapier moet meebrengen, ik niet: doe dat altijd al - heb een hekel aan schuurpapier. Zorg wel voor een bak met muntjes van € 0,50, heb je nodig voor het douchen en als je wilt afwassen mag er € 0,20 in de automaat voor warm water. Weet niet of dit nog wel helemaal van deze tijd is. Kwamen tot de ontdekking dat deze camping een uitstekend uitgangspunt is om een dagje Brugge op de fiets te doen, genoteerd op ons todolijstje en: gadverdamme ook dit jaar kwamen we niet in Damme. Opmerkelijk: in één van de recensies op Campercontact stond dat de kampeerder geen last heeft gehad van de trein. Vraag: welke trein? In heel Zeeuws-Vlaanderen zijn we geen trein tegengekomen. Na het ochtendritueel met een goede poetsbeurt (op je ouwe dag word je wat morsig) mocht W de huurfiets terugbrengen naar Oostburg en ik boodschappen doen bij de Lidl. Fietsenmaker en supermarkt liggen vrijwel naast elkaar, dus dat was gemakkelijk afspreken. Koelkast en andere opbergruimtes vertoonden echo-effecten, de drankkast bevatte alleen nog maar een doorgeefwijntje; je weet wel: zo’n fles die in de loop der jaren regelmatig een ander cadeaupapiertje krijgt, van ganser harte met de nodige felicitaties aan een volgend feestvarken wordt overhandigd en uiteindelijk (soms na een paar jaar) vanzelf een keertje terugkomt.

Een dag van afstand overbruggen, we hebben ervoor gekozen. Voldoende tijd om te herdenken dat het inmiddels 53 jaar geleden is dat we elkaar tegenkwamen en dat we in december al 52 jaar ons trouwboekje bezitten. Mijn kleindochter (de tweede) zou zeggen: “en zo tobben zij voort“. Het grote kleine ding heeft humor en weet hoe de wereld in elkaar zit. 

Sluis, Oudburg, Westerscheldetunnel, A58 naar Roosendaal, A17 naar Moerdijk, A16/N3 naar Papendrecht, A15 tot knooppunt Valburg en het laatste stuk (A50/A12/A18/N18) naar huis. Naar huis? Ja heel eventjes maar: zwarte Trek in de schuur en rode Trek achterop (niemand hoeft ons te zien) en vervolgens door naar Bentelo voor een paar dagen Twentse rust voordat de familiereünie in Warnsveld plaatsvindt. Maar voor we daar waren leek het net carneval toen we Stampersgat passeerden. Het is geen tijdelijke carnevalsnaam voor een dorp met een andere naam, de plaats bestaat gewoon en is vooral bekend als de plaats waar suikerfabriek 'Dinteloord' gevestigd is. De suikerfabriek vormde samen met de suikerfabrieken van Roosendaal en Zevenbergen de Verenigde Coöperatieve Suikerfabrieken (VCS). Later is deze coöperatie opgegaan in een groter concern waarvan ik de naam ben vergeten (en geen zin om op te zoeken). Ook Standdaarbuiten (20 minuten fietsen vanaf Stampergat) is een normale plaatsnaam met als carnavalsnaam “Zwammegat“, bekend van de lichtjesoptocht. In beide gevallen hebben we het over de omgeving van Moerdijk. We waren toen al lang Zeeuw-Vlaanderen (vlag in deze alinea) en Zeeland (vlag hieronder) uit.

Elke keer wanneer ik over de A15 rijdt en naast me een vrijwel lege Betuwelijn zie (vandaag welgeteld één trein - twee locs met bijna een kilometer wagons) denk ik: dat kan nooit uit. En dat klopt. De goederenspoorlijn van Rotterdam naar Duitsland) is in 2007 geopend en er ging ruim 4,7 miljard euro over de verschillende toonbanken. Het is daarmee één van de duurste infrastructuurprojecten van Nederland geweest. De exploitatie (het gebruik door vervoerders) levert via spoorheffingen geld op, maar dit dekt absoluut niet de aanlegkosten en zelfs niet volledig de onderhoudskosten. Even wat bikkelharde cijfers: in 2004 werd geschat dat het exploitatietekort op de lange termijn minstens €27 miljoen per jaar zou bedragen. Inclusief afschrijving en rente wordt dat gemiddeld €227 miljoen per jaar. Volgens W kun je niet alles in cijfers uitdrukken en heb je ook te maken met andersoortige baten. Vooruit, daar gaan we: allereerst zorgt de lijn ervoor dat meer goederen per trein in plaats van per vrachtwagen naar Duitsland en verder gaan. Dit vermindert files, CO₂-uitstoot en fijnstof, en versterkt de positie van de Rotterdamse haven als internationale draaischijf. Ook wordt er minder afhankelijkheid gecreëerd van transport via de Rijn (dat steeds vaker last heeft van lage waterstanden). Deze “maatschappelijke baten” zijn moeilijk in geld uit te drukken, maar waren wel de hoofdreden waarom de lijn is aangelegd. Conclusie: niet zeuren, af en toe een dubbeltje extra geven en iedereen is gelukkig en tevree. Bijgaande foto stond in een artikel van De Speld met als onderwerp "10 jaar Betuwelijn"; inderdaad: alweer een tijdje geleden. 

Moest nog even tanken en zie plotseling dat er twee soorten diesel verkrijgbaar zijn: B0 en B7. W zei gekscherend “het verschil is dat de één met en de ander zonder frituurvet in je tank komt“. Laat ze nou helemaal gelijk hebben! B7 bevat een hoeveelheid biocomponent, in de volksmond biodiesel. De 7 staat voor 7% biomassa die is bijgemengd in fossiele diesel (die wordt aangeduid met B0). Die 7% komt niet maar zo uit de lucht vallen: de Europese richtlijn schrijft voor dat gewone diesel in de EU maximaal 7% biodiesel mag bevatten, omdat veel motoren daar goed op kunnen draaien zonder aanpassingen. En zo leer je elke dag weer bij.

Een mooie dag? Och, ken ze beter. Soms moet je wat kilometers maken, in ons geval om een fietsprobleem op te lossen en om toch dit weekend bij de familiereünie in Warnsveld te zijn. Even een paar dagen rust in Bentelo. Laat nu Bentelo ook een eigen vlag hebben (letters schijnen te staan voor "dorpsbelangen Bentelo")!. V: 218.013; A: 218.359. Rijtemperatuur tussen 17 graden (tegen tienen) en 26 (bij aankomst om 15:00 uur). Opvallend: de zon komt hier in Bentelo later op en gaat ook later onder dan in Sluis (06:37/20:30 tegen 06:52/20:42). En morgen? Morgen is er weer een dag. Kijken of de rode Trek beter fietst dan de zwarte.