het feest is nog niet begonnen.... – 3: het wordt voorjaar, de kwaliteit van de mandarijnen wordt minder

Had het in mijn eerste blog van dit jaar over doodgaan. Persoonlijk vind ik de omschrijving “een definitieve verhuiskaart versturen” veel sympathieker klinken. “De pijp uit gaan” is dan weer veel te grof, terwijl de oorsprong van die uitdrukking best mooi is: de “pijp” is eigenlijk een konijnenhol. Een konijn dat “de pijp uit gaat” (dus zijn hol verlaat) terwijl er jagers in de buurt zijn wordt afgeschoten en gaat dus dood. Er zijn nog meer uitdrukkingen met “pijp” die ongeveer hetzelfde betekenen: “zijn laatste pijp roken” en “de pijp aan Maarten geven”. Meestal is het “een Ander” die het overkomt, maar de Man met de Zeis komt steeds dichterbij. Het “laatste feestje” wordt al een stuk realistischer wanneer oud-collega's gaan hemelen en je zo met de neus op de feiten gedrukt wordt.

En altijd denken we dan dat alleen een ander dat overkomt. Mooie uitvinding “de Ander”, het is altijd een andere persoon dan jezelf. Complete theorieën kun je er op los laten: vergelijk “de Ander” maar eens met “het Zelf”. In het Engels bestaat er zelfs een werkwoord voor, “othering”, jawel: op basis van the other. Meestal heeft dat dan wel een negatieve klank. Je zet jezelf neer als sociale norm met alle toeters en bellen die daar bij horen, oftewel “ik ben de positieve sociale identiteit” en de ander.... en dan kan er van alles komen. Meestal is de ander anders, vreemd, hoort hij niet tot je eigen groep op basis van bijvoorbeeld ras, geslacht, etniciteit, sociale positie of ideologie. Kan bladzijden vol schrijven over ene DT die eigenlijk niks anders doet dan “othering gebruiken door bepaalde groepen zwart te maken. [….]Dit soort retoriek vergroot de kloof tussen "wij" en "zij", wat kenmerkend is voor othering. Het is een effectieve politieke strategie om een loyale achterban te mobiliseren, maar het draagt ook bij aan polarisatie en maatschappelijke verdeeldheid.” Het cursieve is deel is afkomstig van ChatGPT die ik de vraag stelde “doet Trump aan othering?” Heb een deel maar weggelaten om het verhaal leesbaar te houden. Conclusie: het wordt tijd dat Blondie gaat vertrekken en niet alleen vanwege zijn “othering”.

Even terug naar de titel van dit blogje voordat ik weer overstroomd wordt met appjes en mailtjes. “Het wordt voorjaar, de kwaliteit van de mandarijnen wordt minder” was een recente uitspraak van mijn wederhelft. Ik had ook al zoiets gedacht. Beiden kunnen we het weten: in de wintermaanden zijn mandarijnen onze vitaminenbommetjes. Naast pietamientjes levert een gemiddelde mandarijn (60 gram) 28 kcal energie en de volgende voedingsstoffen: 0,1 gram vet (waarvan 0 gram verzadigd vet), 5,9 gram koolhydraten (waarvan 4,9 gram suikers), 0,5 gram vezels, 0,4 gram eiwit en 0 gram zout (bron www.duurzamereten.nl, voordat je met andere cijfers aan komt zetten). Geloof dat ik soms dagen zijn dat ik vijf van die krengen verorber en dat is volgens dezelfde website helemaal fout, immers: “Een teveel aan vitamine C zal jouw lichaam via je urine verlaten, maar een teveel aan suiker uit fruitsoorten is niet goed voor je. Probeer daarom niet meer dan twee mandarijnen per dag te eten en vul dit aan met een andere fruitsoort.” En inderdaad, wat betreft het seizoen vertelde vriend Google het volgende: “De mandarijnen zijn tussen november en februari op hun zoetst en op dat moment vooral afkomstig uit landen rond de Middellandse Zee als Spanje, Marokko, Italië en Algerije”. En als de kwaliteit van de mandarijnen minder wordt, wordt het echt tijd om Puzzel uit de stal te bevrijden. Nog een kleine week en dan is het zover. Ja er zijn concrete plannen: woensdag of donderdag het beestje voor de dag halen en vrijdag (na afloop van alle vrijdagse vrijwillige verplichtingen) richting Twente om daar een restaurant uit te proberen dat door dagblad Tubantia wordt aanbevolen. Wordt vervolgd.

Niet alleen aan de kwaliteit van de mandarijnen kun je zien dat het voorjaar wordt, de temperatuur is ook een goede graadmeter (goed gevonden die zin). Hele discussie met W of hier sprake is van een metafoor. Tegenwoordig laat ik daar ChatGPT  op los (inderdaad niet alleen op DT). Het AI-programma kwam met het antwoord Ja, 'de temperatuur is ook een goede graadmeter' bevat een metafoor. Het woord "graadmeter" wordt hier figuurlijk gebruikt. Letterlijk is een graadmeter een instrument om graden (zoals temperatuur of druk) te meten, maar in deze zin betekent het "een indicatie" of "een maatstaf" voor iets anders. Dit maakt het een metafoor, omdat er een vergelijking wordt gemaakt zonder "als" of "zoals", waarbij temperatuur wordt gepresenteerd als een soort meetinstrument voor een breder concept. Terug naar die temperatuur! Maarten van Gestel heeft het op 29 maart 2025 in de Trouw over het verschuiven van “de Eerste Warme Dag” en merkt het volgende op: “Als klimaatjournalist weet ik dat deze eerste Warme Dag steeds eerder komt. Data van de afgelopen 123 jaar – de metingen in de Bilt gaan terug tot 1901 – laten zien dat de lente steeds eerder begint. Rond 1920 was het richting eind april voor het eerst 20 graden, tegenwoordig is dat begin april. We krijgen steeds méér ‘warme dagen’. Rond 1920 telden de jaren zo’n zestig á zeventig dagen van minstens 20 graden, nu zijn dat er ruim honderd. Onze zomers duren langer. De laatste dag met 20 graden werd rond 1920 nog weleens op 20 september gemeten, vorig jaar kwam die pas op 17 oktober. We krijgen, kortom, steeds meer het weer dat je vroeger in Frankrijk had”. Als bewijsstuk meegeleverd de weersverwachting voor de komende periode voor Lievelde (bron Buienradar).

We zijn tussen de bedrijven door een nieuwe “sport” aan het uitproberen: labcachen. Voorbereiding op het nakende camperbestaan inderdaad. Het idee achter labcachen is dat je met je telefoon (voorzien van de Adventure Lab-app) een bepaalde locatie gaat zoeken om een vraag te kunnen beantwoorden. De vraag krijg je niet eerder te zien dan wanneer je binnen een straal van zo'n 20 meter bij de cache bent. Op zo'n manier kun je een (deel van een) gebied ontdekken. De caches die we de afgelopen periode gedaan hebben waren op bekend terrein maar er zaten veel nieuwe dingen bij. In Bredevoort verkenden we onder meer het Sint Bernardus dat in de loop der tijden een woonhuis, een tuberculose-sanatorium en een bejaardentehuis is geweest. Het gebouw kenden we wel maar de mooie tuin maar voor een deel. Het theehuisje en de Lourdesgrot waren dan wel bekend terrein maar de tbc-kuurhuisjes hadden zowel W als ik nog nooit eerder gespot. Het was rustig aan de Grote Gracht in Bredevoort. In Aalten liet een labcache ons een vijftal oude steegjes zien.

Oerol had ik in het vorige blog al genoemd. Er staat nog meer "cultuur" op het programma deze zomer. Vorig jaar kreeg W als verjaardagscadeautje een voorstelling van het Vis-a-vis Theatergezelschap en wel SILO 8, een openluchtvoorstelling bij het Almeerderstrand. Eigenlijk een zwaar thema (wat doen we met onze oudjes) maar verpakt in een luchtige comedy met verbluffend spektakel. Dit jaar vertelt het programmaboekje het volgende: “BABY BLUE is een meeslepend theaterspektakel vol humor en onverwachte wendingen. In deze muzikale crime-comedy wordt met man en macht gebouwd aan een nieuwe wijk waarin niets is wat het lijkt. Duik in een wereld waar de mens het liefste alles in beton wil gieten, terwijl het leven voortdurend in de steigers staat”. We gaan eind juni naar Almere, waarschijnlijk maken we er een camperweekend van.

Dit is waarschijnlijk het laatste deel van de serie “het feest is nog niet begonnen”, binnenkort andere verhalen in dit theater maar dan met als uitgangspunt de avonturen van de blauwe bus. Tot vrijdag.

het feest is nog niet begonnen – 2: best wel mooi weer!

Vaste lezeres K te W vond het stukje van Willem Elsschot (vorig blog) erg mooi. Vooruit K te W, speciaal voor jou het begin van het gedicht “Moeder”, die borrel met dat passende lied uit het vorige blog is inderdaad het eind van dat stukje rauwe poëzie:

Als vader slaapt gelijk een rustig beest,
en in zijn droom herkauwt en zalig lacht,
dan ligt gij wakker, starend in den nacht,
en roept uw zoons en dochters voor den geest.

Het originele manuscript zie je links, even klikken voor een vergroting.

Genoeg literatuur voor een paar dagen, anders gaan mijn lezers lopen. Even wat anders: lezeres S te W appte me dat ze benieuwd was naar mijn innerlijke belevingswereld. Een heel mooie vraag! Het antwoord is een beetje moeilijk te geven, mijn innerlijke belevingswereld is vooral afhankelijk van het seizoen. Na een kerstig etentje in de winter voel ik me heel anders dan op een zeer vroege zomerochtend wanneer ik de pech heb om rond drie uur wakker gemaakt te worden door het geschreeuw van een haan met teveel testosteron in zijn lijf. Ook het aantal aanwezige personen in mijn directe omgeving bepalen mijn beleving. Zeg wel eens dat ik tussen een konijn en een mol in zit: een konijn moet steeds omgang hebben met anderen, de mol heeft genoeg aan zichzelf. Volgens Ellen Hosmar zijn Mol en Konijn de beste vriendjes (jazeker: hoofdletters want eigennamen). Wel ze zijn ook heel verschillend en dat levert regelmatig problemen op. Gelukkig vinden ze altijd een manier om het weer goed te maken en samen leuke dingen te doen. Een boek voor al die egocentrische, tirannieke en machtsbeluste wereldleiders: een prachtig verhaal over anderen accepteren zoals ze zijn. Mooi tekenwerk ook, ben alleen de naam van de illustrator (m/v/anders) even kwijt.

Best wel mooi weer vanaf mijn vorige blog (2 maart). Eigenlijk zouden we .... Niet zeuren: Puzzel staat in de stalling en blijft daar nog wel even. Druk bezig met de nodige andere dingen. Afgelopen week bezig geweest voor de A4D Lichtenvoorde. Voor niet-ingewijden: de Lichtenvoordse WandelAvondVierdaagsde. Clubje bestaat dit jaar 75 jaar en één van de extra activiteiten is het maken van een jubileumboek(je). Of ik even van alle afstanden een mooie oude route kon uitzoeken, vertellen waarom ik die gekozen heb en vooral: aanpassen aan de huidige situatie. Leuk werk, vooral met dit weer. Dus in het zonnetje veel gefietst. Geef als voorbeeld de wandelmarathon van 2014: heerlijk door het buitengebied van Aalten via het Aaltense Goor en de Vennebulten naar Harreveld en tenslotte over de Zieuwentse kerkenpaden terug naar de Markt in Lichtenvoorde, waar je na een beetje meer dan 41 kilometer op een stoel kunt gaan zitten om een welverdiend drankje te habasseberen. Kijk voor de monstertocht maar naar het kaartje. Deze route laat werkelijk alle landschapstypen van de Achterhoek zien. W en ik waren blij dat we mochten fietsen. Wandelend ben je wat langer onderweg.

Het wordt ongetwijfeld een mooi camperjaar dit 2025, al zal de tendens die een paar jaar geleden ingezet is ook dit jaar wel gelden: elk jaar minder overnachtingen in de camper. We hadden net een paar gaten ontdekt toen we bericht kregen van de blokkendozenbouwer (er wordt een nieuw schuurtje gezet in onze tuin). Het wachten is nog op een telefoontje van onze hofschilder die tot de ontdekking komt dat hij een gaatje gevonden heeft om ons huis aan de buitenkant even strak in de lak te zetten. Moet ongeveer gelijk vallen met de tijd van de houtknutselaar. W vindt dat we bij beide evenementen aanwezig moeten zijn. Weet ook niet waarom, maar als zij dat vindt dan is dat zo. In ieder geval niet om de handjes van de harde werkers vast te houden anders komen de karweien nooit af. Geestelijke steun verlenen of gewoon koffie zetten? Wiet het weet mag het zeggen.

Eén ding staat zeker vast: Oerol. In november 2024 al de camping en de boot geboekt. Neem van mij aan dat je beter met de kerst een week all-inclusive kunt doorbrengen op de Canarische Eilanden (inclusief vlucht) dan een weekje Terschelling met camper boeken tijdens Oerol. Geef toe dat ik een (klein) beetje chargeer, maar de kern is waar. Als je bedenkt dat we twee jaar geleden voor iets meer dan 100 € van Rostock in Duitsland naar Trelleborg in Zweden zijn gevaren en toen meer dan een halve dag “vermaakt” werden op de boot die stampte over de Oostzee, dan is dat ritje naar Terschelling een peulenschil maar de prijs van de overtocht met de firma Doeksen is omgekeerd evenredig. Kwestie van alleenrecht of zo? Moet me niet zo opwinden, vindt W en haalt weer een complete batterij gesprekstechnieken uit de kast. Dat windt me alleen maar meer op, want als ik ergens een grondige hekel aan heb dan zijn dat die kunstmatige, aangeleerde manieren om iemand te overtuigen. Je mag gerust van aversie spreken.

Oerol, nog een cadeautje van de kinderen voor een jarige W in juli; het pasje en de toegangskaartjes dan. Stond nog steeds op onze bucketlist, nou ja: vooral van W. Ik ga met plezier mee, maar ik heb al genoeg aan een stoeltje bij strandpaviljoen De Walvis. Daar kan ik urenlang kijken naar het komen en gaan van eb en vloed met in de verte Vlieland. Heb wel wat met die wadden, al weet ik niet direct een antwoord te geven op de vraag "Wat is het dat je aantrekt in de Waddeneilanden?" Zal een warrig verhaal worden met elementen als: optelsom van geuren, kleuren en luchten. Iets met droogvallen met vrienden op de wadden hoort daar ook bij (zie foto uit 2002). Denk dat de voornaamste elementen rust en stilte zijn. “En op tijd een biertje”, maakte W het verhaal af. Maar nogmaals: ga met plezier mee naar Oerol, dat jaarlijks terugkerend tiendaags culturele festival op Terschelling. We zullen alleen moeten wachten tot juni.

het feest is nog niet begonnen – 1: ja, we leven nog

zondag 2 maart: @ kötteldiek

En weer is er een winter verganghen, al sie ic nog niet des meien schijn. Voor bloemkens die moeten hanghen is het ook nog een beetje te vroeg in het jaar, des is mijn hart niet verblijd. Kortom: tijd om Puzzel (binnenkort) weer van stal te halen en gaan genieten van de vrijheid. Slecht weer? Och, onlangs was een buitenlander het weer eens met me eens (wat het weer betreft): “Det finns inget dåligt väder, bara dåliga kläder” ofwel er bestaat geen slecht weer, alleen slechte kleding! Moet een Zweed geweest zijn. Ik zou nooit op zo'n wijsheid komen, immers “de meister zei mien vrogger al: I-j hebt de hasses van un knien”. Vrij naar Boh Foi Toch.

Heb inmiddels alweer de nodige appjes gekregen. Strekking: het is al maart en we horen maar niks. Ja, Onni van zus/zwager M&D staat inmiddels al te schuddebuiken aan de Franse Atlantische kust en ons Puzzeltje staat nog steeds in de stalling. Duurt waarschijnlijk ook nog wel een paar weken.

Niks gedaan de afgelopen winter? Natuurlijk wel. Eigenlijk teveel om op te noemen. Zo ben ik weer een paar keer de oceaan overgestoken, virtueel jawel. Deze keer onder meer met de Quelinda, waarvan de eigenaren sappige verhalen konden opdissen. En nee: zal in de toekomst de snubber niet vergeten aan te brengen. Voor de niet-waterratten: een snubber is een stevige lijn met een haak eraan, die je gebruikt om de spanning van je ankerlier af te halen. Hierdoor verminder je het rukken van de boot aan het anker. Met een snubber weet je zeker dat je ankerlier heel blijft en comfortabel achter je anker ligt.

Kwam op mijn reizen over het water ook nog een paar wijsheden tegen. De mooiste is wel van Jacob Cats: “wie worst eet of een weduwe trouwt, weet nooit wat er in is gedouwd”. En dat voor een man die leefde van 1577 tot 1660. Van hem is ook de uitdrukking “kinderen zijn hinderen”.

Dochterlief vroeg me onlangs wat ik het mooiste verhaal van afgelopen winter vond. Hoefde ik niet lang over na te denken: de opkomst van kunstmatige intelligentie in de vorm van chatAI. Kwam het volgende tegen: iemand vroeg ChatGPT een Roemeense grap te verklaren: “Twee mannen komen elkaar tegen in de woestijn, een met een sinaasappel, een met een autoportier. Zeg de man met de sinaasappel: ‘Ik ben hier het beste af, want ik krijg vocht en vitamine C binnen.’ Zeg de man met het autoportier: ‘Ik ben hier het beste af, want ik kan mijn raam opendraaien.'’’ Uitleg van ChatGPT: “De mannen bevinden zich allebei in de woestijn, maar hebben verschillende benaderingen van overleven. De man met de sinaasappel zegt dat hij het beste af is, omdat hij vitamine C en vocht krijgt van de sinaasappel. Dit klinkt logisch, omdat water en vitamines nuttig zijn in een droge omgeving. De man met het autoportier reageert echter met een absurde uitspraak: ‘Ik ben het beste af, want ik kan het raam opendraaien.’ Er is geen auto om het portier aan te bevestigen, dus de opmerking slaat nergens op.’” Heb inmiddels zelf ChatGPT op mijn lappie staan, zal je ongetwijfeld nog veel sappige verhalen voorschotelen.

En natuurlijk weer wat (fysieke) stormen overleefd. Van die stormen die je aan het denken zetten voor zover Ton den Boon (columnist van Trouw) die zware taak al niet voor je heeft overgenomen: op 8 januari behandelde hij de vraag of je getroffen wordt door een omvallende of een omgevallen boom. Schijnt beide te kunnen: in het ene geval ligt de nadruk op het omvallen van een boom, waardoor je getroffen kunt worden. In het andere geval ga je uit van het werkwoord treffen dat meerdere betekenissen heeft, bijvoorbeeld “de schadelijke gevolgen ondervinden van …”. Benieuwd naar het hele verhaal? https://www.trouw.nl/cultuur-media/kun-je-eigenlijk-wel-getroffen-worden-door-een-omgevallen-boom~bcc32d41/

Taalkundig interessant verhaal. Mijn geleerde buurman zei deze winter nog “Wij leven in een tijd waarin het niet meer erg is als het dak van een gebouw niet waterdicht is, maar als het verhaal waarom het dak niet waterdicht is maar waterdicht is”. Ongeveer hetzelfde niveau als de zin “Een sinterklaas is iemand die zich verkleedt als Sinterklaas”, waarbij je vooral moet letten op het hoofdlettergebruik.

Ongemerkt werd het 21 januari, internationale knuffeldag. Kreeg plotseling de volgende ingeving: “We leven in een raar land waar over condooms 9 procent btw wordt geheven maar over glijmiddel 21”. Denk dat dat komt door de combinatie “knuffeldag” en “21”.

Natuurlijk kostte het Achterhoeks Openluchtmuseum deze wintercamperstop ook de nodige tijd. Organiseren, vergaderen, klussen en een aantal dagen met veel bezoekers want er werden een paar keer oude ambachten en gebruiken ten tonele gebracht. Zuurkool maken bijvoorbeeld. Een van onze vrijwilligers (laten we hem Willem noemen) demonstreerde eind oktober de kunst van het “ouderwets zuurkool maken”. Zijn begeleidend commentaar (tijdens het raspen van de witte kool) was ook interessant. Het verhaal gaat dat de Tartaren, een Mongools nomadenvolk, zuurkool hebben ontdekt. Ze vonden de hele witte kool lastig meenemen op reis. Ze sneden de witte kool fijn zodat ze het makkelijker konden meenemen in hun zadeltassen. Na een paar weken bleek dat de kool aangenaam zuur van smaak was. De bezwete paardenruggen tegen de zadeltassen zorgden voor een natuurlijke fermentatie. Via nomadenvolkeren kwam zuurkool in West- Europa. Zuurkool blijft ook op lange reizen goed houdbaar, dus werd het onder ontdekkingsreizigers geliefd. Ook bleek het een middel tegen scheurbuik. Een vroeger veel voorkomende ziekte die veroorzaakt wordt door een gebrek aan vitamine C. Je leert nog eens wat op dit soort dagen. Willem deed de kool niet in zadeltassen maar in een Keulse pot met waterslot (voorzien van zout en een kruidenmengsel, die zuurkool dan niet dat waterslot). Na acht weken (tijd is afhankelijk van temperatuur en structuur van de kool) was het prutje genoeg gegist: tijdens dat gisten worden zetmeel en andere koolhydraten door melkzuurbacteriën omgezet in melkzuur. We kregen een bakje van Willem om te testen. W vond het de beste zuurkool sinds jaren geproefd.

Genoeg geleuter. Volgens W heb ik dit verhaal geschreven op het moment dat ik in het hoofdprogramma van een wasmachine met verhoogd toerental was beland. Nu we het toch over wasmachines hebben: ja we hebben weer eens een nieuwe. Stuk op dezelfde dag dat een beetje sneeuw zorgde voor drie uur vertraging op de A18 en A12. Inderdaad: vrijdag 22 november. Kraan kapot, hoofdkraan wilde niet dicht, nieuwe hoofdkraan na een paar dagen. Druk om maken? Welnee: drink een borrel bij een passend lied. Ja inderdaad: het rauwe van Elsschot, een sonnet waarbij je de jamben (vijfvoetig als ik me het goed van de kweekschool herinner) mag vergeten. Je weet wel:
“Er is niets aan te doen zoals gij ziet.
Drink dus een borrel bij een passend lied,
daar schele Piet reeds met uw tenen trekt.”

Zouden we meer moeten doen: genieten van elke dag die ons nog gegeven wordt in min of meer goede gezondheid. Er staan tegenwoordig teveel rouwadvertenties in de krant met een geboortedatum rond de 1950. En mocht ik dan toch stiekem de pijp uit gaan, drink dan ook maar een borrel bij een passend lied.

een eindje fietsen: de f35 rondt het seizoen af

Vandaag neem ik jullie mee naar de F35. Ja F35, zonder streepje tussen de F en de 35 want met F-35 bedoel je de Lockheed Martin F-35 Lightning II. Ook bekend onder de naam JSF (Joint Strike Fighter), maar dat is weer een heel lang verhaal. Even in het kort: in 1997 concurreerden de Boeing X-32 (links op bijgaande foto) en de Lockheed X-35 (rechts) met elkaar om een leuk contract om een aantal oude jachtvliegtuigen op te volgen. Beide bedrijven ontvingen leuke subsidies om prototypes te bouwen die moesten voldoen aan bepaalde voorwaarden: mach-1 (snelheid), stealth (niet met een radar op te sporen) en uiteraard hadden de Amerikaanse luchtmacht, de Amerikaanse marine en het Amerikaanse marinierskorps een en ander in de melk te brokkelen. Lockheed won de competitie die uiteindelijk de F-35 Lightning II zou produceren. (foto / Boeing)

Het gaat vandaag om een veel milieuvriendelijkere F35, namelijk een “fietssnelweg” van zo'n 62 kilometer van Nijverdal naar de Duitse grens met zijtakken van Almelo naar Vriezenveen en van Enschede naar Oldenzaal. Deze fietssnelweg loopt grofweg parallel aan de snelweg A35. De A is van “Auto” en de F is van “Fiets”. Kende het fietspad al maar dan in de buurt van Nijverdal, waar de A35 overigens N35 heet omdat het niet zo'n snelweg is. De spoorlijn is overigens ook een grote vriend van de F35, al is er geen lijntje dat S35 heet (S5 wel maar nu dwaal ik ernstig af). Bijna klaar die F-variant, in 2025 worden de laatste stukjes aan elkaar geprutst.

maandag 28 oktober: kötteldiek – enschede – @ kötteldiek

Je vraagt je natuurlijk af wat dat verhaal hier op dit camperblog van doen heeft. Simpel: Puzzel heeft vandaag op een camperplaats gestaan en wel op Parking Diekmanstadion in Enschede, code CamperContact 18446. Gratis, alleen betaal je toeristenbelasting (€ 0,80 per persoon) als je blijft overnachten. Deden we niet, we gebruikten het plekje gewoon als parkeerplaats en de camper als fietsentransporteur. Als CP roept de plek verschillende meningen op: de geluidsoverlast van het achterliggende sportcentrum valt wel mee, maar het schijnt in het weekend nogal eens “feest” te zijn, hangjongeren en zo. Zijn die er niet dan is het een geweldig plek, 15 tot 20 minuten lopen tot het centrum. Geen voorzieningen behalve een aantal vuilnisbakken. Voor ons was het het uitgangspunt van een fietstocht om de F35 te verkennen. Even gezellig koffiedrinken was er niet bij: de koffiefilters waren al uitgepakt en het water was twee weken oud. Je kunt niet alles hebben, of beter gezegd: je kunt niet aan alles denken.

Heel anders fietsen dan wat we normaal doen, dan zoeken we de bossen en de heide op en bij gebrek aan beter doen we het ook met duinen en weilanden. Vandaag was het bebouwing: Enschede ging vrijwel naadloos over in Hengelo en vervolgens in Borne. Bijgaande foto laat dan nog een van de betere stukken van het traject zien. In Borne konden we “kopmaken” (in treinjargon een soort van omdraaien) en via een andere weg ook voor 80 procent door de bebouwde kom terug naar het Diekmanstadion. Maar toen wisten we ook alles van de F35, “[...] een uniek project, dat hoge eisen stelt aan de kwaliteit van de stedelijke en landschappelijke inpassing, het aanzicht (architectuur), duurzaamheid (profilering en materiaalgebruik) en het gebruik door fietsers (verkeerstechnische richtlijnen). De verschillende eisen op deze gebieden zijn uitgewerkt in een Programma van Eisen, dat onderdeel is van het Masterplan Fietssnelweg F35. [...]”.

De spoorlijn die naast de F35 loopt liet veel treinen zien: Koplopers van de NS en Spurtachtige treinen maar dan in elektrieke uitvoering van Blauwnet. Blauwnet is een samenwerkingsverband tussen de regionale treinvervoerders in Overijssel in opdracht van provincie Overijssel en Drenthe. Duitsland doet ook mee. Heb er al eens eerder over geschreven: Blauwnet is geen vervoerder, maar helpt je wel om makkelijker en eenvoudiger op je bestemming te komen. Op papier heel leuk, maar de werkelijkheid schijnt anders te zijn (probeer maar eens een paraplu terug te krijgen die je in één van de blauwe treinen hebt laten liggen). Voor dat soort zaken moet je namelijk niet bij Blauwnet zijn maar bij de exploitant van de trein en dat kan Keolis NL, Arriva, Eurobahn of DBRegio zijn. Tijdens de fietstocht (net geen 40 kilometer), maar vooral op de terugreis in de bus (net geen 45 kilometer), een diepgaande analyse van vragen als “hoe kom ik met de trein van Zutphen naar Enschede?” Zal die vraag in het nieuwe jaar als een van de eerste problemen van dit leven behandelen. Heb je geluk dan ben ik het vergeten, al zal ik eerder zeggen “No tengo ningún recuerdo activo de ello”.

En weer een jaar voorbij. Puzzel zit in de ontmantelfase en mag de winter knus doorbrengen bij zijn vriendjes en vriendinnetjes. Onni (van zwager en zus/schoonzus) is daar ook bij. Kunnen ze vast plannetjes smeden en babbelen over Omniaovens. En ook dit jaar kende weer minder overnachtingen: 2022 telde er nog 163, vorig jaar 128 en dit jaar bleef de teller steken op 103. Oorzaak? Waarschijnlijk doktersperikelen op vreemde momenten. Of toch een dagje ouder aan het worden en wat vaker wat minder ver weg? Ook de kilometerteller liet zo'n beeld zien (zie staatje bij deze alinea). Het gas moet nog even uit de bus en dan stallen en schorsen. Ergens in de buurt van 1 maart kijken we wel weer verder. Een mooi jaar. En volgend jaar? Volgend jaar is er weer een jaar. En dan? We zien wel, van de plannen en ideeën die ik vorig jaar in mijn laatste blog opperde is helemaal niks terecht gekomen. Helemaal niet erg, er zijn genoeg andere leuke dingen voor in de plaats gekomen. En nu? Nog een beetje te vroeg om iedereen fijne feestdagen te wensen en dat gelukkig nieuwjaar laten we ook maar achterwege. Heb niet het idee dat het in 2025 veel beter gaat worden in deze wereld. Het zal waarschijnlijk nog heter, nog duurder, nog natter worden en ik verwacht wereldwijd nog meer "ambras": er lopen teveel gekke mannetjes op deze aardkloot rond. Tot volgend jaar!

alles krijgt een kleurtje – 2: wonderen uit de omniaoven

Inmiddels hebben mijn beide zusjes ook een Omnia. Alleen mijn broer moet nog aan de wonderpan, maar hem kennende is hij daar te eigenwijs voor. Nieuwste recept van mijn oudste zus: “Neem vier plakjes diepvries bladerdeeg en bedek de Ominaoven daarmee nadat je deze met olijfolie hebt ingestreken. Kijk wat je in de koelkast en groentebak aan restanten kunt vinden of koop het desnoods, bijvoorbeeld gehakt, champignons, rode ui en paprika. Roerbak het even in een aparte pan en stort het op het bladerdeeg. Beetje schimmelkaas uitstrooien op het mengsel en eventueel één plakje bladerdeeg in reepjes gebruiken om de “taart” af te dekken. Tijdje verhitten, niet al te hard stoken, kan snel verbranden”. Dat gebeurde namelijk bij zuslief op de wokpit thuis. Zus stelde voor om in 2025 weer een keer samen te kamperen, kunnen we allemaal iets serveren uit onze Omnia's. Broertje mag op visite komen wanneer hij een lekkere salade meebrengt. Zus heeft nu al voorpret. Hieronder de Omna van andere zus (zusje). Inderdaad: verjaardagscadeautje.

woensdag 23 oktober: @ haarle

Komkommertijd, inderdaad. Je hebt van die dagen waarover je weinig te vertellen hebt. Dan moet je teruggrijpen op dingen die je vroeger tegengekomen bent. Neem nu bijgaande foto. Wees eerlijk: wat zegt dit bord? Als je naar Haarle wilt moet je rechtdoor via de N35, richting Zwolle en als je naar de fietsersbegraafplaats wilt moet je rechtsaf. Fout volgens W: fietsers die om wat voor reden dan ook naar de begraafplaats (van Nijverdal aan de Grotestraat) willen moeten rechtsaf. Het is een katholieke begraafplaats. Misschien met een apart hoekje voor roomse dode fietsers? Kan er nog wel bij. Voormalig minister van Zorg (Conny Helder) voorspelde een jaar of twee geleden al dat mijn einde “rafelig” zou zijn. Dacht toen dat het te maken had met de steeds afnemende zorg die oudere mensen kregen en zullen krijgen. Ze kan natuurlijk ook deze fietsersbegraafplaats bedoeld hebben.

Een mistige ochtend, 9 graden bij het wakker worden om acht uur. Kachel aan en de koffie goed bruin laten worden. Drie uur later dezelfde koffiepot nog maar eens gevuld, want nog steeds erg triest buiten. Kan een lang verhaal kort maken: het weer nodigde niet uit tot wat voor buitenactiviteit dan ook. Gewoon een huttendag, en dan mag ik blij zijn dat W er niet bij is, want bij haar had ik dat nooit voor elkaar gekregen. De fietstocht die zij van Komoot en ik hadden uitgestippeld bewaren we wel tot vorig jaar. Haarle zal dan ongetwijfeld nog op dezelfde plek ten opzichte van de Sallandse Heuvelrug liggen, tenzij Putin rare dingen gaat doen.

Een mooie dag, vooral een heel rustige dag. Heb inmiddels alle afleveringen van Beck en Vera gezien (vandaag de laatste vier) en helemaal bij met de administratie. En morgen? Morgen is er weer een dag. Beetje poetsen, de afwas doen en de bus min of meer in gereedheid brengen voor de winterstalling. Een deel hier op de Boswei en een deel op de Kötteldiek. Verklaar het seizoen (bijna) voor gesloten. Je hoort dit jaar nog één keer van me.

alles krijgt een kleurtje – 1: herfst in de overijsselse bergen

Of Zoetermeer een mattenklopper als logo heeft, was een vraag die de laatste dagen een paar keer gesteld is. Ja, gaat nog over ons vorige uitje! Moet je je natuurlijk afvragen of de jongere kijkbuiskindertjes überhaupt wel weten wat een mattenklopper is. Had dat laatst met het begrip “telefooncel” bij één van mijn jongste kleinkinderen: heb nog nooit zo'n verbaasd gezicht gezien. Voor hen: een mattenklopper is een soort biezen mepper om (deur)matten en tapijt uit te kloppen. Je hebt zo ook van wilgentenen en de wat duurdere zijn van rotan gemaakt. Mijn moeder hing de kleden (volgen mij waren het kokosmatten) vroeger over een houten rek zodat ze gemakkelijk het stof uit de kleden kon slaan.

Nee, het logo van Zoetermeer heeft absoluut niks met een mattenklopper te maken maar het is een stilistische voorstelling van meerbloem of meirbloem. Dit is zeventiende-eeuws Nederlands voor Witte Waterlelie (geslacht Nymphaea). De witte meirbloem komt al in de Zoetemeerse analen voor in de zeventiende eeuw. De bloem is later van kleur verschoten: wit werd goud (in 1816). In 1975 werd door de gemeente een compleet nieuwe huisstijl ingevoerd. Het beeldmerk, een gestileerde “meerbloem” en de tekst ‘gemeente zoetermeer’ (zonder hoofdletters) werd aangebracht op bijvoorbeeld briefpapier, formulieren, folders en het wagenpark. Als belangrijkste kleuren werden blauw en geel ingevoerd. Bewoners vonden dat het logo “te weinig bloem” voorstelde. Toen de Zoetermeerse huisstijl in 1991 een grondige opknapbeurt kreeg zorgde men er voor dat de meerbloem inderdaad meer bloem werd en werd Zoetermeer plotseling weer met een hoofdletter geschreven.

G te W vroeg zich af of ik verstand van molens heb. Nee, G te W, alleen een beetje (veel) interesse. Vind de techniek die er achter zit fantastisch en als ik op ons museum naar de houten constructie van de rosoliemolen kijk dan denk ik “en dat is allemaal gemaakt van hout”. Een molen is een molen, of hij nu wordt aangedreven door wind (windmolen), water (watermolen) of dieren (rosmolen). Eigenlijk heb ik nog een vierde en vijfde soort niet genoemd: molens die aangedreven worden door de spierkracht van de mensen (handmolen, tredmolen) en door een motor. De grote overeenkomst: het draait allemaal en het dient voor het malen, persen, stampen, zagen (van hout), pompen (van water), takelen van een last of het opwekken ven elektriciteit. Men gaat er van uit dat watermolens in Europa voor het eerst werden gebruikt aan het einde van de Romeinse Tijd. Voor windmolens is dat beginpunt wat moeilijker vast te stellen. De oudste bekende vermeldingen in Nederland en België die zeker van een windmolen zijn dateren van ongeveer 1180. Tegenwoordig zijn de meeste molens in bezit van gemeentes of stichtingen en worden ze door vrijwilligers in bedrijf gehouden.

dinsdag 22 oktober: @ haarle

Nog even twee dagen “kleurtjes kijken” voor Puzzel de winterstalling in mag. “Kleurtjes kijken”, je weet wel dat roodbruine, geelbruine bladerwerk. Veel bomen, bossen dus. Op de Sallandse Heuvelrug hebben ze genoeg van dat spul. Gebladerte dus. Bijna net zo mooi als bijgaand fotobehang van Bol.com. Haarle (ca. 2100 inwoners) werd het, een Sallands dorp tussen Raalte en Nijverdal, behorend tot de gemeente Hellendoorn aan de voet van die heuvelrug. Camperplaats Bosweide ligt in het buitengebied van Haarle. We zijn er samen en ik in mijn eentje wel vaker geweest. Grootste kenmerk: rust. De luchtfoto is van de campingsite afkomstig. Over kleurtjes geproken.

De Sallandse Heuvelrug kan er wat van. Bijgaand stukje gaat over de plaatsen die bij die plek horen en dan met name over Haarle: “[....] Als er iets is wat ons verbindt dan is het ons fraaie karakteristieke landschap. Het is een samenhangend ecologisch systeem met bijzondere flora en fauna, niet alleen uniek voor Overijssel, maar voor het hele land. In deze serie gaan we dieper op zoek naar het DNA van de steden en dorpen in het gebied. Wat onderscheidt ze en wat hebben ze gemeen? Lees mee en ontdek het zelf!”

“Gemeente Hellendoorn” zie je op nostalgisch aandoende bordjes staan wanneer je het buitengebied van Haarle binnenrijdt. Elk dorp of buurt heeft zo'n bordje, met een eigen naamsvermelding erop. Qua oppervlakte beslaat Haarle een kwart van het gemeentelijke grondgebied. Heel apart buurtje binnen de gemeente, komt vooral omdat Haarle door de Sallandse Heuvelrug in fysieke zin gescheiden is van de andere Hellendoornse kernen. Belangrijkste kenmerk: Haarle een katholieke enclave in een protestantse omgeving. Het dorp heeft zich relatief geïsoleerd ontwikkeld, wat het een eigen karakter heeft gegeven. Er is nog steeds een buurtwinkel, een wekelijkse bingo en eens in de week kunnen de “oudjes” aanschuiven voor een gezamenlijke maaltijd. Een actief dorp dat Haarle: meer dan 60 lokale verenigingen en stichtingen in allerlei soorten en maten! Jaarlijks organiseren vrijwilligers een dorpsfeest van meerdere dagen. Volgend feest: 29 mei tot en met 1 juni 2025.

V: 214.103; A: 214.165, maar daar doe je dan wel ruim een uur over. Rijtemperatuur: 10 tot 14 graden. Later op de camperplaats werd het buiten 15 graden, binnen (met de zon op het dak) een stuk warmer. Overigens het stukje van Arjen Lübach gezien waarin hij probeert duidelijk te maken dat het weer, en dan met name de zon, geen persoon is. Kijk eventueel naar https://www.youtube.com/watch?v=Hlt7dg3GLyw. Heel herkenbaar, tenminste voor mij. Zon op/onder: 08:13/18:23 (gegevens Haarle). Niet veel gedaan, gewoon een mooie dag. En morgen? Morgen is er weer een dag. Op zoek naar de bladeren en de kleuren.